Lo lắng giá thuê đất tăng cao
Ông Trần Văn Mười, Phó Chủ tịch Thường trực Câu lạc bộ Doanh nghiệp tỉnh Thanh Hóa cho biết, các doanh nghiệp bất động sản bị ảnh hưởng rất nhiều từ bảng giá đất mới. Trước đây, thuế đất tại phường Thạnh Mỹ Lợi (thành phố Thủ Ðức) chỉ khoảng 7 triệu đồng/m2 thì nay tăng lên 84 triệu đồng/m2 khiến doanh nghiệp, người dân không có tiền đóng thuế.
Trong khi đó, ở lĩnh vực sản xuất, ông Tô Ngọc Ngời, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Sản xuất và Xuất nhập khẩu lâm sản Sài Gòn cũng cho rằng, doanh nghiệp khó có thể "gồng gánh" nổi khi tiền thuê đất tăng cao. Ông dẫn chứng, công ty ông thuê lô đất 1.235 m2 trên đường Trương Ðịnh (Quận 3) để xây văn phòng.
Theo bảng giá đất cũ, tiền thuê đất doanh nghiệp phải đóng hơn 4,246 tỷ đồng/năm. Nay nếu áp dụng theo bảng giá đất điều chỉnh thì tiền thuê đất tăng lên hơn 6,103 tỷ đồng, tức là tăng hơn 30%. Ông Ngời đề xuất, cần có lộ trình điều chỉnh hợp lý để doanh nghiệp có thể thích ứng, tránh gây "sốc" cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, thời gian áp dụng điều chỉnh cần được tính toán để doanh nghiệp có đủ thời gian điều chỉnh hợp đồng.
Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, cách tính đơn giá thuê đất đề xuất có thể làm tăng chi phí thuê lên rất cao. Cụ thể, tiền thuê đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp khu vực 1 gồm các Quận: 1, 3, 4, 5, 6, 10, 11, Bình Thạnh, Phú Nhuận tăng 35%; khu vực 2 gồm các Quận: 7, 8, 12, Tân Bình, Tân Phú, Bình Tân, Gò Vấp và Thành phố Thủ Ðức tăng 54%; Khu vực 3 gồm các huyện: Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Nhà Bè, Cần Giờ tăng 50%. Ðiều này gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và ảnh hưởng việc thu hút đầu tư của thành phố.
Bà Bùi Thị Nữ, Phó Trưởng phòng Giám sát và Quản lý dự án đầu tư (Ban quản lý Các khu chế xuất và công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh) thông tin, toàn thành phố có 17 khu công nghiệp và khu chế xuất, trong đó chỉ có 6 khu đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, 11 khu còn lại đang thực hiện trả tiền thuê đất hằng năm. Có rất nhiều doanh nghiệp thuê đất vào thời gian trước năm 2000 với giá rất rẻ. Nguyên nhân có thể là do vào thời gian đó, để mời chào các nhà đầu tư và mong lấp đầy các khu công nghiệp, giá thuê chỉ vài USD/m2, vì vậy nhiều nhà đầu tư thuê diện tích rất rộng, lên đến hàng chục héc-ta. Hiện nay đây lại là nỗi lo của các nhà đầu tư này, bởi sau khi bảng giá đất mới ban hành, tiền thuê đất sẽ tăng cao, doanh nghiệp khó có thể "trụ" nổi.
Cần có những giải pháp cụ thể, thiết thực
Trước lo ngại tiền thuê đất tăng, ông Nguyễn Ngọc Hòa kiến nghị chỉ nên tăng tỷ lệ (%) đơn giá thuê đất với nhóm đất nông nghiệp ở mức 0,25%; Nhóm khu công nghệ cao, công viên phần mềm: 0,3%; Nhóm đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp khu vực 1: 0,5%, khu vực 2: 0,4%, khu vực 3: 0,3%. Với nhóm đất thương mại-dịch vụ khu vực 1 là 1%; khu vực 2 là 0,75%; khu vực 3 là 0,5%.
Bà Bùi Thị Nữ cũng đề xuất thành phố nên vận dụng theo Luật Ðất đai 2024 để tính tiền thuê đất cho doanh nghiệp. Theo đó, quy định cho phép, đơn giá cho giá cho thuê đất hằng năm được tính dao động từ 0,25-3% giá đất. Do vậy, thành phố chỉ áp dụng mức thu dao động từ 0,25-0,3% cho các doanh nghiệp trong các khu chế xuất, khu công nghiệp.
Phản hồi những lo lắng của doanh nghiệp, ông Ðào Quang Dương, Phó Trưởng phòng Kinh tế đất (Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố) cho biết, khi bảng giá đất điều chỉnh của thành phố được áp dụng, sẽ có hai trường hợp bị tác động vì bảng giá mới là khi đóng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp (một năm 0,15%) và trường hợp thu tiền thuế đất hằng năm.
Với thuế đất phi nông nghiệp, theo quy định, thuế được áp dụng ổn định trong chu kỳ 5 năm, tức đến hết năm 2027 doanh nghiệp mới phải áp dụng bảng giá mới. Với thuế đất hằng năm, bảng giá đất tăng thì thuế tăng và kéo theo giá mặt bằng cũng tăng.
Ðơn giá thuê đất hằng năm = tỷ lệ (%) tính đơn giá thuê đất (x) giá đất tính tiền thuê đất. Trong đó, tỷ lệ (%) tính đơn giá thuê đất một năm hiện là từ 0,25-3%. Sở Tài chính đang lên dự thảo lấy ý kiến áp dụng tỷ lệ mới từ 0,25-1%, vừa bảo đảm cân đối thu ngân sách thành phố, doanh nghiệp cũng không chịu mức thu tăng cao.
Ðối với giá thuê đất thương mại-dịch vụ, Sở Tài chính cũng đề xuất quy định mức tỷ lệ % tính đơn giá thuê đất hằng năm từ 0,5-1,5%; đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp (không phải là đất thương mại-dịch vụ mục đích kinh doanh) từ 0,5-1%; đất nông nghiệp 0,25%, đất trong Khu công nghệ cao, Khu công viên phần mềm Quang Trung là 0,5%.
Ðối với bất động sản không ảnh hưởng bảng giá đất mới vì chi phí đầu ra, đầu vào của chủ đầu tư theo giá thị trường. Chủ đầu tư tự thỏa thuận với người dân về giá chuyển nhượng theo giá thị trường.
Ðối với các trường hợp thuê đất 50 năm, doanh nghiệp thuê ở thời điểm nào, giá nào thì áp dụng với giá thuê đã ký ở thời điểm đó, không áp dụng bảng giá đất mới cho các trường hợp đã có hợp đồng.
Ông Giang Văn Hiển, Phó Cục trưởng Thuế Thành phố Hồ Chí Minh thông tin thêm, các hồ sơ đất đai đủ điều kiện trước ngày 31/10/2024 vẫn xử lý tính tiền sử dụng đất như bảng giá cũ. Hồ sơ thuế nộp sau ngày 31/10 hoặc đã nộp trước ngày 31/10 nhưng chưa đủ thủ tục sẽ được áp dụng theo bảng giá đất mới.