Tinh giản tổ dân phố, tổ nhân dân

Thành phố Hồ Chí Minh đang xây dựng đề án sắp xếp các tổ chức cấp dưới phường, xã theo hướng xóa bỏ tổ dân phố, tổ nhân dân nhằm đáp ứng quy định chung của Trung ương và tinh giản đáng kể số lượng người hoạt động không chuyên trách.
0:00 / 0:00
0:00

Theo Sở Nội vụ, 37 năm nay, thành phố duy trì mô hình hai cấp dưới phường, xã: Dưới phường là khu phố, dưới khu phố là tổ dân phố; dưới xã là ấp, dưới ấp là tổ nhân dân, khác với quy định của Trung ương và các địa phương khác. Theo đó, toàn thành phố hiện có 27.377 tổ chức dưới phường, gồm 2.008 khu phố, ấp và 25.369 tổ dân phố, tổ nhân dân với tổng nhân sự gần 64.300 người. Với mô hình hiện tại, số lượng nhân sự sẽ không ngừng tăng lên khi dân số tăng.

Theo đánh giá của UBND thành phố, các tổ chức khu phố, ấp, tổ dân phố, tổ nhân dân đã có vai trò quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương. Đặc biệt, lực lượng này đã không quản ngại khó khăn, hiểm nguy để cùng thành phố thực hiện công tác phòng, chống dịch Covid-19. Tuy nhiên, số lượng dân cư ở các khu phố, ấp, tổ dân phố, tổ nhân dân hiện không đồng đều, địa bàn phân bổ rộng dẫn đến khó khăn trong việc nắm bắt tình hình dân cư.

Tuy nhiên, việc tổ chức mô hình chính quyền hai cấp dưới xã, phường đang gặp nhiều bất cập khác như: Số lượng dân cư các khu phố, ấp không đồng đều, có khu phố trên 4.000 hộ, địa bàn rộng dẫn đến khó khăn trong nắm tình hình. Người tham gia hoạt động khu phố, ấp phần đông là cán bộ nghỉ hưu, có tâm huyết nhưng tuổi cao, sức yếu cho nên còn hạn chế trong tổ chức hoạt động.

Mặt khác, tình trạng hành chính hóa hoạt động của khu phố, ấp diễn ra nhiều, không đúng quyền hạn dẫn đến quá tải công việc, kinh phí hoạt động bị chia nhỏ và không tương xứng với thời gian, công sức hoạt động. Chưa kể, việc duy trì mô hình hai cấp dưới xã, phường còn dẫn đến tình trạng ỷ lại lẫn nhau…

Theo chủ trương sắp xếp, sau khi bỏ cấp tổ dân phố, tổ nhân dân, mỗi khu phố có 450 hộ trở lên và ấp có 350 hộ trở lên. Khi đó, thành phố sẽ có 5.242 khu phố, ấp, gồm 4.000 khu phố và 1.242 ấp; số người hoạt động giảm từ gần 64.300 người còn hơn 26.200 người, giảm gần 60%. Về số lượng người hưởng phụ cấp, hiện tại có 13 chức danh hưởng phụ cấp, sau khi sắp xếp sẽ còn ba chức danh gồm: Bí thư chi bộ, trưởng khu phố, ấp và trưởng ban công tác mặt trận.

Tuy nhiên, để bảo đảm hoạt động rộng khắp và đưa các hoạt động phong trào triển khai đến đoàn viên, hội viên, thành phố sẽ bổ sung thêm hai chức danh là chi hội trưởng hội phụ nữ và bí thư đoàn thanh niên. Như vậy sau sắp xếp sẽ có năm chức danh ở khu phố, ấp hưởng phụ cấp. Về kinh phí hoạt động hằng năm, sau khi tinh gọn sẽ giảm kinh phí hoạt động từ 527 tỷ đồng xuống còn 482 tỷ đồng, tiết kiệm 45 tỷ đồng. Riêng về trụ sở hoạt động, hiện 426/2.008 khu phố, ấp không có trụ sở, hoặc diện tích rất nhỏ chỉ vài mét vuông. Do vậy, phương án mới đề xuất sử dụng chung các trụ sở đã có hoặc mượn trụ sở của các trường học, cơ quan trú đóng trên địa bàn.

Thực tế cho thấy, việc sắp xếp lại bộ máy dưới cấp xã, phường nhằm thực hiện theo các quy định của Trung ương, Chính phủ, mô hình tổ chức dưới phường, xã, thị trấn chỉ một cấp là việc cần làm để tinh gọn mô hình. Trước mắt, thành phố sẽ tiến hành hợp nhất, sắp xếp khu phố, ấp với tổ dân phố, tổ nhân dân. Tuy nhiên, điều quan trọng là việc tổ chức sao cho hợp lý, bảo đảm việc hoạt động của các khu phố, ấp một cách hiệu quả cũng như bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân.