Tự điều trị bằng đông y -lợi bất cập hại

Nhiều người luôn nghĩ rằng thuốc Ðông y lành nên lạm dụng mà không biết rằng Ðông y cũng có hai mặt, nếu dùng không đúng cách, không những bệnh không khỏi mà có thể còn gây hậu họa.

Quan điểm của Ðông y trị bệnh trên cơ sở tôn trọng cấu trúc tự nhiên hoàn chỉnh của con người. Nguyên lý chữa bệnh của Ðông y là thuốc giúp người bệnh nâng  sức khỏe để trừ bệnh tật, trợ giúp tỳ vị để tự hấp thụ giúp cơ thể khỏe mạnh. Sự khác nhau giữa điều trị bằng Ðông y và Tây y là Ðông y tìm ra hội chứng bệnh để điều trị tận gốc, tức là chữa vào nguyên nhân gây bệnh và dùng cách bồi bổ chính khí. Thuốc Ðông y dựa trên nguyên lý cơ bản về cân bằng âm dương để phòng và trị bệnh. Khi âm dương cân bằng, cơ thể khỏe mạnh thì bệnh khó xâm nhập, khi bị bệnh thì điều trị cũng nhanh khỏi.

Tây y rất hiệu quả khi chữa các triệu chứng bệnh cấp tính, bệnh chỗ nào thì trực tiếp chữa chỗ đó. Ở khoa Ðông y cũng vẫn cho phép dùng 20 đến 30% sản phẩm Tây y cho việc điều trị cấp. Nhưng với các bệnh có triệu chứng chậm hoặc là dạng mãn tính thì dùng Ðông y tốt hơn vì nó giúp điều hòa các quá trình trong cơ thể, tính an toàn lại cao và giảm triệu chứng bệnh bền vững hơn.

Qua thực tế điều trị, Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Ðình Ðạo - Trưởng khoa Ðông y Bệnh viện Giao thông Vận tải Trung ương cho biết: Ðối tượng chữa bệnh bằng Ðông y rất đa dạng cả về tuổi tác lẫn nghề nghiệp, nhưng chiếm đa số là người bệnh lứa tuổi trung niên. Số người bệnh đến điều trị thường xuyên đông hơn số giường bệnh của khoa. Ngày nay, người bệnh đã chú ý nhiều hơn việc điều trị bệnh bằng Ðông y. Nhóm người bệnh lựa chọn Ðông y nhiều nhất thuộc các bệnh có rối loạn cơ năng: như mất ngủ, đau dây thần kinh: đau thần kinh tọa, liệt thần kinh ngoại biên, đặc biệt là bệnh mãn tính như: thoái hóa cột sống thắt lưng, cột sống cổ, viêm khớp dạng thấp, bệnh cơ năng đường tiêu hóa. Có thể nói, những nhóm bệnh về lão hóa thì chữa trị bằng Ðông y sẽ cho hiệu quả tốt và rất an toàn.

Hiện nay, có nhiều người nghĩ rằng sản phẩm Ðông y lành tính, cho nên có thể tự bốc thuốc chữa bệnh mà không cần khám bác sĩ, uống vào không bổ dương thì bổ âm, không chữa được chỗ nọ thì cũng tốt chỗ kia... Nhiều người lại uống thuốc theo sự truyền tai, mách bảo của người khác. Có người chẳng bị bệnh gì cũng đi cắt vài thang thuốc nam uống để "bồi bổ" sức khỏe. Ðây là quan niệm khá phổ biến nhưng lệch lạc và không có căn cứ khoa học. Ðã là thuốc thì cho dù sử dụng sản phẩm của Ðông y hay Tây y cũng đều phải đúng người, đúng bệnh thì mới cho hiệu quả cao được. Về cơ bản, Ðông y có thể điều trị lâu dài vì lành tính nhưng không phải là không có những loại dược liệu có độc tính mà nếu không có sự hướng dẫn và chỉ định của thầy thuốc, dùng thuốc không đúng sẽ gây tác hại cho người bệnh do dược tính của thuốc gây ra, nhẹ thì rối loạn tiêu hóa như: tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, dị ứng thậm chí có thể gây ngộ độc gan, thận. Mặt khác nếu dùng thuốc không đúng thì nếu không có hại cũng không khỏi được bệnh, người bệnh không chữa bệnh kịp thời sẽ gây khó khăn hơn cho việc điều trị bệnh sau này. Các bệnh viện lớn đã tiếp nhận khá nhiều trường hợp người bệnh bị suy gan, suy thận cấp do tự bốc thuốc.

Thuốc nam cũng như các loại tân dược đều có tính hai mặt của nó. Về mặt nguyên tắc, đã là thuốc thì đều có thể xảy ra những tác dụng không mong muốn khi người bệnh lạm dụng thuốc một cách thiếu hiểu biết, không khoa học. Như vậy thì lợi bất cập hại.

Thực tế cho thấy nhiều cơ sở Ðông y, không khám bệnh mà vẫn cho thuốc theo yêu cầu của người bệnh. Với trường hợp như vậy người bệnh có thể gặp hai rủi ro:  Thứ nhất, người bệnh có thể gặp phải thầy lang không đủ điều kiện hành nghề, không có giấy phép hành nghề nên cũng không có gì bảo đảm về khả năng chữa bệnh của họ. Thứ hai, thuốc mà họ cung cấp tốt hay không tốt, nguồn gốc xuất xứ ra sao, thành phần có đúng là Ðông y không... là cả một vấn đề. Ðã có nhiều trường hợp các thầy lang bán thuốc Ðông y có trộn lẫn tân dược để điều trị cho hiệu quả tức thời nhưng hậu quả về sau của việc đó là khó lường vì tân dược dùng lâu dài có thể gây tác dụng phụ.

Vì thế, người bệnh không nên tự dùng thuốc, khi có bệnh nên đi khám ở các cơ sở khám chữa bệnh có uy tín để được điều trị một cách hệ thống, an toàn và hiệu quả.  Ðể ngăn ngừa những tai biến do dùng thuốc Ðông y, người bệnh cần phải tuân thủ triệt để hướng dẫn của thầy thuốc, không tùy tiện sử dụng đông dược khi không có chỉ định. Không tự ý nâng liều thuốc và kéo dài ngày dùng.