Nhà báo Hoàng Kiếm Nam vừa là nhân chứng, đồng thời cũng là người kể lại những biến động của đất nước qua lăng kính nghề báo: từ chiến trường miền nam đến phòng biên tập thời kỳ đổi mới.

Nhiều người nhớ nhà báo Hữu Thọ như một cây bút sắc sảo, một Tổng Biên tập có bản lĩnh, một người làm nghề có tư tưởng, luôn tỉnh táo và bền bỉ trong những giai đoạn đầy chuyển động của báo chí cách mạng. Với tôi, ký ức đầu tiên về ông lại đến từ một ứng xử rất đời thường mà đầy ấm áp.

Thông thạo bốn ngoại ngữ (Anh, Pháp, Nga, Đức), chơi đàn piano như gió. Tuổi 80, vẫn leo cầu thang hai bậc một và có lẽ là một trong những nhà báo làm Tổng Biên tập lâu nhất Việt Nam - chỉ rời ghế này khi 79 tuổi. Đó là đôi nét về nhà báo Phạm Huy Hoàn, vị “lão đại” trong làng báo Việt Nam.

Quan niệm bản thân phải một cuộc đời không hối tiếc, Trịnh Thanh Vân chẳng ngại ngần lao vào những điểm nóng, xung phong tác nghiệp tại các khu vực thảm họa, thiên tai. Làm báo đã cho chị cơ hội đến nhiều nơi, được sống trong nhiều bối cảnh. Nghề báo đã khiến cuộc đời chị trở nên rực rỡ và màu sắc hơn.

Bên cạnh lực lượng làm báo hùng hậu được đào tạo bài bản, không thể không nhắc đến những người làm báo không chuyên nhưng họ vẫn luôn dấn thân với nghề báo. Trong đó có những phóng viên mang quân hàm xanh thuộc Chuyên mục “Vì chủ quyền an ninh biên giới biển, đảo” của Bộ đội Biên phòng tỉnh Bình Định.

Tối 16/6, tại Hà Nội, Tạp chí Người Hà Nội tổ chức Lễ tổng kết và trao giải cuộc vận động sáng tác văn học nghệ thuật với chủ đề “Nghề báo-Người làm báo Thủ đô và cả nước 2025”. Diễn ra đúng dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, sự kiện là hoạt động ý nghĩa góp phần tôn vinh nghề báo và người làm báo.

Nằm giữa chiến khu Việt Bắc, ngay trong những ngày tháng cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang ở giai đoạn cam go, một ngôi trường đào tạo báo chí đầu tiên của cách mạng đã được thành lập - Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng.

Viết về nghề mình làm dễ hay khó? Trả lời thấu đáo câu hỏi này phụ thuộc phần lớn vào thái độ của người trong cuộc, nhất là đối với nghề liên quan đến báo chí, văn chương, chữ nghĩa.

Có chân trời hy vọng
Dành cho ai chí bền
Đọc hàng trăm trang sách
Mới viết vài trang văn!

Không chỉ là cây bút kỳ cựu trong làng báo phía nam, với gần 60 năm làm nghề, Trần Trọng Thức còn được biết đến là một trong những nhân tố chủ chốt của Nhóm Thứ Sáu lừng danh Thành phố Hồ Chí Minh những ngày sau Giải phóng. 

Ngày 21/6 – Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam là dịp để tri ân những người làm báo đã và đang bền bỉ cống hiến cho sự thật. Nhưng giữa những lời chúc tụng, vẫn có một sự thật không dễ chấp nhận: nghề báo – đặc biệt với những phóng viên chiến trường – vẫn là một trong những nghề nguy hiểm nhất thế giới.

Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025) và 80 năm Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2025), sáng 8/6, tại Đường Sách Thành phố Hồ Chí Minh, Hội Nhà báo Thành phố Hồ Chí Minh và Báo Người Lao Động tổ chức ra mắt sách “Dấu ấn 30 năm nghề báo” của nhà báo Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao Động.

Một buổi chiều tháng 5, trong căn nhà nhỏ tại khu tập thể Thông tấn xã Việt Nam nằm trên phố Bùi Ngọc Dương (Hà Nội), nữ nhà báo Vương Nghĩa Đàn đã kể lại “ký ức không bao giờ quên” của những phóng viên chiến trường. 

Chiều 17/6, tại Hà Nội, Tạp chí Người Hà Nội (Hội Liên hiệp Văn học, nghệ thuật Hà Nội) tổ chức Lễ phát động “Cuộc vận động sáng tác văn học, nghệ thuật về nghề báo-người làm báo Thủ đô và cả nước 2025”.

Nhà báo kỳ cựu Huỳnh Dũng Nhân đã “gói gọn” 40 năm làm nghề của mình trong cuốn hồi ký “40 năm đi, yêu và viết”, vừa ra mắt cuối tuần qua tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam.

Nghề báo là nghề rất đáng tự hào và trân trọng dù phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, nhưng nhiều nhà báo vẫn nêu cao tinh thần trách nhiệm, lòng nhiệt huyết và đam mê nghề nghiệp để có những tác phẩm hay, chất lượng, có ý nghĩa cho xã hội.

12 ngày đêm tháng 12/1972 khi không quân Mỹ dùng “pháo đài bay” B-52 điên cuồng bắn phá Hà Nội, Báo Nhân Dân hằng ngày vẫn được xuất bản đều đặn để kịp đến tay đồng bào, chiến sĩ. Những trang báo năm ấy được ra đời theo cách đặc biệt và ở một vị trí đặc biệt. Đó là căn hầm ngay tại trụ sở Tòa soạn 71 Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm, trung tâm Thủ đô Hà Nội.

Con người khi sinh ra đã có hàng trăm nghề để sinh sống và tồn tại. Tôi may mắn được làm phóng viên báo nhiều năm. Cơ hội lớn nhất là được đi và thường đi một mình tác nghiệp. 

Đầu năm 1969, Trung đoàn 3, Sư đoàn 9 (Quân giải phóng Đông Nam Bộ) được điều về tăng cường cho Quân khu Tây Nam Bộ (nay là Quân khu 9). Khi đó, là phóng viên báo Quân giải phóng miền Nam, tôi được phân công đi theo đơn vị về đồng bằng. Tôi rất hào hứng vì vốn là chiến sĩ của trung đoàn trước đó gần một năm.

Trong cuộc sống, mọi nghề nghiệp chân chính đều bình đẳng như nhau. Giống như trong một cơ thể, không có bộ phận nào quan trọng hơn bộ phận nào.

Tôi bước vào căn phòng lúc nào cũng bật điều hoà ấy và cảm giác mình đang lạc vào một thế giới khác, giữa rất nhiều máy quay phim, máy ảnh, máy chữ, sổ ghi chép và những chồng báo cũ.

1- Báo chí của ta thì cần phải phục vụ nhân dân lao động, phục vụ chủ nghĩa xã hội... cho hòa bình thế giới. Chính vì thế cho nên tất cả những người làm báo (người viết, người in, người sửa bài, người phát hành, v.v.) phải có lập trường chính trị vững chắc. Hồ Chí Minh toàn tập, NXBCTQG, H.1996, tập 9, tr.414