Giữa tháng 9/2022, Ủy ban nhân dân huyện Mê Linh phối hợp Sở Quy hoạch-Kiến trúc Hà Nội tổ chức công bố và bàn giao Đồ án điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết khu nhà ở Minh Giang-Đầm Và (giai đoạn 1) tỷ lệ 1/500 tại xã Tiền Phong. Đây là cơ sở quan trọng để chủ đầu tư khẩn trương triển khai dự án vốn "có tiếng" là chậm nhiều năm vì vướng mặt bằng.
Gỡ "nút thắt" trách nhiệm
Dự án này có khoảng 500 hộ dân trong diện giải phóng mặt bằng và đến năm 2016 đã bàn giao cho chủ đầu tư gần 97% diện tích, tuy nhiên vẫn còn 13 hộ liên tục khiếu kiện, không hợp tác. Tình trạng này kéo dài đến năm 2022, chủ đầu tư cũng vin vào đó để chậm triển khai, khiến hàng trăm tỷ đồng tiền sử dụng đất cũng nằm "bất động" mười mấy năm, rất lãng phí. Trước thực tế này, lãnh đạo huyện Mê Linh quyết tâm phải thực hiện bằng được dự án. Phương án cưỡng chế đã được lên, tuy nhiên đích thân Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện vẫn xuống trực tiếp đối thoại để tuyên truyền, thuyết phục, phân tích rõ quyền lợi cũng như nghĩa vụ của người dân. Ngay sau đó, hầu hết các hộ dân đều đã đồng thuận bàn giao mặt bằng, tạo điều kiện cho dự án triển khai trở lại.
Cũng với cách làm quyết liệt này, huyện Mê Linh đang thực hiện hiệu quả việc xử lý vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng. Thay vì nghe báo cáo của cơ sở, Huyện ủy, Ủy ban nhân dân huyện đã lập các đường dây nóng tiếp nhận phản ánh vi phạm về trật tự xây dựng, đất đai trên địa bàn và công bố rộng rãi để người dân cùng tham gia. "Nếu cán bộ cứ ngồi ở huyện thì sao có thể nắm được hết những việc ở thôn, ở xóm. Đường dây nóng sẽ giúp huyện có thêm nhiều tai, nhiều mắt hơn, thay vì chỉ ít người chuyên trách, trong đó có một số điện thoại được nối thẳng đến Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy để cần thiết sẽ vừa xử lý vi phạm, vừa xử lý trách nhiệm cán bộ ngay", Bí thư Huyện ủy Nguyễn Thanh Liêm nói. Ngoài ra, huyện lập một nhóm Zalo gồm tất cả cán bộ chủ chốt các đơn vị, địa phương của huyện, cứ "có việc" là đưa lên và tự khắc các đơn vị, địa phương liên quan vào cuộc ngay. Nhờ đó, chỉ sau ba tháng vận hành, đường dây nóng của huyện đã tiếp nhận hàng chục cuộc gọi phản ánh thông tin, từ đó nhiều vụ việc tồn tại từ rất lâu, gây bức xúc trong dư luận đã được chỉ đạo xử lý dứt điểm.
Không chỉ ở Mê Linh, nhiều cấp ủy cũng đã thực hiện mạnh mẽ đổi mới phương thức lãnh đạo theo hướng sâu sát cơ sở, tập trung vào những việc khó, việc mới. Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Mỹ Đức, Đỗ Trung Hai cho biết, huyện xây dựng quy chế làm việc của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Thường trực Huyện ủy một cách chi tiết, phân công rõ người, rõ việc. Thường trực Huyện ủy thực hiện giao ban hằng tuần và đột xuất để đánh giá những nhiệm vụ đã đề ra, với các đồng chí trong Ban Thường vụ khi hỏi về một vấn đề, vụ việc cụ thể được giao phụ trách phải báo cáo tình hình ngay. Trong khi đó, Phó Bí thư Thường trực Quận ủy Tây Hồ, Nguyễn Anh Tuấn cho biết, tất cả từ Thường trực đến các đồng chí quận ủy viên đều nêu gương thực hiện một "việc khó" mang tính đột phá. Cá nhân đồng chí Nguyễn Anh Tuấn năm nay đăng ký thực hiện việc tuyên truyền, vận động chủ các tàu thuyền cũ di dời ra khỏi Hồ Tây và đến nay hầu hết các doanh nghiệp đều tự giác chấp hành, trả lại cảnh quan cho khu vực này.
