Theo Quyết định số 1360/QÐ-UBND ngày 19-3-2021 của UBND thành phố Hà Nội về việc phê duyệt đồ án quy hoạch phân khu đô thị H1-1B, khu vực hồ Gươm và vùng phụ cận có ranh giới phía bắc giáp các phố Hàng Gai, Cầu Gỗ; phía nam giáp các phố Hai Bà Trưng, Ðặng Thái Thân; phía tây giáp các phố Hàng Trống, Nhà Thờ, Ấu Triệu, khu vực Nhà thờ Lớn và các phố Nhà Chung, Quang Trung; phía đông giáp các phố Nguyễn Hữu Huân, Lý Thái Tổ, khu vực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các phố Lý Ðạo Thành, Tông Ðản, Tràng Tiền, Phạm Ngũ Lão. Ðồ án có tổng diện tích khoảng 63,72 ha, thuộc địa giới hành chính sáu phường của quận Hoàn Kiếm, gồm: Hàng Gai, Hàng Bạc, Hàng Trống, Lý Thái Tổ, Tràng Tiền và Phan Chu Trinh. Quy mô dân số đến năm 2030 và đến năm 2050 là 6.200 người.
Về quy hoạch tổng mặt bằng sử dụng đất, tổng diện tích đất công cộng của thành phố, quận là 15,97 ha, gồm các công trình công cộng được xây dựng mới hoặc cải tạo chỉnh trang trên cơ sở công trình hiện có, bao gồm trung tâm thương mại, khách sạn, ngân hàng, nhà hát, bảo tàng... Ðất cây xanh, mặt nước, thể dục thể thao khoảng 15,79 ha, gồm các vườn hoa: Lý Thái Tổ, Diên Hồng, Cổ Tân, 19-8, đền Bà Kiệu; cây xanh khu vực hồ Gươm, cây xanh đường phố: Ngô Quyền, Nguyễn Hữu Huân - Lý Thái Tổ, Nhà Thờ, Bà Triệu, Hàng Bài. Ðất giao thông khoảng 16,27 ha, gồm đường đô thị, khu vực, đường nội bộ, các bãi đỗ xe công cộng. Ðất nhóm nhà ở khoảng 8 ha (chiếm 12,55% diện tích, đạt chỉ tiêu 12,9 m2/người). Việc cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ sẽ được thực hiện theo dự án riêng, trên nguyên tắc tự cân đối dân số; khuyến khích di dân tại các chung cư cũ đơn lẻ, nhóm chung cư cũ tới các chung cư cao tầng thuộc địa bàn quận Hoàn Kiếm hoặc địa bàn thành phố; đồng thời chuyển đổi chức năng sử dụng đất sang thương mại, dịch vụ hoặc căn hộ cho thuê.
Ðất trường THPT được quy hoạch trên cơ sở quỹ đất hiện có, mở rộng diện tích khuôn viên Trường THPT Trần Phú - Hoàn Kiếm về phía bắc. Các trường THCS, tiểu học, mầm non được xây dựng mới và cải tạo chỉnh trang trên cơ sở hiện có và được bổ sung từ quỹ đất thuộc danh mục các vị trí di dời, chuyển đổi chức năng. Tuy nhiên, quy hoạch nêu rõ, do điều kiện hiện trạng đặc thù, quỹ đất phát triển hạn chế, cho nên các chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc, về mật độ xây dựng, tầng cao công trình trường học, có thể xem xét được tăng cao hơn so với tiêu chuẩn thiết kế chuyên ngành, nếu bảo đảm các yêu cầu an toàn, phòng cháy, chữa cháy... Trong đó, các tầng tăng thêm chỉ sử dụng cho mục đích quản lý hành chính và các công năng phù hợp khác, không bố trí lớp học. Ngoài ra, đối với các công trình hỗn hợp xây dựng mới và các chung cư cũ cải tạo trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, có thể bố trí trường mầm non kết hợp tại các tầng khối đế công trình...
Quy hoạch nêu rõ, cấu trúc không gian đô thị của phân khu đô thị H1-1B được hình thành bởi mạng lưới các không gian công cộng, trong đó, khu vực trọng tâm là hồ Gươm với cụm di tích đền Ngọc Sơn - Tháp Bút và vườn hoa chung quanh hồ. Nguyên tắc tổ chức cảnh quan là tạo lập tổng thể cảnh quan thống nhất, hợp nhất với khu vực chung quanh và hình thành nên không gian lý tưởng cho người đi bộ. Trên cơ sở đó, tổ chức không gian đi bộ khu vực đường Ðinh Tiên Hoàng, Lê Thái Tổ kết nối với phố đi bộ Hàng Ngang - Hàng Ðào. Ðáng chú ý, để tránh tình trạng các công trình thiết kế không hài hòa, công trình cao tầng lấn át hồ Gươm, quy hoạch đưa ra các yêu cầu kiểm soát thiết kế mặt tiền các tòa nhà thuộc các khu vực chung quanh và kiểm soát chặt chẽ chiều cao công trình theo quy chế quản lý kiến trúc, thấp dần ra phía hồ Gươm.
Về tổ chức không gian, kiến trúc cảnh quan tại các tuyến phố, quy hoạch tập trung bảo tồn các công trình được đánh giá có giá trị và có không gian trống lớp ngoài; bảo tồn cấu trúc không gian "thành phố vườn". Ðối với các công trình cải tạo và xây dựng mới, quản lý kiến trúc theo thiết kế đô thị khu vực cụ thể và quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc, khuyến khích khai thác không gian ngầm. Với các không gian quảng trường và không gian mở, cần bảo tồn không gian cảnh quan và các công trình kiến trúc có giá trị về lịch sử và văn hóa như Nhà hát Lớn, khách sạn Sofitel, Nhà khách Chính phủ, các biệt thự được xây dựng theo kiến trúc Pháp từ trước năm 1954...; phá bỏ những phần xây dựng làm biến dạng kiến trúc khuôn viên công trình; cải tạo và chỉnh trang khuôn viên và kiến trúc những công trình tiếp giáp với các không gian này.
Ðể giải bài toán bãi đỗ xe trong khu vực, quy hoạch định hướng xây dựng hai bãi đỗ xe công cộng ngầm tại khu vực Quảng trường Ðông Kinh Nghĩa Thục và Quảng trường 19-8. Ngoài ra, đối với dự án xây dựng tại các ô đất sau khi di chuyển các nhà máy, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm, đất cơ quan, trụ sở bộ, ngành... phải dành quỹ đất (ít nhất là 10% tổng diện tích khu đất) để bố trí bãi đỗ xe công cộng phục vụ người dân.
Minh Vân
