Chăm như con mọn
Phong trào chơi bồ câu đua tại TP Hồ Chí Minh chỉ rộ lên khoảng 5 năm trở lại đây. Hiện giá một cặp bồ câu đua giống có giá dao động từ 500 nghìn đến cả chục triệu đồng/cặp, tùy theo "chiến tích" mà cặp chim đã mang về cho chủ. Nhưng ít ai xách tiền đi mua một cặp bồ câu đã lão luyện. Việc chăm sóc, huấn luyện đàn chim từ lúc chúng khoảng bốn đến sáu tuần tuổi và khoảng ba tháng tuổi thì bắt tay vào huấn luyện cho đàn chim là một nỗi đam mê khó tả của thú chơi này. Cũng từ độ tuổi này, mỗi chú chim sẽ được chủ gắn vòng "lý lịch" vào chân mình. Trên đó là những thông tin về ngày tháng năm sinh, mã số nhận diện. Có người còn cẩn thận ghi địa chỉ, số điện thoại của nhà mình (chủ nuôi) để khi chim thất lạc, sẽ có người tìm cách liên lạc để mang chim về.
Huấn luyện bồ câu đua, đầu tiên người chủ chỉ tập cho chúng bay 500 m, 1 km, 5 km, 10 km rồi lên đến 20 km... cứ chặng sau bay xa hơn chặng trước. Bồ câu có bản năng định vị địa điểm đi và về rất chính xác bằng cách "đọc" từ trường trái đất nên sác suất bồ câu đua bị lạc là rất ít, chỉ trừ những lúc trời dông bão. Trong thời gian huấn luyện và mang chim đi "tỉ thí", người chủ phải "kế hoạch hóa" cho các chú chim của mình tối đa. Bởi nếu sinh đẻ, chim sẽ bị mất sức, khó có thể bay được xa. Và theo tiêu chuẩn đăng ký trước các cuộc thi, bồ câu khi tham gia đua phải từ sáu tháng tuổi trở lên. Ðây là thời điểm chim sung sức nhất và đã được huấn luyện chu đáo. Anh Nguyễn Vỹ, Hội trưởng Hội bồ câu (Chi hội chim cảnh Cầu Tre, quận Tân Phú) chia sẻ: "Dân chơi bồ câu đua chuyên nghiệp thường chọn giống chim có xuất xứ từ nước ngoài. Ở thời điểm chim nuôi bắt đầu biết bay, tụi tôi cho chim học cách đảo vòng và xác định chỗ ở. Tốt nhất là cho chim bố mẹ "dạy dỗ" chim con. Lúc này, chúng tôi mang chim con cùng bố mẹ đi cách xa nhà khoảng 500 m rồi thả ra. Chim bố mẹ sẽ hướng dẫn con bay về nhà, từ từ khoảng cách sẽ dài ra".
Những tay đua kiệt xuất
Người Sài Gòn chơi bồ câu đua bây giờ tao nhã hơn, không còn "cơm gạo" như ngày nào. Giới chơi bồ câu đua thường nhắc đến những cái tên: Nguyễn Vỹ, Diệu Huy, Chường Nhỏ, Lễ quận 8, Sò Phúc, Tý Sầu Riêng, Vinh Quang, Vũ Anh, Hải Nguyên... với giọng điệu kính nể. Họ là những người chơi chim đã lâu, những chiến binh trên không của họ cũng đã mang về cho chủ không ít chiến tích. Các hội, nhóm này cũng đã phối hợp với nhau tổ chức nhiều cuộc đua đường dài như cuộc đua bốn hướng trong bốn tuần liên tục vào năm ngoái. Chặng đua là các quãng đường từ: Ðà Lạt, Phan Rang, Cà Mau, Hà Tiên bay về Sài Gòn. Hay như cuộc đua tăng tốc từ Phan Rang, Nha Trang, Ðèo Cả, Phú Yên về Sài Gòn. Vào tháng 4 vừa qua, hội đã tổ chức chặng đua dài nhất từ trước đến nay là từ Ðà Nẵng về Sài Gòn (1.000 km, đường chim bay là 600 km). Nhưng trong 40 chiến binh tham gia, các ngày sau đó chỉ có 12 chú là "hạ cánh an toàn". Ðể tránh gian lận hoặc xảy ra tranh cãi, các cuộc đua chim bồ câu bây giờ được tổ chức rất khoa học. Trước khi bắt đầu thả chim, mỗi chú chim tham gia đua được dán một tem có mã số bí mật vào chân. Các số này được che bằng một lớp tráng bạc như thẻ cào điện thoại. Khi chim về đích, chủ chim sẽ cào số bí mật đó ra và nhắn số này về một chiếc điện thoại đã được BTC niêm phong trước đó. Ðến giờ công bố, BTC sẽ mở niêm phong và sẽ biết ngày giờ số nhắn vào, lúc đó sẽ biết thứ hạng của các chú chim dự đua.
Nhắc đến chuyện chim bay lạc, anh Nguyễn Vỹ trầm ngâm hẳn. Khi chủ thả chim, thời gian trầm lắng ngồi đợi chim về là thời gian hạnh phúc và thanh thản nhất của người chơi. Khi thả, người ta cũng ước lượng thời gian mà chú chim cưng đi-về. Quá thời gian đó là người chủ như ngồi trên đống lửa. Có chú thì về trễ một, hai ngày, có chú mất cả chục ngày, cá biệt cũng có khi cả tháng mới về. Tai nạn chủ yếu trên đường bay là do các chú "đụng độ" với các loài chim ăn thịt, chim dữ như diều hâu, cắt tiến công. Khó có con bồ câu nào thoát khỏi móng vuốt của các loài chim này.