Tạo nguồn nhân lực trình độ quốc tế phục vụ phát triển đô thị thông minh

"Thành phố Hồ Chí Minh cần xác định danh sách lĩnh vực chuyên môn ưu tiên đào tạo nhân lực phục vụ phát triển đô thị thông minh để có chương trình đào tạo, triển khai hiệu quả các dự án hợp tác với cộng đồng khoa học quốc tế", đây là ý kiến được các chuyên gia chia sẻ trong hội thảo quốc tế "Đào tạo nhân lực chất lượng cao phục vụ chiến lược phát triển ?ô thị thông minh: Kinh nghiệm quốc tế, tiềm năng hợp tác, giải pháp triển khai" vừa diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nhận báo cáo tư vấn của các chuyên gia về dự án "Hỗ trợ củng cố chiến lược phát triển đô thị thông minh tại Thành phố Hồ Chí Minh". (Ảnh PA)
Lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nhận báo cáo tư vấn của các chuyên gia về dự án "Hỗ trợ củng cố chiến lược phát triển đô thị thông minh tại Thành phố Hồ Chí Minh". (Ảnh PA)

Nhu cầu lớn nguồn nhân lực chất lượng

Ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thời gian qua, thành phố đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong phát triển kinh tế, nhất là các ngành công nghiệp, công nghệ thông tin.

Mục tiêu đến năm 2030, thành phố nỗ lực xây dựng thành phố trở thành đô thị thông minh, hiện đại, nghĩa tình, năng động sáng tạo, có chất lượng sống tốt; là thành phố dịch vụ, công nghiệp hiện đại, dẫn đầu về kinh tế số, xã hội số, trung tâm về kinh tế tài chính, thương mại, văn hóa, giáo dục, khoa học-công nghệ, hội nhập sâu rộng với quốc tế.

Thành phố nỗ lực phấn đấu đạt mức tăng trưởng bình quân từ 8-8,5% và GRDP bình quân đạt 14.500 USD/người vào năm 2030, trong đó tỷ lệ đóng góp kinh tế số cho GRDP đạt từ 40% trở lên.

Theo ông Võ Văn Hoan, để đạt được mục tiêu này, thành phố cần nguồn nhân lực sản xuất mới là nhân lực số, công nghệ số; hình thành được các yếu tố sản xuất mới như dữ liệu số và cần động lực mới là đổi mới sáng tạo số.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh bày tỏ mong muốn Tổ chức Đại học Pháp ngữ (AUF) cùng các tổ chức quốc tế đồng hành cùng thành phố để mở ra thêm nhiều cơ hội hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp, các đối tác trong và ngoài nước.

Từ đó, thành phố có thể phát triển và triển khai các dự án công nghệ mang tính đột phá trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, giao thông, đô thị và môi trường.

Chia sẻ thông tin về nhu cầu nguồn nhân lực triển khai hai chương trình trọng tâm, gồm chương trình chuyển đổi số và đề án xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh, ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông cho biết, thành phố đã ban hành chỉ thị, chương trình về trí tuệ nhân tạo, hạ tầng viễn thông, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số… Thành phố cũng dành 1,22% ngân sách để chi cho công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Ngoài ra, thành phố cũng ban hành chính sách thu hút chuyên gia cho lĩnh vực chuyển đổi số và công nghệ thông tin.

Tuy nhiên, ông Lâm Đình Thắng đánh giá, hiện nay, việc thu hút nhân tài, người có tài năng chưa sâu và chưa cao. Ngoài ra, thành phố đang thiếu đội ngũ chuyên gia tư vấn sâu về công nghệ cao như: trí tuệ nhân tạo, vi mạch, dữ liệu lớn..., trong khi đội ngũ chuyên gia tư vấn chung thì nhiều.

Do đó, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông mong muốn các chuyên gia tư vấn hỗ trợ các vấn đề như: phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; phát triển hạ tầng dữ liệu; phương án xây dựng mạng lưới các viện, trung tâm nghiên cứu phát triển trí tuệ nhân tạo tại các cơ sở nghiên cứu đào tạo..., nhất là về ứng dụng AI trong lĩnh vực hành chính công.

Xác định lĩnh vực ưu tiên đào tạo nhân lực

Đánh giá của các chuyên gia AUF trong Báo cáo tư vấn về định hướng đào tạo nhân lực cho đô thị thông minh cho thấy, Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều tiềm năng trong việc phát triển các chương trình, dự án hợp tác với cộng đồng Pháp ngữ.

Đồng tình với những chia sẻ và mong muốn của lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh về đào tạo nguồn nhân lực, Giáo sư Gayo Diallo (Đại học Bordeaux, Pháp), Chánh Văn phòng Hiệp hội Trí tuệ nhân tạo Pháp (AFIA) cho biết, khi làm việc với các trường đại học, trung tâm, ông nhận thấy thành phố có nhu cầu đào tạo lớn, đặc biệt là đào tạo giảng viên.

Thành phố Hồ Chí Minh có điểm mạnh là có các trường đại học, mạng lưới chuyên gia, nhưng phải tổng hợp nguồn lực để kết hợp với các nguồn lực của Tổ chức đại học Pháp ngữ, các nước trên thế giới để thúc đẩy nhanh thực hiện mục tiêu xây dựng đô thị thông minh.

Giáo sư Gayo Diallo nhấn mạnh: "Việc xây dựng đô thị thông minh đòi hỏi những cán bộ phụ trách có chuyên môn. Họ phải có kiến thức nền tảng về đô thị thông minh, có vốn hiểu biết về xã hội và hạ tầng đô thị nhằm đưa ra những giải pháp phù hợp. Muốn có lực lượng này, chúng ta cần đào tạo giảng viên có khả năng hướng dẫn những cán bộ thực hiện mục tiêu của đô thị thông minh. Do đó, thành phố nên liệt kê ra những nhu cầu, lĩnh vực, cấp độ cần đào tạo".

Theo Giáo sư Slim Khalbous, Tổng Giám đốc AUF, Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều yếu tố đặc thù trong xây dựng đô thị thông minh, do đó thành phố không thể triển khai tất cả các hoạt động cùng một lúc, mà cần xác định lĩnh vực nào nên được chú trọng để ưu tiên thực hiện.

Trong đó, việc đào tạo nguồn nhân lực đòi hỏi phải có một lộ trình, cần xác định danh sách lĩnh vực chuyên môn cần đào tạo, hỗ trợ. Ở giai đoạn ngắn hạn có thể đào tạo cho cán bộ quản lý liên quan tới y tế, ô nhiễm môi trường...

Về dài hạn, thành phố có thể có những chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ dựa trên những lĩnh vực ưu tiên. Sau đó, thành phố có thể tập trung làm nghiên cứu khoa học, nguồn nhân lực sẽ đến từ trường đại học, trung tâm nghiên cứu.

Giáo sư Slim Khalbous cũng đề xuất thành phố thành lập một tổ nghiên cứu về nội dung này, gồm cơ quan quản lý nhà nước, các trường đại học trong và ngoài nước, để nghiên cứu trên từng lĩnh vực cụ thể, trong đó, có huy động đội ngũ các giảng viên, nhà nghiên cứu trẻ, sinh viên…