Trong đó, có ba dự án thực hiện mục tiêu kép vừa giải quyết nhu cầu thoát nước chống ngập, vừa di dời nhà trên, ven kênh rạch. Tuy nhiên, việc thực hiện các dự án này rất nan giải, vướng mắc chủ yếu là nguồn vốn và cơ chế chính sách để kêu gọi nhà đầu tư.
Thực tế cho thấy, chương trình di dời nhà ở trên, ven kênh rạch dù đem lại một số kết quả tích cực nhưng chưa đạt chỉ tiêu đề ra.
Cụ thể, thành phố phấn đấu đến năm 2025 sẽ hoàn thành di dời 6.500 căn nhà trên, ven kênh rạch; tuy nhiên, đến hết quý II/2023 mới di dời được 675 căn. Với tiến độ như vậy, dự kiến đến hết năm 2025, thành phố chỉ hoàn tất bồi thường, di dời được 3.231 trong số 6.500 căn, đạt 49,7% chỉ tiêu đề ra.
Giải pháp nào để có thể thúc đẩy tiến độ thực hiện dự án, thực hiện chỉnh trang và tiến tới xóa bỏ hàng chục nghìn căn nhà tạm bợ tồn tại trên kênh rạch rất nhiều năm qua ở thành phố?
Trả lời câu hỏi này, các sở, ngành chức năng cho rằng: Theo nguyên tắc lựa chọn dự án cấp bách ưu tiên đầu tư giai đoạn 2021-2025, ngân sách thành phố chỉ cân đối cho các dự án chuyển tiếp, đang triển khai thi công và một số dự án trọng điểm cấp bách khác.
Các dự án di dời nhà trên, ven kênh rạch chưa triển khai thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, có phát sinh việc điều chỉnh tổng mức đầu tư, không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đều không được ghi vốn để tiếp tục thực hiện.
Theo quy định của Luật Đầu tư công 2019, các dự án nhóm B, C không được tách phần bồi thường, hỗ trợ tái định cư thành dự án độc lập. Do đó, dự án di dời nhà trên, ven kênh rạch phải thực hiện điều chỉnh chủ trương đầu tư (quy mô đầu tư, chủ đầu tư, tổng mức đầu tư...).
Một vướng mắc khác là thành phố hạn chế ưu tiên vốn cho các dự án không có mặt bằng sạch hoặc các dự án có nhiều vướng mắc trong công tác bồi thường (các dự án di dời nhà ven kênh có cấu phần vốn bồi thường là chủ yếu), cho nên phần lớn các dự án chưa được bố trí vốn hoặc giao nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư; hầu hết, dừng lại ở công tác chuẩn bị đầu tư và bồi thường, trong khi chưa kêu gọi được dự án vốn ngoài ngân sách.
Do đó, để có cơ sở triển khai thực hiện công tác di dời nhà trên, ven kênh rạch trên địa bàn thành phố trong thời gian tiếp theo, các dự án trên phải được bổ sung vào kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn, được bố trí vốn thực hiện nhiệm vụ chuẩn bị dự án, thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng.
Đơn cử, bốn dự án cấp bách đang dự kiến trình Hội đồng nhân dân thành phố phê duyệt chủ trương đầu tư công, gồm: Dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ bắc kênh Đôi trên địa bàn Quận 8; Dự án cải tạo kênh Hy Vọng, quận Tân Bình; Dự án nạo vét, cải tạo rạch Văn Thánh, quận Bình Thạnh và Dự án xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường Kênh Tẻ, Quận 4.
