Trên quê hương Phú Hữu Anh hùng

Khu công nghiệp trên nền đất "nhà việc" năm xưa

Ven theo đường Nam sông Hậu, qua khỏi địa bàn TP Cần Thơ chừng vài km là tới thị trấn Mái Dầm. Nơi đây được tách khỏi xã Phú Hữu để thành lập thị trấn vào năm 2010. Mái Dầm giờ chưa phải là thị trấn sầm uất; nhưng là một trong những trọng điểm thu hút đầu tư công thương nghiệp của tỉnh Hậu Giang. Sau khi tách tỉnh (từ Cần Thơ) năm 2004, Hậu Giang biến lợi thế nơi này (có dòng sông Hậu chảy qua), mời gọi các tổ chức quốc tế trong và ngoài nước đầu tư. Dự án lớn nhất ở đây là xây dựng Nhà máy Giấy với tổng vốn đầu tư 1,2 tỷ USD. Dự án này được xây dựng ngay trên nền của "Nhà việc"- nơi làm việc của chính quyền thực dân Pháp năm xưa. Dù vẫn còn bộn bề công việc xây dựng; nhưng trong tương lai, dự án này sẽ mang lại nhiều giá trị kinh tế - xã hội cho tỉnh Hậu Giang nói chung và Phú Hữu nói riêng. Suốt chiều dài 6 km hai bên đường Nam sông Hậu (địa bàn thị trấn Mái Dầm) là hàng chục dự án đầu tư: Trung tâm điện lực dầu khí Long Phú; Công ty chế biến thủy sản Việt Long; nhà máy xi-măng; tổng kho xăng dầu... Các dự án trên có đơn vị đã hoạt động; có doanh nghiệp đang xây dựng nhưng đã thu hút hàng nghìn lao động tại chỗ đến làm việc; giúp họ tăng thêm thu nhập ngoài vườn, ruộng. Hàng trăm gia đình khá lên nhờ chuyển đổi nghề nông sang làm dịch vụ; phục vụ cho các dự án trên địa bàn và nhu cầu của người dân. Theo Bí thư thị trấn Mái Dầm Nguyễn Hoàng Anh thì mức thu nhập bình quân đầu người nơi đây đạt gần 30 triệu đồng/năm; cao gấp hai đến ba lần so với một số xã thuần nông chung quanh. Rảo quanh khu vực thị trấn, chúng tôi thấy nhà lầu, nhà tường mọc san sát; đường sá được trải nhựa rộng rãi; trường học, trạm y tế, điện chiếu sáng... khang trang, sạch đẹp.

Khu đặt bia tưởng niệm Nam Kỳ khởi nghĩa được dựng trên địa bàn thị trấn Mái Dầm, cách tuyến đường Nam sông Hậu không đầy trăm mét. Cuộc khởi nghĩa do Ðảng Cộng sản lãnh đạo xảy ra vào sáng ngày 23-11-1940 đã huy động được hàng trăm quần chúng yêu nước trên địa bàn xã Phú Hữu tham gia. Với tầm vông vạt nhọn, mã tấu, gươm, đao... lực lượng nổi dậy dự tính đánh vào trung tâm quận lỵ Phụng Hiệp của chính quyền thực dân nhưng bị lộ; phải trở về xã Phú Hữu chiếm "Nhà việc", đốt toàn bộ giấy tờ, sổ sách của giặc; treo cờ đỏ búa liềm, mít-tinh, tuần hành, căng khẩu hiệu kêu gọi mọi người giành lại ruộng đất cho dân cày. Tuy nhiên, do khởi nghĩa đơn lẻ, chiều ngày 25-11-1940, địch tập trung một lực lượng lớn vây ráp, bắt 37 người gồm: ban lãnh đạo và các quần chúng ưu tú tham gia khởi nghĩa; xử một số án tù chung thân và đày họ ra Côn Ðảo. Ðó là các đồng chí: Nguyễn Văn Mai, Nguyễn Văn Phúc, Nguyễn Phước Ngoạn... Tìm gặp các chiến sĩ cộng sản thời Nam Kỳ khởi nghĩa, giờ không còn ai, có người đã mất trong tù; số hy sinh trong hai cuộc kháng chiến; người già do tuổi cao, sức yếu... Nhưng con cháu họ vẫn "trụ" lại trên mảnh đất của cha ông mình và làm ăn khá giả. Bác Nguyễn Phước Tư, 59 tuổi, con út của nhà cách mạng Nguyễn Phước Ngoạn sống trong căn nhà tường rộng rãi, chung quanh là gần một ha bưởi Năm Roi quả trĩu cành. Gia đình bác Tư có thu nhập từ bưởi khoảng gần 200 triệu đồng/năm. Bác Tư có bốn người con và cháu làm việc cho các doanh nghiệp trên địa bàn; thu nhập mỗi người cũng xấp xỉ 5 triệu đồng/tháng. Bác tâm sự: Ông cha mình trước đây làm cách mạng, tù đày, hy sinh, cực khổ trăm bề. Ngày nay con cháu được hưởng phúc đức của các cụ để lại; cuộc sống đầy đủ, vui vẻ thì có gì bằng.

