Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội”

NDO -

NDĐT- Đúng 14 giờ chiều nay, 18-10, Chương trình giao lưu trực tuyến với chủ đề “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” do Báo Nhân Dân phối hợp Bảo hiểm xã hội Việt Nam bắt đầu.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội”

Các khách mời tham gia Chương trình, gồm có: ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (BHXH) (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội); ông Đinh Duy Hùng, Phó Trưởng Ban Thu (BHXH Việt Nam); bà Đinh Thị Thu Hiền, Phó Trưởng Ban thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) và bà Bùi Thị Thanh Sơn, Phó Trưởng ban Dịch vụ Tài chính - Bưu chính, TCT Bưu điện Việt Nam.

Phát biểu khai mạc buổi giao lưu, nhà báo Nguyễn Ngọc Thanh, Vụ trưởng, Trưởng Ban Nhân Dân điện tử cho biết, thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, và Nghị quyết số 125/NQ-CP của Thủ tướng Chính phủ ngày 8-10-2018 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW.

Trong Nghị quyết số 28-NQ/TW đã xác định rõ, Bảo hiểm xã hội là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, góp phần quan trọng thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội, đời sống nhân dân, phát triển bền vững đất nước.

Quan điểm chỉ đạo của Đảng là phát triển hệ thống chính sách bảo hiểm xã hội linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại, hội nhập quốc tế; huy động các nguồn lực xã hội theo truyền thống tương thân tương ái của dân tộc; hướng tới bao phủ toàn dân theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; kết hợp hài hoà các nguyên tắc đóng - hưởng; công bằng, bình đẳng; chia sẻ và bền vững.

Cải cách chính sách bảo hiểm xã hội vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính lâu dài; kết hợp hài hoà giữa kế thừa, ổn định với đổi mới….

Thực hiện tốt chính sách bảo hiểm xã hội là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, doanh nghiệp và của mỗi người dân.

Tuy nhiên, việc xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Việc mở rộng và phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội còn dưới mức tiềm năng; độ bao phủ bảo hiểm xã hội tăng chậm; Tình trạng trốn đóng, nợ đóng, gian lận, trục lợi bảo hiểm xã hội chậm được khắc phục. Các chế độ bảo hiểm xã hội chưa thể hiện đầy đủ các nguyên tắc đóng - hưởng; công bằng, bình đẳng; chia sẻ và bền vững…

Những hạn chế, yếu kém nêu trên do nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Một trong những nguyên nhân chính được chỉ rõ trong Nghị quyết số 28-NQ/TW là: Công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội chưa thật sự tạo được sự tin cậy để thu hút người lao động tham gia bảo hiểm xã hội.

Chính vì vậy, tại buổi giao lưu trực tuyến hôm nay, Báo Nhân Dân rất mong các vị đại biểu thẳng thắn chia sẻ những khó khăn, cũng như thuận lợi, giải đáp những thắc mắc, thông tin cho bạn đọc về những lợi ích khi tham gia chính sách bảo hiểm xã hội. Đồng thời cũng giúp các nhà hoạch định chính sách hoàn thiện hơn cải cách về chính sách bảo hiểm xã hội trong thời gian tới.

Thay mặt Ban Nhân Dân điện tử, nhà báo Nguyễn Ngọc Thanh xin chúc sức khỏe các vị đại biểu và chúc buổi giao lưu gặt hái được nhiều thành công.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 1

MC: Đầu tiên, xin hỏi ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội: Bạn đọc Hoàng Hải Anh (Cầu Giấy, Hà Nội) hỏi: Chúng ta đang hướng tới mục tiêu đẩy mạnh BHXH toàn dân. Vậy cần hiểu chính xác mục tiêu này như thế nào?

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 2

Ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội):

Một trong những mục tiêu tổng quát về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội được đề cập đến tại Nghị quyết Trung ương 7 Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII là “Cải cách chính sách bảo hiểm xã hội để bảo hiểm xã hội thực sự là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ bảo hiểm xã hội, hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân”.

Về khái niệm “BHXH toàn dân”, trước hết cần được hiểu không phải là toàn dân tham gia BHXH, mà “BHXH toàn dân” là mọi người dân đều có quyền và cơ hội được tiếp cận chính sách BHXH khi bước vào độ tuổi lao động; đều được hưởng chính sách về hưu trí khi tuổi già.

MC: Ông có thể chia sẻ một số nội dung quan trọng trong ý nghĩa của mục tiêu này?

Ông Trần Hải Nam: Để thực hiện mục tiêu trên, Trung ương cũng đã đề ra quan điểm chỉ đạo đó là “Phát triển hệ thống chính sách bảo hiểm xã hội linh hoạt, đa dạng, đa tầng,… hướng tới bao phủ toàn dân” và được cụ thể hóa tại nội dung cải cách chính sách. Theo đó: xây dựng hệ thống BHXH đa tầng với việc: Thứ nhất, phát triển và hoàn thiện hệ thống chính sách BHXH cơ bản dựa trên đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động.

Thứ hai, thực hiện trợ cấp hưu trí xã hội thông qua việc thực hiện chính sách trợ cấp cho người cao tuổi từ nguồn ngân sách nhà nước (đối với những người không có lương hưu hoặc BHXH hằng tháng).

Thứ ba, hiện bảo hiểm hưu trí bổ sung là chế độ hưu trí tự nguyện theo nguyên tắc thị trường, tạo điều kiện cho người sử dụng lao động và người lao động có thêm sự lựa chọn tham gia đóng góp để được hưởng mức lương hưu cao hơn.

