Trong giới khoa học xã hội và nhân văn, đặc biệt là chuyên ngành văn học cổ, cũng như trong phê bình văn học hiện đại, Giáo sư Mai Quốc Liên (trong ảnh) là một tên tuổi rất đáng chú ý. Giáo sư được xem là một trong số ít ngòi bút uyên bác, có nhiều kiến giải mới mẻ về những vấn đề tưởng đã quen thuộc. Ham đọc, trí nhớ tốt, hiểu sâu và rộng cả cổ kim đông tây, sát thời cuộc, nên ông được nhiều người khâm phục, vị nể, quý trọng.
Trong thời gian qua, tình trạng vi phạm quyền tác giả và các quyền liên quan không chỉ liên quan trong các lĩnh vực: âm nhạc, văn học, điện ảnh mà còn đối với các tác phẩm nhiếp ảnh cũng ngày một gia tăng. Điều này đã gióng lên hồi chuông về sự xâm phạm bản quyền tác giả gây ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình sáng tạo của các nghệ sĩ.
Thúc đẩy sáng tạo, khơi dậy trách nhiệm, tình yêu của người cầm bút đối với văn hóa dân tộc, quan tâm, tạo điều kiện và từng bước nâng cao chất lượng nghệ thuật, tính chuyên nghiệp của đội ngũ các nhà văn trẻ, đó là nội dung được nêu bật trong lễ tổng kết hoạt động và công bố giải thưởng năm 2023 của Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh được tổ chức ngày 12/1.
Chiều 5/1, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam phối hợp tổ chức hội nghị tổng kết công tác văn học, nghệ thuật và hoạt động của Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam và các hội văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương năm 2023, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2024.
Ngày 12/12, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học toàn quốc với chủ đề: “Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Việt Nam 50 năm sau ngày đất nước hòa bình, thống nhất, đổi mới, phát triển: Thực trạng và định hướng cho những năm tiếp theo”.
Đội ngũ làm công tác lý luận, phê bình văn học nghệ thuật hiện nay đang ngày càng thưa thớt, thiếu vắng những cây bút chuyên nghiệp, tâm huyết. Từ đây, đặt ra những yêu cầu mới đối với vấn đề xây dựng lực lượng này để đáp ứng đòi hỏi của tình hình thực tiễn.
Ngày 5/12, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo “Văn học nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh - 60 năm xây dựng và phát triển” nhân dịp 60 năm thành lập Liên hiệp (1963-2023).
“Nâng cao chất lượng sáng tác trẻ” là chủ đề của hội thảo vừa được Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp Ban Nhà văn trẻ (Hội Nhà văn Việt Nam) tổ chức tại Hà Nội. Phần lớn các tham luận của giới văn nghệ sĩ, nghiên cứu phê bình văn học và của chính những người viết trẻ đã tập trung phân tích hiện trạng và đề xuất giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy chất lượng sáng tác của lực lượng trẻ.
Cuộc thi sáng tác về đề tài công nhân, công đoàn giai đoạn 2021-2023 sẽ khơi nguồn mạnh mẽ sáng tác văn học về đề tài này trên văn đàn Việt Nam, thúc đẩy và tạo thành phong trào sáng tác văn học và văn hóa đọc rộng khắp hơn nữa trong công nhân, người lao động và cán bộ công đoàn.
Ngày 27/10, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức Tọa đàm khoa học “Đào tạo đội ngũ sáng tác và lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật trong các trường đại học đa ngành - những vấn đề lý luận và thực tiễn”.
Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp đề tài Quốc phòng toàn dân khẳng định thành tựu văn học nghệ thuật cách mạng, vị thế, vai trò của hoạt động biểu diễn nghệ thuật đối với đời sống văn hóa tinh thần của cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang và toàn xã hội.
Văn học, nghệ thuật là một trong những nguồn lực to lớn, trực tiếp góp phần xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội và xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Nhận thấy sức mạnh to lớn đó, thời gian qua, các thế lực thù địch không ngừng dùng mọi thủ đoạn để lợi dụng, biến văn học, nghệ thuật thành công cụ đắc lực nhằm chống phá Đảng, Nhà nước. Thực trạng này đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên cảnh giác, tỉnh táo nhận diện để có biện pháp ngăn chặn kịp thời.
Vở diễn “Cánh đồng rực lửa” (tác giả Ngọc Trúc, đạo diễn, NSƯT Trần Minh Ngọc) được Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh đầu tư cho sân khấu kịch Quốc Thảo dàn dựng và biểu diễn là một trong những vở kịch nổi bật về đề tài cách mạng trong những năm gần đây.
Sáng 8/8, tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức khai mạc Hội nghị tập huấn lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2023 với chủ đề: “Nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực; đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo, quản lý văn học, nghệ thuật trong tình hình mới”.