Làm giàu từ bưởi Năm Roi

Xã Phú Hữu (trước đây) không chỉ là quê hương Nam Kỳ khởi nghĩa mà còn là "cái nôi" của giống bưởi Năm Roi nổi tiếng. Từ đây, giống bưởi Năm Roi mới lan sang xã Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. Bây giờ, bưởi Năm Roi được trồng khắp các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, chỉ có bưởi Năm Roi ở xã Phú Hữu và xã Mỹ Hòa là ngon hơn cả và đã có thương hiệu, xuất khẩu ra nước ngoài. Xã Phú Hữu có diện tích hơn 5.000 ha. Trước đây, diện tích vườn chiếm 50% (chủ yếu là vườn tạp). Bây giờ, trên quê hương Nam Kỳ khởi nghĩa này có tới hơn 90% diện tích đất chuyển sang trồng vườn cây đặc sản; chủ yếu là bưởi Năm Roi và cam sành. Hàng trăm gia đình có thu nhập từ 150 đến 200 triệu đồng mỗi năm nhờ trồng bưởi Năm Roi. Mấy năm nay, nhiều lão nông ở xã Phú Hữu còn "nắn" trái bưởi Năm Roi thành bưởi hồ lô để bán trong dịp Tết Nguyên đán với giá cao. Câu lạc bộ (CLB) trồng bưởi Năm Roi "hồ lô" nằm ở ấp Phú Trí A, xã Phú Tân, tập trung khá nhiều các "anh tài" trồng bưởi xứ này. CLB có 23 thành viên, anh Võ Trung Thành làm chủ nhiệm. Anh Thành là người giữ "bằng sáng chế" ra trái bưởi Năm Roi hồ lô. Nhưng anh không giữ độc quyền mà sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm cho bà con, cô bác yêu thích trồng bưởi cùng làm giàu. Những người thu nhập tiền tỷ mỗi năm nhờ trồng bưởi Năm Roi và bưởi Năm Roi hồ lô ở xứ này không phải là hiếm như: Võ Trung Thành, Huỳnh Công Trực, Võ Hồng Quốc... Anh Võ Trung Thành cho biết: Tết Nguyên đán vừa qua, gia đình tôi thu được 700 cặp (mỗi cặp hai trái) bưởi Năm Roi hồ lô, bán với giá 1,5 triệu đồng/cặp và 20 tấn bưởi Năm Roi thường, giá bán 25.000 đồng/kg. Tết năm nay chưa biết giá cả ra sao nhưng hy vọng sẽ không thua năm ngoái. Anh em trong CLB đều có diện tích lớn (hơn 30 công- mỗi công 1.000 m2), thu nhập mấy năm rồi không thua gì tôi.

Cách nay hơn mười năm, khi chưa có đường Nam sông Hậu, từ TP Cần Thơ đi tàu đò về xã Phú Hữu phải mất vài giờ đồng hồ; bây giờ chạy xe máy không đầy nửa tiếng. Trong các xóm ấp, đều có đường bê-tông đi lại, vận chuyển hàng hóa dễ dàng. Số hộ dân khá, giàu ngày càng tăng; số hộ nghèo từ hơn 20% giờ chỉ còn hơn 5% (mỗi năm giảm 2%). Vì vậy, việc thực hiện xây dựng nông thôn mới và làm công tác xã hội rất tốt. Trong hai cuộc kháng chiến, xã Phú Hữu có tới hơn 400 liệt sĩ, thương binh, 26 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng. Phong trào chăm sóc cho các đối tượng chính sách; xây nhà tình nghĩa, tình thương, thăm hỏi, tặng quà những ngày lễ, Tết được thực hiện chu đáo, là một trong những điển hình xuất sắc của tỉnh Hậu Giang.

74 năm đã qua, trên quê hương Nam Kỳ khởi nghĩa duy nhất của tỉnh Cần Thơ trước đây, nay là Hậu Giang, Phú Hữu đã trải qua biết bao gian khó. Với truyền thống vẻ vang của vùng đất cách mạng kiên cường nằm ven dòng sông Hậu hiền hòa; Ðảng bộ, chính quyền và nhân dân Phú Hữu đoàn kết một lòng xây dựng quê hương giàu đẹp. Ðó cũng là cách đền ơn tốt nhất với những người đã hy sinh vì độc lập, tự do, thống nhất đất nước.