Như vậy, để hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân, trong thời gian tới, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về BHXH để mở rộng diện bao phủ BHXH ở hệ thống chính sách BHXH cơ bản; thực hiện lộ trình điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội để mở rộng đối tượng được thụ hưởng từ chính sách này.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 3

Bạn đọc Dương Ngọc Linh (Yên Phong, Bắc Ninh): Tôi có câu hỏi dành cho ông Đinh Duy Hùng, đại diện của BHXH Việt Nam. Ngành BHXH đã đạt những kết quả thế nào trong phát triển đối tượng tham gia BHXH thời gian qua? Thực hiện đồng bộ các nội dung cải cách để mở rộng diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân được triển khai như thế nào?

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 4

Ông Đinh Duy Hùng, Phó Trưởng Ban Thu (BHXH Việt Nam): Nhiệm vụ phát triển đối tượng tham gia BHXH là nhiệm vụ chính trị trọng tâm quan trọng xuyên suốt. Trong quá trình hoạt động của ngành BHXH cũng luôn nhận được sự quan tâm tập trung chỉ đạo lãnh đạo của ngành.

Thời gian qua, chúng tôi đã đạt được một số kết quả quan trọng: Chỉ tiêu số người tham gia BHXH tăng hằng năm, hoàn thành các chỉ tiêu Chính phủ giao. Nếu tính 5 năm trở lại đây, từ năm 2014, hằng năm số người tham gia BHXH tăng bình quân hơn 5,8%. Về BHXH tự nguyện có tốc độ tăng lớn hơn. Số người tham gia BHXH bắt buộc tính đến tháng 9-2019 là hơn 15.200.000 người, trong đó người tham gia BHXH bắt buộc hơn 14.700.000 người, tăng hơn 2,2% so với 2018; BHXH tự nguyện hơn 463.000 người, tăng mạnh so với 2018, tăng 6.7%.

Để có những kết quả trên, Thứ nhất, BHXH Việt Nam triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như ngành tổ chức nghiên cứu triển khai quán triệt các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong toàn ngành và đặc biệt mới đây là Nghị quyết 28 của Ban chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật rộng rãi.

Thứ hai, chúng tôi tập trung tham mưu lãnh đạo chỉ đạo trong thực hiện, phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội trong tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị quyết 102 về việc giao chỉ tiêu phát triển số người tham gia cho các địa phương, xây dựng các chương trình hành động, ban hành Chương trình hành động số 107 về thực hiện Nghị quyết số 28 của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH, ban hành các văn bản chỉ đạo tổ chức thực hiện quyết liệt; giao kế hoạch thu chi sớm cho các địa phương chủ động trong thực hiện. Các văn bản về triển khai các hoạt động nghiệp vụ như Quyết định số 2445 về Thành lập Ban chỉ đạo phát triển các đối tượng tham gia BHXH, giao chỉ tiêu số người tham gia BHXH giai đoạn 2019-2021. Trong quá trình chỉ đạo điều hành, chúng tôi có theo dõi, kiểm tra, nắm bắt tình hình hằng ngày, hằng tuần, hằng tháng để nắm bắt kịp thời tình hình thực tế có chỉ đạo và có biện pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc.

Thứ ba, chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hồ sơ, quy trình, rút ngắn thời gian thực hiện, nâng cao chất lượng hiệu quả, tiến tới đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến mức 3, 4 nâng cao chất lượng dịch vụ.

Một nội dung quan trọng nữa là tập trung cho công tác thanh tra, kiểm tra với các trường hợp trốn đóng, chậm đóng xử lý vi phạm theo quy định.

Một giải pháp nữa cần phải tính đến là trong cải tiến cách thức thu BHXH tự nguyện.

MC: Bạn đọc Dương Hà Lan (Xuân Trường, Nam Định) hỏi ông Trần Hải Nam: Ông có thể nói rõ hơn về những lợi ích của người dân khi tham gia BHXH?

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 5

Ông Trần Hải Nam:

Theo Luật BHXH năm 2014, “Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc qua đời, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội”. Như vậy, đối tượng của BHXH là thu nhập của người lao động; chính sách BHXH được thực hiện trên cơ sở huy động sự đóng góp, tích lũy của những người lao động khi còn trẻ, còn khỏe mạnh để bảo đảm ổn định thu nhập khi gặp phải các rủi ro.

Chính sách BHXH hiện đang được thực hiện với hai loại hình BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện. Theo đó:

BHXH bắt buộc được áp dụng đối với người lao động có quan hệ lao động (làm việc theo hợp đồng lao động từ đủ một tháng trở lên); về cơ bản được thực hiện với năm chế độ là ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất; trách nhiệm đóng góp được quy định thuộc về cả người lao động và người sử dụng lao động.

BHXH tự nguyện được áp dụng đối với những người lao động không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc; hiện đang được thực hiện với hai chế độ là hưu trí và tử tuất. Do không có quan hệ lao động theo hợp đồng nên trách nhiệm đóng góp thuộc về người lao động.

Ngoài các chế độ ốm đau, thai sản, TNLĐ-BNN mang tính chia sẻ giữa người khỏe mạnh với người bị ốm đau, tai nạn rủi ro; chế độ hưu trí trong chính sách BHXH đang được thiết kế rất có lợi cho người lao động với mức hưởng đang cao hơn nhiều so với mức đóng góp.

