NHCSXH được thành lập theo Quyết định số 131/2002/QĐ-TTg ngày 4-10-2002 của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở tổ chức lại hoạt động của Ngân hàng Phục vụ người nghèo tách ra từ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, từ khi NHCSXH ra đời đã phối hợp chặt chẽ cùng các tổ chức chính trị - xã hội tập huấn, trợ giúp kỹ thuật, hướng dẫn người dân cách làm ăn, sử dụng đồng vốn sao cho hiệu quả. Kết quả, rất nhiều hộ vay trả được nợ cho ngân hàng đầy đủ, đúng hạn và thoát nghèo.
Thống đốc Nguyễn Văn Bình nói: “Điều này lý giải vì sao trong khi tỷ lệ nợ xấu của các tổ chức tín dụng khác là hai con số, nhưng tỷ lệ nợ xấu của NHCSXH chỉ chưa đầy 2% trên tổng dư nợ”.
11 năm qua, ngân hàng đã thực hiện 24 chương trình tín dụng, trong đó 18 chương trình nguồn vốn trong nước và sáu chương trình từ nguồn vốn ủy thác của nước ngoài. Ngoài ra, còn có nhiều chương trình, dự án do các địa phương, các tổ chức và cá nhân ủy thác cho NHCSXH thực hiện.
11 năm qua, đã có hơn 22,7 triệu lượt hộ nghèo và đối tượng chính sách khác được vay vốn từ NHCSXH, góp phần giúp hơn 2,9 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút, tạo việc làm cho hơn 2,7 triệu lao động; gần 100 nghìn lao động thuộc gia đình chính sách được vay vốn đi xuất khẩu lao động; giúp hơn ba triệu lượt học sinh, sinh viên (HSSV) có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng hơn 4,9 triệu công trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; gần 90 nghìn căn nhà cho hộ gia đình vượt lũ vùng ĐBSCL; gần 484 nghìn căn nhà cho hộ nghèo và gia đình chính sách.
Tính đến ngày 30-9-2013, NHCSXH đạt tổng dư nợ hơn 118.446 tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm đạt 33%. Hiện có 7,1 triệu hộ nghèo và các đối tượng chính sách còn dư nợ, tăng hơn bốn triệu khách hàng so với thời điểm nhận bàn giao, với dư nợ bình quân 16,7 triệu đồng/hộ.
