Trong chuyên mục: “Chuyện làm ăn” trên báo Nhân Dân điện tử cách đây chưa lâu đã giới thiệu một vài giống cây ăn trái đặc sản cho thu nhập cao, do Công ty TNHH giống cây ăn trái VACDONA sản xuất giống. Nhiều nông dân đã “đổi đời” từ việc sản xuất trái cây đặc sản do công ty cung ứng giống.
Nhìn từ bên ngoài, cơ ngơi của công ty không có vẻ gì nổi bật giữa sum suê, bạt ngàn vườn cây ăn trái khác của vùng đất Long Thành. Chúng tôi ngồi quanh chiếc bàn dưới bóng cây mát rượi, “ông chủ” tự tay bê ra đĩa mận, giống An Phước mời chúng tôi nếm thử. Đi nhiều miệt vườn cây trái, chúng tôi đã “khôn miệng” lắm, vậy mà ai nấy đều phải tấm tắc khen là ngon tuyệt. Điểm đặc biệt của giống mận này là trái mầu đỏ tươi, thơm ngon, mỗi kg khoảng 5,6 trái. Giống này hiện vẫn chưa đủ cung cấp ở thị trường phía nam, giá bán dao động 45-50 nghìn đồng/kg, có lúc tới 70 nghìn đồng/kg.
"Ông chủ” đầy chất nông dân tên Nguyễn Ngọc Bảo Linh, vốn là lái xe cho giám đốc Sở Nông nghiệp tỉnh Đồng Nai trước đây. Đã từng tốt nghiệp trường trung cấp nông – lâm, lại lái xe cho một ông giám đốc Sở rất say mê phong trào phát triển vườn cây ăn trái trong tỉnh Đồng Nai, ý tưởng thành lập công ty của anh bắt đầu từ đó. Chính những ngày lái xe đưa lãnh đạo khảo sát tình hình nông nghiệp, nông thôn, anh Linh đã đi theo âm thầm tìm hiểu, học hỏi cung cách làm ăn của các chủ vườn và nghiên cứu thêm tài liệu, sách vở. Năm 1995, anh xin thôi việc Nhà nước, gom góp gia tài thành lập Công ty TNHH giống cây ăn trái VACDONA.
Hơn 600 triệu đồng thu vén từ việc bán cả nhà cửa, tài sản, anh Linh thuê 2,5 ha đất hoang hoá, đầu tư, cải tạo thành vườn thực nghiệm, nhà làm việc, xác định mục tiêu là sản xuất cây giống ăn trái đặc sản cung cấp cho các tỉnh phía nam. Trong mấy năm đầu, tài sản của công ty gần như tiêu tán hoàn toàn, phần do dịch bệnh, phần do thiếu kinh nghiệm làm ăn, buôn bán, bị bạn hàng lừa. Khó khăn chồng chất khó khăn, nhưng anh vẫn không nản lòng. Anh tự tay tìm tòi, sưu tầm những giống cây ăn trái mới lạ, quý hiếm khắp các tỉnh lân cận, đem về trồng thử. Theo dõi quá trình sinh trưởng, đơm hoa kết trái, cây nào đạt tiêu chuẩn, chất lượng tốt thì nhân giống, bán cho bà con chung quanh. Cũng chính từ sự cẩn trọng và giữ gìn uy tín đối với từng cây giống bán ra, các chủ vườn tìm đến VACDONA ngày càng nhiều. Dần dần, công ty lấy lại được nguồn vốn ban đầu, phát triển mở rộng sản xuất.
- Qua nghiên cứu tài liệu và thực tế, tôi nhận thấy nước mình không thể đuổi kịp một số nước chung quanh như Thái-lan, Indonesia về nghiên cứu giống cây ăn trái. Muốn cạnh tranh sản phẩm cây ăn trái với họ, chỉ còn cách “đi tắt, đón đầu” – Anh Linh khẳng định.
Anh nghĩ bằng mọi cách phải tiến kịp họ về sản phẩm cây ăn trái. Mình có lợi thế về khí hậu, đất đai, nhân công, không lẽ chịu thua?
Vì vậy, anh quyết định sang “du lịch” ở Thái-lan, Indonesia và một số nước chung quanh, tìm đến các vườn cây, thấy giống nào phù hợp điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, lập tức bỏ tiền mua bản quyền đem về sản xuất thử.
Trong một chuyến đi tìm hiểu giống cây ăn trái ở nước ngoài, khi đã ngồi trên máy bay trở về nước, đọc thấy một quảng cáo giới thiệu giống xoài ba màu, anh tức tốc lộn trở lại, tìm đến tận vùng biên giới Myanmar có trồng giống này, ăn thử và mua liền. Tuy nhiên, không phải giống nào mua về cũng đơm hoa, kết trái như mong muốn. Hơn hai năm trước, qua Indonesia thấy giống chôm chôm lạ, chất lượng cao, anh đã bỏ ra hơn 6.000 USD mua về nhưng giống đã không hợp thung thổ, chất lượng trái giảm sút hẳn, đành phải bỏ.