Giả sử một lao động nữ đóng trong 20 năm với mức đóng là 22% tiền lương tháng thì mức hưởng là 55% tiền lương bình quân với thời gian hưởng dựa trên tuổi thọ trung bình của nữ ở độ tuổi 55 là 24,6 năm. Như vậy, rõ ràng mức hưởng đang cao hơn gấp nhiều lần so với mức đóng, trong khi thời gian hưởng dài hơn so với thời gian đóng góp. Ngoài ra với người hưởng lương hưu còn được hưởng chính sách BHYT do Quỹ BHXH bảo đảm, khi qua đời thân nhân được hưởng chế độ mai táng và trợ cấp tuất. Như vậy, việc tham gia BHXH là hoàn toàn có lợi đối với người lao động.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 6

Bạn đọc Trần Kim Hạnh (Việt Trì, Phú Thọ) hỏi: Ngành BHXH đã nỗ lực gì trong việc cải cách chính sách BHXH; tinh gọn, hiện đại hóa bộ máy và nâng cao chất lượng phục vụ, nhằm thay đổi nhận thức của người dân về chính sách BHXH, hướng tới dịch vụ thân thiện hơn với người dân?

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 7

Bà Đinh Thị Thu Hiền, Phó Trưởng Ban thực hiện chính sách BHXH:

Trong năm 2019, chúng tôi đã giảm 58 cơ quan BHXH thành phố, thị xã trực thuộc cấp tỉnh; giảm 65 đầu mối phòng, nghiệp vụ của BHXH cấp tỉnh. Trong thời gian tới sẽ xem xét, sắp xếp điều chỉnh để tiến hành tinh giảm đầu mới BHXH ở T.Ư. Phấn đấu đến năm 2021, chúng tôi sẽ giảm được tối thiểu 10% số lượng cán bộ thuộc hệ thống ngành.

Ngoài ra, BHXH đã xây dựng nhiều quy trình thuận tiện cho người lao động đồng thời tiến hành cắt giảm các thủ tục hành chính. Hiện, chúng tôi chỉ còn tổng 28 thủ tục hành chính cho toàn bô các lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN. Điều này đã tiết kiệm được rất nhiều chi phí và thời gian cho người dân khi giao tiếp với cơ quan BHXH.

Hơn nữa, chúng tôi cũng tích cực ứng dụng CNTT trong quản lý, bằng việc liên thông cơ sở dữ liệu giữa các tỉnh. Người dân chỉ cần đến làm việc tại cơ quan BHXH gần nhất mà vẫn truy xuất được dữ liệu của mình. Chúng tôi còn đẩy mạnh giao dịch điện tử trong các thủ tục hành chính nhằm giảm thiểu thời gian, thuận tiện cho người dân và đơn vi khi giao tiếp với cơ quan BHXH.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng áp dụng phương thức chi trả linh hoạt. Người thụ hưởng BHXH có thể lựa chọn nhận tiền mặt tại cơ quan BHXH, hay qua tài khoản ngân hàng, hoặc qua người sử dụng lao động mới.

Bạn đọc Nguyễn Văn Lộc (TP Bắc Giang) hỏi ông Trần Hải Nam: Một trong những điểm quan trọng trong cải cách chính sách BHXH được đề cập tới trong Nghị quyết 28-NQ/TW là chú trọng đến lao động là nông dân, lao động khu vực phi chính thức. Thí dụ, một trong những mục tiêu đến 2025, trong số 45% lực lượng lao động (LLLĐ) trong độ tuổi tham gia BHXH, nông dân, lao động phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện chiếm khoảng 2,5% lực lượng lao động trong độ tuổi.

Ông Trần Hải Nam:

Việc Trung ương đưa ra các chỉ tiêu trong phát triển đối tượng tham gia BHXH nói chung và trong đó có đối tượng thuộc khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện nói riêng, thể hiện quan điểm rất rõ ràng trong việc cần phải đẩy mạnh phát triển phạm vi bao phủ của chính sách BHXH trong thời gian tới, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân.

Nhìn lại con số tham gia BHXH tự nguyện qua 10 năm triển khai thực hiện (2008- 2018), tính đến 31-12-2018, cả nước mới có 270.779 người tham gia BHXH tự nguyện, chiếm khoảng 0,55% lực lượng lao động trong độ tuổi. Như vậy, để đạt mục tiêu mà nghị quyết TƯ 7 đặt ra là 1% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH tự nguyện vào năm 2021 và 2,5% vào năm 2025 là một nhiệm vụ không hề đơn giản, cần phải thể hiện quyết tâm chính trị, sự vào cuộc của các cấp ủy đảng, chính quyền các địa phương và sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ đối với công tác này. Nhìn lại chặng đường khoảng 10 năm chúng ta mới chỉ phát triển được hơn 200 nghìn mà từ nay đến các năm 2021, 2015, thời gian cũng không còn dài để chúng ta có thể đẩy mạnh diện bao phủ. Rõ ràng đây là mọt nhiệm vụ đặt ra với cơ quan BHXH – cơ quan tổ chức và triển khai chính sách này và với các cơ quan quản lý Nhà nước về việc này.

MC: Theo ông, việc thực hiện mục tiêu này có gì khó khăn? Chúng ta cần làm như thế nào để đạt được con số này?

Ngay sau khi có Nghị quyết Trung ương 7, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 125/NQ-CP ngày 8-10-2018 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23-5-2018 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội; cùng với đó là Nghị quyết số 102/NQ-CP ngày 3-8-2018 về việc giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH cho các địa phương. Ở đây tinh thần của nghị quyết này là gắn các nhiệm vụ phát triển đối tượng, xác định đây là một trong những nhiệm vụ gắn với mục tiêu phát triển kinh tế địa phương để phát huy sự vào cuộc của toàn thể các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương để cùng tham gia phát triển đối tượng bảo hiểm . Theo đó, giai đoạn 2019-2020 giao UBND các tỉnh, thành phố căn cứ thực tế địa phương mình để tự xác định chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, giao cho các địa phương triển khai thực hiện… Từ năm 2021 trở đi, Chính phủ sẽ quyết định giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội cho các địa phương.

