Để chương trình OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) triển khai hiệu quả hơn và các sản phẩm OCOP không chỉ tìm được chỗ đứng vững chắc tại thị trường trong nước mà còn vươn xa ra thị trường quốc tế, ngày 12/7, tại Hà Nội, Thời báo Ngân hàng tổ chức tọa đàm “Tiếp sức sản phẩm OCOP vươn xa” với sự tham dự của các chuyên gia nông nghiệp, đại diện các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp OCOP và các ngân hàng, tổ chức tín dụng.
Ngày 7/5/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 490/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình OCOP giai đoạn 2018-2020. Đây là chính sách tổng thể cấp quốc gia đầu tiên về OCOP nhằm phát triển ngành nghề nông thôn, mở rộng thị trường, khơi dậy tiềm năng và lợi thế của các vùng miền, tạo nền tảng vững chắc để phát triển kinh tế nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững trên phạm vi cả nước. Để tiếp tục nhân rộng Chương trình, ngày 1/8/2022, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 919/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình OCOP giai đoạn 2021-2025.
 |
Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng Hoàng Thanh Nhàn phát biểu khai mạc tọa đàm. |
Phát biểu khai mạc tọa đàm, Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng Hoàng Thanh Nhàn cho biết, sau 6 năm thực hiện, hiện Chương trình OCOP đã được triển khai đồng bộ, rộng khắp ở tất cả các địa phương trên cả nước, được xem là giải pháp và nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững.
Kết quả tính đến tháng 5/2024, cả nước đã có 12.758 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên và 6.957 chủ thể OCOP. Chương trình OCOP đã tác động tích cực đến phát triển kinh tế nông thôn, khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật và giá trị văn hóa vùng miền để hình thành các sản phẩm OCOP tích hợp “đa giá trị”, gắn kết giữa phát triển nông nghiệp với dịch vụ, du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân và tạo sức bật cho phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn.
Ông Đào Đức Huấn-Trưởng phòng OCOP, Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cũng khẳng định, Chương trình OCOP vô cùng có ý nghĩa về mặt chính sách và hiệu quả kinh tế. “Có thể thấy đây không chỉ là công việc riêng của ngành nông nghiệp mà còn là định hướng chung của nhiều ngành, nghề, lĩnh vực khác. Bởi lẽ, chủ thể tham gia OCOP có sự đa dạng, không chỉ trong ngành nông nghiệp mà còn có sự tham gia của ngành thương mại dịch vụ cũng như nhiều lĩnh vực khác. Chương trình OCOP có sự đồng hành của nhiều bộ, ngành có liên quan, đặc biệt là chính quyền địa phương, các sở, ban, ngành”, ông Huấn cho hay.
Cũng theo ông Huấn, trong quá trình triển khai Chương trình OCOP, dòng vốn tín dụng là vấn đề được đặt trọng tâm để ưu tiên. Trong thời gian vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có chương trình phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Agribank hướng đến xây dựng chính sách phù hợp.
 |
Ông Đào Đức Huấn phát biểu ý kiến tại tọa đàm. |
Các ngân hàng thương mại, nhất là Agribank - ngân hàng chủ lực trong cho vay tam nông - đã đưa ra nhiều gói tín dụng ưu đãi, đặc thù cho từng ngành, lĩnh vực của nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt là các sản phẩm OCOP. Các chuyên gia tại tọa đàm đánh giá, dòng vốn ngân hàng đã trở thành chất xúc tác quan trọng, góp phần thay đổi tư duy trong sản xuất của người dân, hợp tác xã, từng bước chuyển đổi từ quy mô nhỏ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, có truy xuất nguồn gốc và theo nhu cầu thị trường.
Số liệu từ Agribank cho thấy, tính đến nay, Agribank đã đáp ứng hơn 500 tỷ đồng vốn tín dụng cho các khách hàng sản xuất, kinh doanh các sản phẩm OCOP. Đối với chương trình cho vay ưu đãi khách hàng cá nhân sản xuất, kinh doanh sản phẩm OCOP mới triển khai từ 26/1/2024 đến nay đạt doanh số cho vay 101 tỷ đồng.
Mặc dù đạt được những kết quả tích cực, việc phát triển sản phẩm OCOP vẫn còn nhiều điểm hạn chế, chưa thực sự bảo đảm tính bền vững. Các ý kiến tại tọa đàm cho rằng, nhiều sản phẩm OCOP vẫn chưa tìm được chỗ đứng vững chắc tại thị trường trong nước chứ chưa nói đến xuất khẩu. Sự chủ động vào cuộc ở một số địa phương còn hạn chế, chưa thực sự quan tâm đến các giải pháp hỗ trợ thực chất đối với chủ thể OCOP, nhất là nâng cao năng lực về tổ chức, quản trị, chế biến và thương mại sản phẩm. Nhiều sản phẩm chỉ quan tâm đến mẫu mã, bao bì, chưa chú trọng yếu tố chất lượng, gắn với thị hiếu người tiêu dùng.
Vì vậy, để Chương trình OCOP đạt hiệu quả và phát triển bền vững, các chuyên gia khẳng định, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó hành lang pháp lý phải đi trước một bước. Các ngân hàng, tổ chức tín dụng cần tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân tiếp cận nguồn tín dụng với lãi suất ưu đãi.
Với các chủ thể OCOP, yêu cầu của thị trường, của kinh tế hàng hóa đã và đang đặt ra những đòi hỏi phải luôn có sự cải tiến mẫu mã sản phẩm, để phù hợp với tâm lý, thị hiếu người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, cần có sự vào cuộc của hoạt động truyền thông-báo chí nhằm nâng cao nhận thức cho người dân, cơ quan, tổ chức về tầm quan trọng của Chương trình OCOP, cũng như ý thức của mọi người trong việc phát triển kinh tế nông thôn bền vững và bảo vệ môi trường.