“Giống mận An Phước đang ăn đây, tôi mua bản quyền của một chủ vườn ở Thái-lan, giá 14 nghìn USD”. Nghe anh nói tỉnh rụi, chúng tôi giật mình, bởi có mấy ai dám bỏ tiền túi số lượng lớn như thế chỉ đem về mấy chồi, mắt cây bó gọn trong chiếc túi du lịch? Nhưng chính những mắt cây nhỏ xíu này đã đem lại cho anh nguồn thu nhập lớn hiện nay. Từ 80 cây mận An Phước, chỉ trong một năm vừa rồi, trừ đi chi phí, anh vẫn thừa tiền tậu một chiếc xe ô-tô trị giá 26 nghìn USD. Chuyện “không tin được, dù đó là sự thật”, nhưng làm vài phép tính số học, một cây mận năm năm tuổi, mỗi năm ra ba đợt trái, mỗi đợt bình quân 150 kg, giá rẻ 22-25 ngàn đồng/kg thôi, như vậy từ 80 cây mận, đã cho thu nhập ngót nghét một tỷ đồng.
Giống mận An Phước được ghép từ mắt của giống Thongsamsri ở Thái-lan trên gốc mận xanh đường Việt Nam. Giống đã được Cục Sở hữu công nghiệp cấp chứng nhận thương hiệu năm 2003, có đặc điểm sai trái và ngọt hơn giống mận cũ. Trái mận hình chuông, đế to tương đương nắp lon sữa bò, màu đỏ sẫm không có gân xanh, cho thu hoạch liên tục trong năm tháng. Thu nhập từ giống mận An Phước thật sự hấp dẫn bà con nông dân, nhiều trang trại cây ăn quả ở Đồng Nai, quận Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh), một số tỉnh miền tây đang phát triển giống mận này với diện tích lớn.
Gia đình anh Trương Công Thành, ấp Nông Doanh, xã Xuân Tân, huyện Long Khánh (Đồng Nai) trồng 2.000 cây mận, vụ đầu thu hoạch trái đã đạt hàng trăm triệu đồng. Với việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới như hiện nay, có thể cho mận ra hoa trái vụ, quanh năm hoặc theo ý muốn để có sản phẩm bán vào dịp Tết hoặc lễ hội, vì màu sắc và hình dạng trái rất hấp dẫn người tiêu dùng. Giống đã mở ra một hướng mới trong việc nâng cao hiệu quả trên một đơn vị diện tích.
Ngoài mận An Phước, có thể kể tới giống nhãn Dona, đã được giải nhất chất lượng trái tại Hội thi trái ngon lần thứ 4 tại Long Định (tháng 7-2000). Giống do Công ty chuyển giao tới nông dân, nhưng một cơ quan nghiên cứu sau vài năm chưa thấy kết quả đã vội vã công bố giống không ra trái. Thế là nông dân thi nhau chặt bỏ, đến nay nhà nào còn để thì trúng lớn. Giá thu mua tại vườn 25 nghìn đồng/kg, mỗi cây nhãn cho tới vài trăm ký trái. Công ty còn nhân giống phục vụ sản xuất khoảng 10 giống mít đặc sản sử dụng trong chế biến, xoài Tam An, nhãn xuồng cơm vàng, mỗi năm, cung ứng khoảng 15 nghìn cây giống các loại cho thị trường các tỉnh phía nam.
Trong thời gian tới, công ty sẽ tập trung lai tạo, tuyển chọn và phục tráng một số giống cây đặc sản ngắn ngày trong nước đưa ra thị trường, đáp ứng nhu cầu trồng xen, “lấy ngắn, nuôi dài” của nông dân. Với giống mận An Phước, xúc tiến thành lập câu lạc bộ những người trồng mận, giúp hội viên về giống, kỹ thuật chăm sóc, đồng thời tìm đầu mối tiêu thụ, bao tiêu sản phẩm cho hội viên, làm sao mỗi cây mận có thể đạt thu nhập năm triệu đồng/năm.
Vừa qua, một số nhà vườn do không nắm được thông tin đã bị người mua ép giá sản phẩm, hoặc có trường hợp mua tới 2.000 cây mận không rõ nguồn gốc, giả giống mận An Phước, gây thiệt hại không nhỏ. Hiện công ty đã đăng ký nhãn hiệu hàng hoá, bảo hộ sản phẩm độc quyền, nhưng anh Linh cho biết một số địa chỉ sản xuất giống trong vùng hiện vẫn sử dụng “thương hiệu” của công ty. Tuy nhiên anh không lấy đó làm phiền, chỉ mong muốn các nhà sản xuất giống hãy vì lương tâm nghề nghiệp, không chạy theo mối lợi nhỏ, sản xuất giống sao cho có chất lượng, đừng để nông dân phải chịu thiệt thòi vì mua phải giống kém chất lượng.