Bên cạnh đó, cơ quan BHXH cũng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, thông qua các hệ thống phát triển mạng lưới thu, các đại lý thu BHXH, trong đó có phối hợp với Tổng Công ty Bưu chính viễn thông Việt Nam để đẩy mạnh khai thác phát triển đối tượng này.

Cùng với chỉ đạo của Chính phủ, ngay từ đầu năm 2019, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã chủ động phối hợp cùng với BHXH Việt Nam và Tổng công ty Bưu điện Việt Nam triển khai đồng bộ các giải pháp để phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Kết quả ước tính đến hết Quý III-2019, số người tham gia BHXH tự nguyện đã tăng lên hơn 450 nghìn người, chiếm khoảng 0,9% so với lực lượng lao động trong độ tuổi. Như vậy, mục tiêu 1% vào năm 2021 về cơ bản là hoàn toàn có thể đạt được vì hết năm nay chúng ta cơ bản hướng tới đạt được mục tiêu này.

Như vậy có thể thấy mặc dù các chỉ tiêu cho các giai đoạn 2021-2025 hay 2030 với tỷ lệ bao phủ mở rộng các chính sách BHXH đòi hỏi sự vào cuộc, tham gia và có những biện pháp thích hợp để đẩy mạnh diện bao phủ này, khi các cơ quan cùng vào cuộc với nhau thì chỉ số cũng đã được cải thiện đáng kể.

Cả ở góc độ chính sách, cả ở góc độ sự chỉ đạo, quan tâm của chính phủ, các địa phương, các mục tiêu này mặc dù khó nhưng sẽ thực hiện được.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 8

MC: Bạn đọc Lưu Xuân Minh (Hà Đông, Hà Nội) có câu hỏi dành cho đại diện của BHXH Việt Nam: Trong năm 2020, một số thay đổi chính sách quan trọng về bảo hiểm xã hội sẽ có hiệu lực. Bà có thể thông tin thêm cho bạn đọc rõ hơn về vấn đề này?

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 9

Bà Đinh Thị Thu Hiền: Luật BHXH số 58 đã có hiệu lực từ năm 2016 trong đó đã có một số nội dung thay đổi so với các quy định trước đây. Cụ thể về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội đã được mở rộng đối với những người có hợp đồng lao động từ một tháng đến ba tháng, các quy định về cách tính tỷ lệ lương hưu cũng có sự điều chỉnh từ năm 2016, cũng như điều kiện nghỉ hưu đối với những người bị suy giảm khả năng lao động thì các quy định này đã được điều chỉnh từ khi mà luật ban hành. Tuy nhiên cũng tiếp theo lộ trình đó thì đến năm 2020 trở đi cũng sẽ có một số những nội dung tiếp tục được thay đổi theo quy định của luật.

Cụ thể từ năm 2020 trở đi thì lao động nam đủ 55 tuổi lao động nữ đủ 50 tuổi mà suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động. Hiện nay, lao động nam 54 tuổi và lao động nữ 49 tuổi, tức là sang năm tới sẽ phải tăng thêm một tuổi nữa thì họ mới được nghỉ hưu sớm khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.

Nội dung thứ hai là lao động nam nghỉ hưu trong năm 2020, thì để đạt được tỷ lệ lương hưu là 45% thì họ phải có18 năm đóng BHXH, đây cũng là theo lộ trình. Hiện nay, chỉ cần 17 năm đóng BHXH thì đã đạt tỷ lệ 45%, tuy nhiên sang năm sau họ phải có thêm một năm nữa thì mới có thể đạt được tỷ lệ 45%, tương đương 18 năm đóng BHXH.

Một nội dung nữa là những người bắt đầu tham gia BHXH thuộc chế độ tiền lương do Nhà nước quy định vào năm 2020 cho đến năm 2024, sau này khi đủ điều kiện tính hưởng chế độ thì cách tính mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của họ sẽ là tính bình quân tiền lương của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu. Đối với các đối tượng thực hiện chế độ tiền lương theo Nhà nước quy định đã có lộ trình, nếu tham gia trước năm 1995 thì họ sẽ chỉ cần 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu và những trường hợp tham gia đóng từ 2020 đến 2024 thì sẽ tính bình quân của 20 năm cuối.

MC: Bạn đọc Thu Vũ (Thanh Miện, Hải Dương) hỏi ông Trần Hải Nam: Thống kê của BHXH Việt Nam cho thấy, năm 2018 cả nước có gần 700.000 người hưởng BHXH một lần (cả giai đoạn 2014- 2018 có hơn 2,7 triệu người hưởng BHXH 1 lần), ảnh hưởng đến kết quả phát triển đối tượng. Chúng ta có giải pháp gì hạn chế tình trạng nhận BHXH một lần, đặc biệt Luật BHXH 2014 đang trong quá trình tổng kết và sẽ sửa đổi.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 10

Ông Trần Hải Nam: Cảm ơn câu hỏi của bạn đọc. Số liệu cho thấy, trong giai đoạn vừa qua, khi thực hiện chính sách BHXH thì xu hướng hưởng BHXH một lần rất cao, đi ngược mục tiêu về phát triển mở rộng độ bao phủ. Hằng năm, cơ quan BHXH đều nỗ lực gia tăng diện bao phủ, bên cạnh đó, một bộ phận người lao động đang rút BHXN một lần, như vậy họ sẽ mất đi cơ hội hưởng chính sách dài hạn là chính sách lương hưu. Nhìn vào số liệu hưởng BHXH một lần năm 2018, có thể thấy có gần 670 nghìn người hưởng, tỷ lệ cơ cấu rơi vào nam giới 46% và nữ giới 54%.

