Giọng hát huyền thoại của Tây Nguyên

Trong tiếng hát của Y Moan, người ta nghe có hơi thở của núi rừng, có tiếng ào ào thác đổ, có sức ấm nóng của ánh lửa nhà dài, có âm hưởng ngân vang của tiếng cồng tiếng chiêng, có tình yêu da diết với Tây Nguyên, một Tây Nguyên nắng gió bao đời nhưng dường như vẫn cất giấu những điều bí ẩn cho riêng mình. Nghe anh hát, người ta thấy yêu M'Drak, yêu khí chất của những chàng trai Ê Ðê, cảm thương những đôi chân trần của người cha đi lượm từng hạt thóc lo cho con bữa cơm chiều, thấy xốn xang, mênh mang về cao nguyên đại ngàn hùng vĩ...

Không chỉ hát dưới ánh đèn sân khấu, với cây đàn ghi-ta, Y Moan đã đi khắp các buôn làng Tây Nguyên để hát cho đồng bào mình nghe. Và trong không gian sân khấu là sương gió, là sắc nắng, là ánh lửa bập bùng, khán giả là những con người vô cùng bình dị, giọng hát của Y Moan vẫn thăng hoa, có chất, có vị riêng, mạnh mẽ, hoang dã, bí ẩn và mê hoặc lạ lùng. Tiền cát-sê cho mỗi sô diễn ấy có khi chỉ là gùi bắp hay vài quả trứng, nhưng chẳng so đo tính toán, chẳng nghĩ đến việc phải giữ giọng, Y Moan cứ hồn nhiên hát, phục vụ hết mình. Chuyện Y Moan độc diễn, làm "một tăng" 20 bài, hát đứt cả dây đàn, hát đến phun ra máu và phải đi bệnh viện cấp cứu đã trở thành "huyền thoại". Ðến mức như nhạc sĩ Nguyễn Cường phải thốt lên: "Hát như thể hát lần cuối rồi giải nghệ. Hát như đánh bạc đến hào cuối cùng".

Tin Y Moan đau nặng khiến nhiều người sửng sốt. Không thể tin một Y Moan mới đây còn mạnh mẽ, dữ dội trong chương trình "Hãy góp một tiếng nói bảo vệ môi trường", một Y Moan cháy bỏng dung dị, sâu lắng trong "Niềm tin trong tôi" của nhạc sĩ Linh Nga Niê Kđăm tại Lễ kỷ niệm 35 năm Buôn Ma Thuột giải phóng, giờ phải đối mặt với bạo bệnh. Trân trọng một giọng ca quý hiếm của Tây Nguyên, các nhạc sĩ Nguyễn Cường, Nguyễn Ngọc Thiện, Thế Hiển, Trần Tiến, ca sĩ Siu Black... thường xuyên chia sẻ, thăm hỏi, động viên anh. Và chính tình yêu âm nhạc đã trở thành sức mạnh nội lực kỳ diệu để Y Moan không bi quan, vẫn rừng rực lửa khi tâm sự với người thân, bạn bè, đồng nghiệp rằng: Cuộc đời hết nắng rồi mưa ấy mà! Giấu đi từng cơn đau ngày đêm dày vò, gặp anh vẫn thấy khí chất của chàng Ðam San mê đắm vô cùng với cây đàn, tiếng hát. Y Moan vẫn say sưa kể lại những kỷ niệm trên con đường âm nhạc của mình chính xác đến từng chi tiết, từng tên gọi. Và anh bày tỏ niềm hạnh phúc cùng lòng biết ơn khi nhắc đến nhạc sĩ Nguyễn Cường mà anh gọi là người anh, người thầy. Bởi trong giới nghệ sĩ ai cũng biết đỉnh cao nghệ thuật của Y Moan gắn liền với tên tuổi của nhạc sĩ Nguyễn Cường, chính xác hơn là những ca khúc của nhạc sĩ Nguyễn Cường.

Hơn 30 năm trên con đường ca hát, giọng hát Y Moan được "đóng đinh" cùng những ca khúc về Tây Nguyên như: Ðến với cao nguyên, Ngã sáu Ban Mê, Ơi M'Drak, Giấc mơ Chapi, Ðôi chân trần... Nhắc đến Y Moan người ta nhớ đến Tây Nguyên, nhắc đến Tây Nguyên người ta nhớ đến Y Moan. Mơ ước của anh là sẽ tìm kiếm và đào tạo thêm những con em người dân tộc mình hát hay hơn nữa về Tây Nguyên. "Ðất là bầu sữa mẹ, rừng là tâm hồn của bài hát, sông là huyết máu của văn hóa. Còn văn hóa là còn dân tộc. Còn dân tộc thì còn nương, còn rẫy. Tôi muốn làm một điều nho nhỏ cho đồng bào Tây Nguyên", Y Moan tâm sự.

Chỉ với một tình yêu âm nhạc, chỉ với một ước nguyện trở thành hướng dẫn viên thông qua tiếng hát của mình giới thiệu cùng khắp bạn bè bốn phương về một Tây Nguyên hùng vĩ, giàu bản sắc văn hóa, con người Tây Nguyên bất khuất kiên cường, ngay trong thời điểm những cơn đau hành hạ, Y Moan vẫn cùng hai con trai đem hết tâm huyết để thực hiện một an-bum của riêng mình tại phòng thu của gia đình. An-bum với 12 ca khúc của các nhạc sĩ như Y Phôn K'sơr, Kpa Púi, Ama Nô, Nguyễn Cường, Linh Nga... Ðó cũng sẽ là an-bum đầu tay trong suốt chặng đường ca hát anh đã ấp ủ giờ mới thực hiện. Và như Y Moan chia sẻ, đó là sự chưng cất của bao vui buồn, bao tâm sự, là món quà nhỏ của người con Tây Nguyên dâng tặng Tây Nguyên. 

Y Moan Ênuôl sinh năm 1957 tại buôn Dhă, xã Lạc Giao, thị xã Buôn Ma Thuột nay là buôn Dhă Prong, xã Cư Êbur, TP Buôn Ma Thuột (Ðác Lắc). Cơ duyên đưa Y Moan đến với con đường âm nhạc rất tình cờ khi các nhạc sĩ Kpa Púi và Ama Nô - trưởng và phó Ðoàn Văn công B3 - trong một lần vào buôn chơi, ngạc nhiên nghe Y Moan hồn nhiên hát, giọng vang khỏe và đầy sinh lực, đậm chất Tây Nguyên. Kpa Púi và Ama Nô mê lắm, đã đón Y Moan đi theo đoàn.

Cuối 1976, Y Moan tham gia Hội diễn ca múa chuyên nghiệp các tỉnh tại Quy Nhơn. Với "Gánh thóc vào kho", sáng tác của nhạc sĩ Ama Nô, Y Moan đã đoạt Huy chương vàng, phần thưởng đầu tiên ghi nhận tài năng và mở màn cho hàng loạt huy chương, giải thưởng của anh mà để thống kê lại cũng chẳng thể đếm hết, hay nhớ chính xác tất cả. Tại đêm diễn đặc biệt, 6-8 tại Hà Nội, nghệ sĩ Y Moan đã được trao tặng danh hiệu NSND.

Có thể bạn quan tâm