Theo Đề án “Phát triển văn học, nghệ thuật thành phố Đà Nẵng đến năm 2030”, vừa mới phê duyệt, Đà Nẵng xác định mục tiêu phát triển toàn diện văn học, nghệ thuật, trong đó chú trọng nâng cao hoạt động, sáng tạo, kết nối cho tất cả các chuyên ngành; đẩy mạnh sáng tác mảng văn học, nghệ thuật dành cho thiếu nhi, tăng cường đầu tư kinh phí nhằm hỗ trợ, nâng cao chất lượng hoạt động văn học, nghệ thuật trên địa bàn thành phố.
Báo chí, xuất bản đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật. Nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật có chất lượng thông qua những bài viết, chương trình giới thiệu trên các ấn phẩm báo chí đã được phổ biến rộng rãi, qua đó góp phần lan tỏa những giá trị tốt đẹp đến với công chúng.
Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ qua đời hồi 5 giờ sáng 6/7/2023 tại nhà riêng (quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh), hưởng thọ 75 tuổi. Lâm Thị Mỹ Dạ từng là cán bộ Ty Văn hóa Quảng Bình, sau đó làm phóng viên, biên tập viên Tạp chí Sông Hương, là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III, Ủy viên Hội đồng thơ Hội Nhà văn Việt Nam khóa V.
Liên hiệp, các hội và các cơ quan có liên quan cần tiếp tục quán triệt sâu sắc, đầy đủ các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về văn hóa, văn học, nghệ thuật cho đông đảo đội ngũ văn nghệ sĩ.
Chiều 29/6, tại thành phố Phan Rang-Tháp Chàm, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận tổ quốc VIệt Nam tỉnh Ninh Thuận tổ chức buổi Họp mặt 100 đại biểu đại diện cho hơn 20 nghìn trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ tiêu biểu của tỉnh năm 2023.
Sáng 27/6, tại thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương khai mạc lớp bồi dưỡng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật với chủ đề “Vấn đề kế thừa và cách tân trong văn học, nghệ thuật: Vai trò, trách nhiệm của các nhà nghiên cứu, sáng tác trẻ”.
Văn hóa vốn luôn luôn là một dòng chảy liên tục, không ngừng, nối tiếp và tiếp biến nhau trong thời gian và không gian. Vận động và phát triển văn hóa Việt Nam trong hai năm rưỡi qua (1/2021-6/2023) chỉ là một thời gian rất ngắn trong dòng chảy đó, vì vậy, có lẽ là chỉ những nhìn nhận ban đầu mà chưa thể đánh giá, tổng kết. Mặt khác, đó lại là một công việc của nhiều người, nhiều cơ quan… yêu văn hóa, thực hiện chức năng quản lý, hoặc thường xuyên gắn bó và trải nghiệm văn hóa từ nhiều năm nay.
Có thể nói, chưa bao giờ văn học thiếu nhi được quan tâm như hiện nay. Bên cạnh những tác phẩm văn học thiếu nhi nước ngoài, văn học thiếu nhi trong nước ngày càng xuất hiện nhiều tác phẩm có giá trị của nhiều cây bút tên tuổi lẫn tác giả mới. Cùng với đó, nhiều giải thưởng văn học thiếu nhi ra đời đã góp phần khơi dậy cảm hứng sáng tác cho nhiều tác giả yêu thích viết về lĩnh vực này.
Thành phố Hồ Chí Minh vừa phát động Giải thưởng Sách thiếu nhi trong buổi khai mạc Hội sách thiếu nhi lần IV-2023, thu hút sự quan tâm của rất nhiều người yêu mến mảng văn học viết cho trẻ em.
Tập trung phân tích thực trạng và giải pháp xây dựng, phát triển đội ngũ lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật một cách toàn diện cả về số lượng và chất lượng là nội dung chính được đề cập trong tọa đàm khoa học “Đội ngũ lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật hiện nay: Thực trạng, định hướng và giải pháp phát triển” do Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức tại Hà Nội mới đây.
Ngày 26/5, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức tọa đàm khoa học “Đội ngũ lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật hiện nay: Thực trạng, định hướng và giải pháp phát triển”.
Ngày 19/5, tại thành phố Thủ Dầu Một, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Bình Dương đã tổ chức lễ tổng kết, trao giải Cuộc thi sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học-nghệ thuật với chủ đề "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh".
Sáng 19/5, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã tham dự Lễ trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.
Nhân kỷ niệm 133 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2023), sáng 19/5, tại Nhà hát Lớn Hà Nội diễn ra Lễ trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật năm 2022. Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng dự và trao tặng giải thưởng cho các tác giả, đại diện gia đình tác giả.