Bộ LĐ, TB-XH đã nghiên cứu, phân tích về các đối tượng thụ hưởng này, người thụ hưởng thường tập trung chủ yếu vào nhóm người lao động có thời gian tham gia BHXH từ 1-3 năm (chiếm 40,6%), tiếp theo là nhóm 3-5 năm (22,4%), từ 5-10 năm (20,64%), còn lại là các nhóm đối tượng khác. Có thể thấy, sau khi nghỉ việc, một bộ phận người lao động cho rằng việc họ không còn cơ hội quay trở lại quan hệ lao động để tiếp tục tham gia BHXH tiếp hoặc có một bộ phận người lao động cho rằng họ sẽ trở về quê, làm ruộng và không có điều kiện làm việc thì họ cần thêm nguồn thu nhập hay có vốn ban đầu để kinh doanh chẳng hạn. Nếu chỉ có thời gian tham gia BHXH 1-5 năm thì số tiền hưởng trợ cấp một lần thì cũng không đáng kể.

Vấn đề ở đây là gì? Chúng tôi đánh giá, thứ nhất là tâm lý người lao động, khi họ ngừng việc thì họ muốn xem quyền lợi của họ trong thời gian đó là gì để thụ hưởng toàn bộ. Ngoài ra, một số người lao động có ý kiến rằng, để được hưởng lương hưu thì họ phải tiếp tục tham gia BH với thời gian cũng tương đối dài, chờ đợi khá lâu.

Về các giải pháp, phía góc độ cơ các quan quản lý nhà nước và BHXH, chúng tôi xác định đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người lao động, hướng họ tới việc tích lũy, bảo lưu thời gian đóng BH, hướng tới quyền lợi tối ưu nhất của người tham gia BHXH là hưởng lương hưu lâu dài. Ngoài ra, Nghị quyết 28 đã chỉ rõ giải pháp cụ thể, thí dụ: tiến tới giảm điều kiện về thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu, có lộ trình thu hẹp thời gian đóng từ 20 năm còn 15, 10 năm chẳng hạn để người lao động nhìn thấy tương lai gần hơn. Bên cạnh đó, tạo điều kiện để những người lao động càng tích lũy nhiều thời gian đóng BHXH càng thì quyền lợi càng được cụ thể hóa, tối ưu nhất. Khi đó, người lao động sẽ nhìn thấy lợi ích cụ thể. Để làm được điều đó, cần hoàn thiện, sửa đổi pháp luật.

MC: Dự kiến thời điểm nào, chúng ta có thể tiến hành sửa đổi Luật BHXH, thưa ông?

Ông Trần Hải Nam: Về thời gian dự kiến sửa Luật BHXH, thì trong Nghị quyết 125 của Chính phủ về chương trình hành động cụ thể hóa Nghị quyết 28, Chính phủ giao Bộ LĐ, TB-XH trong năm 2019-2020 sẽ đánh giá, tổng kết việc thi hành Luật BHXH năm 2014. Dự kiến luật này sẽ được trình xem xét trong giai đoạn năm 2021-2022.

MC: Tiếp tục một câu hỏi cho ông Trần Hải Nam: Bạn đọc Huỳnh Ngọc Phương (TP Trà Vinh) có hỏi một trong những chính sách rất được quan tâm hiện nay là BHXH tự nguyện. Ông có thể chia sẻ thêm về những lợi ích của BHXH tự nguyện với người tham gia? Khi tham gia BHXH tự nguyện, người dân được hưởng quyền lợi như thế nào?

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 11

Ông Trần Hải Nam: Lợi ích của tham gia chính sách BHXH nói chung và trong đó có chính sách BHXH tự nguyện đã được tôi trao đổi ở phần trên. Ở đây với việc triển khai chính sách BHXH tự nguyện, tôi xin nhấn mạnh thêm ở một số điểm như sau:

Thứ nhất, chính sách BHXH tự nguyện được thực hiện đã đem lại lợi ích rất rõ, đó là cơ hội cho tất cả mọi người đều có thể tiếp cận được chính sách hưu trí - lương hưu khi về già. Đối với những người tham gia BHXH bắt buộc, khi đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng góp thì thay vì chỉ được hưởng BHXH một lần như trước đây, có thể đóng tiếp BHXH tự nguyện và lựa chọn phương thức đóng một lần cho những năm còn thiếu để được hưởng ngay lương hưu.

Đối với người tham gia BHXH tự nguyện nói chung, có thể lựa chọn mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH phù hợp với điều kiện tài chính của mình với mức thấp nhất bằng mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn (hiện tại là 700.000 đồng/tháng, khi đó mức đóng chỉ là 154 nghìn đồng/người/tháng) và mức cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng (với mức lương cơ sở hiện tại là 1.490.000 đồng/tháng, mức đóng là 6,556 triệu đồng/người/tháng; người tham gia có thể lựa chọn phương thức đóng cũng rất linh hoạt: đóng hằng tháng, hằng quý, sáu tháng, hằng năm hoặc đóng một lần cho nhiều năm.

Thứ hai, ngoài các quyền lợi về lương hưu hằng tháng được xác định dựa trên mức đóng và thời gian tham gia BHXH của người lao động, mức lương hưu tiếp tục được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá sinh hoạt, tăng trưởng kinh tế và khả năng cân đối của quỹ BHXH từng thời kỳ.

Thứ ba, từ ngày 1-1-2018, Nhà nước thực hiện chính sách hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Cụ thể, với ba mức hỗ trợ 30% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo; 25% đối với hộ cận nghèo; và 10% đối với các đối tượng còn lại. Và căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ, Chính phủ sẽ xem xét điều chỉnh mức hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cho phù hợp.