Hiệu quả từ sự đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo cũng được thể hiện rõ qua các lĩnh vực kinh tế-xã hội. Năm 2022, quận Tây Hồ được thành phố giao thu ngân sách 2.500 tỷ đồng, nhưng đến hết tháng 10/2022, quận đã thu được khoảng 3.700 tỷ đồng; 17 trong số 21 chỉ tiêu của năm 2022 đã đạt và vượt; giải ngân vốn đầu tư công cũng đạt 70%, nằm trong tốp đầu của thành phố. Để ra được những con số "đẹp" như vậy, cả hệ thống chính trị của quận đã cùng vào cuộc, nhất là vai trò cầm trịch với nhiều đổi mới của cán bộ chủ chốt. Đối với công tác giải ngân vốn đầu tư công, hằng tuần Thường trực Quận ủy đều yêu cầu Ban quản lý dự án quận báo cáo tình hình tiến độ các dự án, có gì vướng mắc để tháo gỡ ngay. Nhiều cuộc họp kéo dài từ chiều đến tối muộn để bàn bạc, thảo luận, tìm ra các giải pháp tháo gỡ.
Linh hoạt cơ chế
Cùng với sự chủ động của các cấp, các ngành, thành phố cũng đưa ra nhiều quyết sách mới, linh hoạt nhằm tạo hành lang thông thoáng cho các địa phương phát triển hiệu quả hơn. Nổi bật là ngày 12/9/2022, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội đã thông qua Đề án phân cấp quản lý nhà nước, ủy quyền và Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế-xã hội trên địa bàn thành phố. Trước đó, công tác chuẩn bị cho nội dung này đã được chuẩn bị kỹ lưỡng với mục tiêu làm sao để nhanh chóng khơi thông nguồn lực, tháo gỡ điểm nghẽn về trách nhiệm cũng như cơ chế chính sách. Như tại huyện Đông Anh, số trường trung học phổ thông công lập trên địa bàn mới chỉ đáp ứng được khoảng 50% số lượng học sinh của huyện. Nhìn thấy khó khăn này, những năm qua, huyện rất tích cực triển khai các dự án xây mới trường trung học phổ thông công lập. Tuy nhiên, theo Bí thư Huyện ủy Lê Trung Kiên, dù đã chuẩn bị khoảng 1.000 tỷ đồng từ ngân sách để đầu tư, nhưng hai năm nay huyện vẫn chưa thể triển khai vì vướng mắc thủ tục. Tại các quận còn khó khăn hơn nhiều. Bí thư Quận ủy Hoàng Mai Nguyễn Quang Hiếu cho biết, công tác chuẩn bị đầu tư xây dựng trường trung học phổ thông công lập trên địa bàn kéo dài tới gần 10 năm.
Đồng chí Đinh Tiến Dũng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh, phân cấp, ủy quyền là nội dung rất hệ trọng, tác động trực tiếp đến hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền các cấp; là giải pháp quan trọng để cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Đây cũng là giải pháp căn cơ để xử lý nhiều bất cập, hạn chế bấy lâu nay của thành phố, trong đó có cả việc chậm triển khai các dự án, công trình; chậm giải ngân vốn đầu tư công.
Đề án này đã bóc tách các nhiệm vụ, thủ tục hành chính để phân cấp, ủy quyền một cách triệt để cho cấp huyện. Về nhiệm vụ quản lý nhà nước, ít nhất có 210 nhiệm vụ chính trong 15 lĩnh vực được phân cấp, ủy quyền. Nhiều lĩnh vực có phân cấp mạnh hơn trong quản lý, như đồng bộ giữa đầu tư và quản lý sau đầu tư với chiếu sáng, thoát nước, đầu tư chợ, trường học. Thành phố chỉ quản lý sau đầu tư 10 di tích quan trọng; phân cấp cho cấp huyện đầu tư các chợ hạng 1, 2, 3; phân cấp đầu tư, cải tạo sửa chữa, duy tu, bảo trì cơ sở vật chất trường trung học phổ thông… Với nhiều lĩnh vực khác, cũng đã giúp giải phóng nguồn lực của những quận, huyện có nguồn lực tốt, tăng tính chủ động, cải cách hành chính thực chất.
Theo Bí thư Thị ủy Sơn Tây Trần Anh Tuấn, Đề án phân cấp này sẽ tạo chủ động cho địa phương, thúc đẩy quản lý nhà nước, giải quyết các vấn đề dân sinh bức xúc, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Như việc điều chỉnh phân cấp quản lý các chợ, tại Sơn Tây có chợ Nghệ nằm trong vùng lõi phố đi bộ, khi được phân cấp quản lý sẽ hiệu quả hơn. Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Quốc Oai Nguyễn Trường Sơn cũng cho rằng, Đề án phân cấp lần này có tính phân cấp mạnh mẽ, đồng bộ, khoa học, thực tiễn cao. Trước kia, không ít nơi có tiền, nhưng việc sửa chữa các trường trung học phổ thông rất khó khăn vì thủ tục phức tạp, cho nên sau khi được phân cấp quản lý, địa phương sẽ sớm thực hiện cải tạo trường lớp, đáp ứng yêu cầu giáo dục.
(Còn nữa)
---------------------------
(*) Xem Trang Hà Nội, Báo Nhân Dân số ra ngày 18, 22/11/2022.