Việt Nam nỗ lực phòng, chống lao
Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, tại Việt Nam, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính có thêm 172.000 người mới mắc lao và khoảng trên 13.000 người tử vong do lao trong năm 2022, đứng thứ 11 trong 30 nước có số người bệnh lao; lao kháng đa thuốc cao nhất trên toàn cầu.
Mặc dù tình hình dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam còn rất nặng nề như vậy, số bệnh nhân lao được phát hiện, đưa vào điều trị và được báo cáo hàng năm tại Việt Nam mới chỉ chiếm khoảng 60% số bệnh nhân lao ước tính.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng Ban điều hành Chương trình Chống lao quốc gia, trong giai đoạn 10 năm từ 2014 đến năm 2023, thực hiện Chiến lược quốc gia Phòng, chống lao đến năm 2020, tầm nhìn 2030, Chương trình Chống lao quốc gia đã phát hiện khoảng 1 triệu ca lao mới trên toàn quốc (khoảng 100.000 ca mỗi năm) với tỷ lệ điều trị thành công là khoảng 90% trên tổng số các ca được phát hiện. Đối với nhóm lao kháng thuốc, tỷ lệ điều trị thành công là 75%, trong khi con số này trung bình trên toàn cầu là 60%.
 |
Tiến sĩ, bác sĩ Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng Ban điều hành Chương trình Chống lao quốc gia. |
Tuy nhiên, hiện nay, công tác chống lao còn gặp nhiều khó khăn. Theo Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, hiện 12/63 tỉnh chưa có bệnh viện lao và bệnh phổi, dẫn đến thiếu nhân sự chuyên trách để triển khai các can thiệp phòng, chống lao.
Công tác phòng, chống lao còn đối mặt với nhiều thách thức như thiếu nhân lực trong công tác phòng, chống lao, nhất là bác sĩ; các cơ sở y tế tuyến tỉnh còn thiếu cơ sở vật chất, trang thiết bị, hóa chất, sinh phẩm; nguồn kinh phí cho hoạt động phòng, chống lao được phê duyệt muộn; nguồn kinh phí viện trợ quốc tế cho hoạt động phòng, chống lao có xu hướng giảm dần; ngân sách địa phương cho hoạt động phòng, chống lao còn hạn chế...
Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Ngọc Sỹ, nguyên Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, nếu chỉ tối ưu hóa các hoạt động phòng, chống lao hiện nay, thực hiện bao phủ y tế toàn dân và bảo trợ xã hội, tỷ lệ mắc lao mới sẽ giảm nhưng không thể đạt mục tiêu đặt ra trong kiểm soát, tiến tới chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam. Do đó, cần phá vỡ quỹ đạo dịch tễ thường quy của bệnh lao thông qua đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, áp dụng đồng bộ vaccine mới, thuốc mới, phác đồ điều trị mới.
Cần kiện toàn, củng cố hệ thống phòng, chống lao xuyên suốt
Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Bộ Y tế tiếp tục cập nhật thông tin, số liệu bài bản, hệ thống, chính xác về tình hình bệnh lao tại Việt Nam (tỷ lệ phát hiện ca nhiễm mới, hiệu quả điều trị, số ca tử vong…); khuyến cáo của các tổ chức quốc tế; thực tế huy động nguồn lực từ Nhà nước, xã hội, quốc tế…
Bộ Y tế phải đánh giá toàn diện, cẩn trọng về kết quả thực hiện các mục tiêu đặt ra cho công tác phòng, chống bệnh lao khi Việt Nam vẫn nằm trong số 30 nước chịu gánh nặng chi phí bệnh lao cao nhất thế giới.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế phải chỉ rõ các khó khăn, thách thức, nguy cơ bùng phát và gánh nặng điều trị nếu không có giải pháp kiểm soát và đẩy lùi hữu hiệu bệnh lao.
 |
Toàn cảnh hội nghị. |
Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng cho rằng nhiệm vụ hàng đầu của Bộ Y tế là ban hành quy định, hướng dẫn chuyên môn về công tác dự phòng, phát hiện, điều trị bệnh nhân lao từ tuyến cơ sở đến Trung ương.
Đây là căn cứ để phân công nhiệm vụ, xác định nhu cầu nhân lực trong các cơ sở y tế, bệnh viện, trường học, khu vực đặc thù (trại giam, cơ sở cai nghiện, trung tâm giáo dưỡng),… nhằm kiện toàn, củng cố bộ máy, tổ chức hệ thống phòng, chống lao thống nhất, xuyên suốt trong phạm vi cả nước.
Về nguồn lực tài chính, Phó Thủ tướng giao Bộ Y tế khẩn trương nghiên cứu phương pháp, quy chuẩn kỹ thuật, đơn giá phát hiện, xét nghiệm, phác đồ điều trị… để làm căn cứ thanh toán bảo hiểm y tế, hoặc bố trí từ ngân sách Nhà nước, huy động nguồn lực xã hội dành cho các hoạt động thuộc chương trình phòng, chống lao.
Phó Thủ tướng cũng giao Bộ Y tế chuẩn bị nhân lực, trang thiết bị y tế để triển khai điều tra toàn quốc về tình hình bệnh lao trong năm 2025; cập nhật, bổ sung tình hình và nhiệm vụ phòng, chống lao để báo cáo, kiến nghị kịp thời với cấp có thẩm quyền các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, hiệu quả hơn nữa.
Bộ Y tế đẩy mạnh hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ xét nghiệm nhanh, đại trà về bệnh lao, cùng các phác đồ điều trị mới nhất, kết hợp với y học cổ truyền; phát triển ứng dụng (app) dành cho bệnh nhân lao…
Phó Thủ tướng đề nghị các cơ quan báo chí, truyền thông tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về bệnh lao, chủ động khám sàng lọc, phòng ngừa. Các hội người cao tuổi, phụ nữ, thanh niên, nông dân… cần trở thành hạt nhân, nòng cốt trong triển khai chương trình phòng, chống lao tại địa phương.