Thứ tư, Nhà nước bảo hộ quỹ BHXH và thực hiện các biện pháp để bảo toàn và tăng trưởng quỹ; bảo đảm mọi người tham gia đều được thụ hưởng đầy đủ các quyền lợi theo quy định của pháp luật.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 12
Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 13

MC: Bạn đọc Lê Trần Vân (Tiên Lữ, Hưng Yên) hỏi: Thời gian qua, lĩnh vực BHXH tự nguyện đã tạo được dấu ấn khá ấn tượng. Xin hỏi ông Đinh Duy Hùng, ông có thể cho biết con số người tham gia BHXH tự nguyện đến thời điểm hiện tại? Trong thực tế triển khai, có những bất cập và khó khăn gì cần giải quyết?

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 14

Ông Đinh Duy Hùng:

Số người tham gia BHXH tự nguyện tính đến tháng 9-2019 đạt hơn 463 nghìn người, tăng hơn 185 nghìn người so với 2018. Mặc dù số người tăng lớn so với những năm trước đây, nhưng số người tham gia BHXH tự nguyện so với tiềm năng, so với số người có khả năng tham gia BHXH còn khiêm tốn.

Trong quá trình triển khai mở rộng đối tượng người tham gia BHXH tự nguyện, chúng tôi gặp khó khăn bất cập như: Đầu tiên, nhận thức của người dân về BHXH tự nguyện. Để người dân tham gia bHXH tự nguyện thì người dân cần biết chính sách, ý nghĩa tác dụng của chính sách, quyền lợi của họ khi tham gia BHXH tự nguyện. Thí dụ, chính sách lương hưu, chính sách quyền lợi BHYT khi hưởng lương lưu, mức đóng, số tiền phải đóng, cách thức thực hiện… Rõ ràng, hiểu biết về chính sách về BHXH cũng như cách tổ chức thực hiện còn có bất cập. Đó là vấn đề đặt ra với công tác truyền thông, tuyên truyền của ngành BHXH và các cơ quan có trách nhiệm tuyên truyền phổ biến pháp luật.

Thứ hai, khả năng tham gia đóng góp của người dân còn có mức độ. Mặc dù, mức đóng theo BHXH tự nguyện theo Luật BHXH mới đã hạ xuống mức khá thấp, bằng 22% bằng mức chuẩn hộ nghèo nông thôn hiện nay là bảy trăm nghìn đồng. Như vậy, mỗi người/tháng chỉ phải đóng 154 nghìn đồng/tháng (chưa tính mức trừ hỗ trợ của ngân sách nhà nước). Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều người dân ở nhiều khu vực, với mức đóng này còn là khoản đáng kể với thu nhập của họ.

Thứ ba, phải kể đến sức hấp dẫn của BHXH tự nguyện mà các khách mời vừa đề cập, trong đó có hai chế độ hưu trí và tử tuất. Thí dụ như, BHYT khi hưởng lương hưu tương ứng số năm đóng BHXH cũng dài, khoảng 20 năm; phải đủ tuổi nghỉ hưu như BHXH bắt buộc… Điều này khiến cho BHXH tự nguyện chưa hấp dẫn.

Một khó khăn bất cập nữa trong việc thực hiện là việc tiếp cận tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện mất nhiều thời gian, công sức. Người đi tuyên truyền, vận động cũng phải được đào tạo bài bản, toàn diện về kiến thức, hiểu biết, nắm vững chính sách BHXH, cách thức tiếp cận người dân. Thí dụ như, hiện nay, chúng tôi có nhân viên đại lý thu, trực tiếp vận động người dân tham gia BHXH thì số lượng lên tới hơn 50 nghìn người, gấp 10 lần số người làm công tác thu của ngành BXHH, vì thế khối lượng, công sức bỏ ra không hề nhỏ.

MC: Thưa ông Trần Hải Nam, bạn đọc Nguyễn Thùy Minh (An Dương, Hải Phòng) hỏi: Chính sách BHXH tự nguyện đã được triển khai hơn 10 năm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện còn rất hạn chế. Vậy thì nguyên nhân là gì?

Ông Trần Hải Nam:

Chính sách BHXH tự nguyện mặc dù rất có lợi cho người tham gia như đã phân tích ở trên nhưng tính đến quý 3-2019 chúng ta mới chỉ thêm được 450 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện, thấp so với tiềm năng. Điều này cho thấy việc triển khai chính sách này còn một số khó khăn, hạn chế.

Đầu tiên, xuất phát từ đối tượng của chính sách chủ yếu là người lao động khu vực phi chính thức, khu vực không có quan hệ lao động, nông dân, lao động tự do... Đây là những đối tượng thường có tính chất công việc không ổn định và mặt bằng thu nhập chung là thấp. Do đó việc trích nguồn thu nhập để tham gia BHXH gặp nhiều khó khăn. Bản thân người lao động cũng đang phải lo trang trải cho các khoản chi phí sinh hoạt trước mắt nên việc tiết kiệm để lo cho tương lai chưa được quan tâm; chính sách hỗ trợ tiền đóng đã được triển khai từ năm 2018 nhưng mức hỗ trợ còn thấp, chưa thực sự tạo động lực để thúc đẩy người lao động tham gia BHXH tự nguyện.

Bên cạnh đó, trong chính sách về hỗ trợ BHXH của nhà nước, thì tỷ lệ hỗ trợ 30%, 25%, 10% mặc dù cao nhưng lại phụ thuộc vào mức đóng tối thiểu nên chưa đủ sức hỗ trợ cho các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn tham gia.

Hơn nữa, đối với những người có khả năng tham gia, việc nắm bắt, tiếp cận các đối tượng để thông tin về chính sách, vận động người lao động tham gia còn nhiều hạn chế. Người dân vẫn còn lo ngại về các thủ tục hành chính, còn chưa biết nếu tham gia thì đăng ký ở đâu và quy trình thủ tục thế nào.

Ngoài ra, chính sách BHXH tự nguyện mới chỉ được thực hiện với hai chế độ là hưu trí và tử tuất. Đây là những chính sách dài hạn. Thí dụ, để được hưởng lương hưu thì ngoài điều kiện về tuổi đời, người tham gia cần có tối thiểu 20 năm đóng BHXH. Đây chính là rào cản để người dân chưa thực sự sẵn sàng tham gia chính sách BHXH tự nguyện.

MC: Và những giải pháp cần thực hiện trong thời gian tới như thế nào?

Ông Trần Hải Nam: Theo đó, BHXH có một số định hướng và giải pháp trong thời gian tới:

Thúc đẩy việc chuyển dịch lao động từ khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức để tạo sự ổn định về công việc, thu nhập và là cơ sở cho việc tham gia BHXH.

Cải cách thủ tục hành chính, đa dạng các phương thức thu nộp BHXH; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện; tiếp tục thực hiện việc giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tới các địa phương.

Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách pháp luật, cụ thể thực hiện lộ trình để giảm dần điều kiện thời gian đóng góp hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm và tiến tới còn 10 năm để mở rộng cơ hội tiếp cận lương hưu.

Nghiên cứu để bổ sung thêm các chế độ BHXH ngắn hạn, thực hiện các gói BHXH ngắn hạn linh hoạt, đáp ứng nhu cầu của người dân; điều chỉnh chính sách hỗ trợ tiền đóng phù hợp, tạo động lực để khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 15

MC: Xin hỏi đại diện của BHXH Việt Nam: Tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH vẫn là một vấn đề nóng hiện nay. Số tiền nợ BHXH, BHYT tới thời điểm hiện tại là bao nhiêu? Tình trạng doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động, có chủ bỏ trốn có chiều hướng tăng. Trong khi vẫn chưa có hướng dẫn xử lý nợ BHXH, BHYT trong những doanh nghiệp này. Điều này tác động không ít tới mục tiêu tăng diện bao phủ BHXH bắt buộc? Đề xuất nào để khắc phục tình trạng này?

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 16

Ông Đinh Duy Hùng:

Phải nói là chỉ tiêu về số tiền nợ là một trong những chỉ tiêu nghiệp vụ mà ngành BHXH phải thường xuyên quan tâm để giảm số tiền đóng, nợ của các đối tượng BHXH.

Hiện nay, số tiền nợ chiếm tỷ lệ nhỏ trong số tiền thu. Tính đến cuối tháng 9, tỷ lệ nợ chiếm dưới 2%, khoảng 1,8% số tiền thu.

Tuy nhiên, đáng ngại là trong số tiền nợ đó có tiền của các doanh nghiệp đã phá sản, đã giải thể hoặc của các doanh nghiệp nước ngoài đã có chủ bỏ trốn, khó có khả năng thu hồi, rất đáng ngại. Trong khi đó chưa có hướng dẫn để thu hồi số nợ này. Điều này ảnh hưởng đến người lao động và ảnh hưởng không tốt đển mục tiêu tăng trưởng diện bao phủ BHXH.

MC: Ông có đề xuất nào để khắc phục tình trạng này?

Ông Đinh Duy Hùng: Để khắc phục tình trạng này, trong thời gian qua ngành BHXH đã triển khai nhiều biện pháp về nghiệp vụ, như đôn đốc, nhắc nhở các đơn vị tham gia BHXH thường xuyên có thông tin hằng tháng. Đối với các đơn vị có nợ đọng thì gần như nhắc liên tục để có thông báo về kết quả đóng BHXH của đơn vị.

Bên cạnh việc thông tin, đôn đốc nhắc nhở các doanh nghiệp có nhiệm vụ BHXH, ngành BHXH cũng triển khai mạnh các biện pháp đôn đốc, răn đe mà pháp luật cho phép như thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch hoặc đột xuất. Đối với các trường hợp cố tình trốn đóng, chúng tôi cũng đã chuyển hồ sơ cho các cơ quan điều tra để kiến nghị xử lý hình sự theo đúng quy định của pháp luật.

Đối với các doanh nghiệp đã phá sản, giải thể, ngành BHXH đã báo cáo với Bộ Lao động, Thương binh và xã hội, phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước báo cáo với Chính phủ để có giải pháp tháo gỡ.

Bên cạnh các giải pháp thực hiện quyết liệt như tôi đã nêu, cũng cần có sự tham gia phối hợp của các cơ quan, khẳng định vai trò của chính quyền địa phương trong việc phối hợp và tổ chức thực hiện chính sách BHXH và bảo hiểm y tế ở địa phương mình.

Ngoài ra một số quy định của pháp luật liên quan đến quy trình xử lý các doanh nghiệp giải thể, phá sản, cũng có liên quan đến giải quyết quyền lợi của người lao động cũng cần phải khắc phục sớm nhằm ưu tiên giải quyết các vấn đề liên quan đến tiền lương và bảo hiểm XH, bảo hiểm y tế cho người lao động.

MC: Bạn đọc Nguyễn Chí Thành (Đông Anh, Hà Nội) hỏi: Theo thống kê, hiện còn hơn 280 nghìn doanh nghiệp chưa tham gia BHXH cho NLĐ. Là cơ quan ban hành chính sách cũng như quản lý về lao động, theo ông, cần có những giải pháp gì để tỷ lệ lao động tham gia BHXH đạt theo đúng tinh thần chỉ đạo Nghị quyết số 125 của Chính phủ cũng như Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách BHXH?

Ông Trần Hải Nam:

Về việc quản lý tốt đối tượng tham gia BHXH là cơ sở bảo đảm tính tuân thủ của doanh nghiệp và người lao động khi tham gia chính sách BHXH bắt buộc, đây là nhiệm vụ được triển khai trong thời gian qua để đẩy mạnh độ bao phủ loại hình BHXH bắt buộc. Để thực hiện quản lý tốt các đối tượng này cũng như thực hiện các mục tiêu phát triển mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được đề cập tới trong các Nghị quyết của T.Ư cũng như thực hiện lộ trình để bảo đảm các mục tiêu phát triển đối tượng trong thời gian tới.

Thời gian qua, trong quá trình hoàn thiện các quy định của pháp luật, về phía Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng đã tham mưu, đề xuất để theo đó các giải pháp được đưa vào thành các văn bản quy phạm. Một trong những giải pháp đó là tại Luật BHXH năm 2014 đã quy định về trách nhiệm trong chia sẻ thông tin và phối hợp giữa cơ quan BHXH với các cơ quan chức năng ở cả T.Ư và địa phương để quản lý các đối tượng này. Ví dụ trong luật bảo hiểm có quy định về việc định kỳ cơ quan lao động thương binh xã hội địa phương chia sẻ thông tin về tình hình lao động trong các doanh nghiệp trên địa bàn địa phương, cơ quan thuế phải chia sẻ để làm cơ sở cho cơ quan bảo hiểm đối chiếu các thông tin về chi phí nhân công lao động, tiền lương, để bảo hiểm xã hội triển khai công tác thu; cơ quan cấp phép đầu tư là các Sở Kế hoạch và Đầu tư của địa phương chia sẻ tình hình, thông tin các doanh nghiệp cấp phép lao động, đấy là những giải pháp để đẩy mạnh cho việc quản lý tốt đối tượng tham gia.

Bên cạnh đó, trong năm 2018, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết 102 về giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH cho các địa phương. Đây cũng là một giải pháp và chỉ đạo để có được sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, của các cơ quan chức năng ở địa phương để đẩy mạnh việc quản lý tốt đối tượng cũng như buộc các doanh nghiệp trên địa bàn phải bảo đảm việc thực hiện đóng BHXH cũng như bảo đảm đầy đủ các quyền lợi của người lao động khi doanh nghiệp tuyển dụng. Đây là những giải pháp để tạo điều kiện cùng với công tác triển khai của cơ quan BHXH để cho các doanh nghiệp thực hiện được đầy đủ các trách nhiệm cuả mình theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, về phía tổ chức thực hiện, các cơ quan, đặc biệt là BHXH thời gian qua cũng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phối hợp cùng bưu điện thực hiện các thủ tục tiếp nhận và trả kết quả giải quyết chế độ, giảm thiểu các bước, các thủ tục đối với doanh nghiệp. Đó cũng là những điều kiện để giúp cho doanh nghiệp khi tham gia bảo hiểm xã hội một cách thuận lợi nhất, để từ đó các doanh nghiệp cũng góp phần hoàn thành các trách nhiệm nghĩa vụ của mình khi tham gia vào trong chính sách. Đó là những giải pháp đã và đang được triển khai trong thời gian qua để thực hiện được tốt công tác về phát triển đối tượng đặc biệt đối với các nhóm lao động khi tham gia BHXH bắt buộc.

MC: Bạn đọc Lê Quang Hiền (Quế Võ, Bắc Ninh) hỏi đại diện BHXH Việt Nam: Con số dự kiến của số người tham gia BHXH tự nguyện năm tới sẽ như thế nào?

Ông Đinh Duy Hùng:

Theo Quyết định số 151 QĐBHXH ngày 30-1-2019, dự kiến số người tham gia BHXH trong năm 2020 phấn đấu tăng so với năm 2019 ít nhất là 240 nghìn người. Trong năm 2019, kế hoạch đặt ra là 490.779 người, cho đến nay đã đạt trên 463 nghìn người, nghĩa là kế hoạch của năm 2019 đang rất khả quan, nếu không muốn nói là vượt mức.

MC: Cho đến lúc này, chúng tôi vẫn tiếp tục nhận được nhiều câu hỏi từ bạn đọc gửi tới chương trình. Một số bạn đọc băn khoăn về các trường hợp cụ thể về những vướng mắc trong giải quyết chế độ trợ cấp bảo hiểm xã hội. Chúng tôi sẽ chuyển lần lượt các câu hỏi cụ thể đến các vị khách mời. Sau đây là câu hỏi của bạn đọc Trần Khiêm (tranthienkhiem90@gmail.com) hỏi: Người lao động A sinh ngày 10-9-1964. Nếu tham gia bảo hiểm xã hội đủ 20 năm thì thời gian nghỉ hưu là ngày 1-10-2019. Nếu tham gia bảo hiểm xã hội 18 năm thì công ty cho người lao động nghỉ hết tuổi lao động là ngày nào? Ngày 1-9-2019 hay ngày 1-10-2019? Xin mời bà Đinh Thị Thu Hiền trả lời.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 17

Bà Đinh Thị Thu Hiền:

Theo quy định của Luật BHXH, thời điểm hưởng lương hưu được quy định tại Điều 59 của Luật BHXH. Thời điểm cụ thể được hưởng lương hưu đối với từng trường hợp: nam hay nữ, người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường, người lao động làm trong điều kiện có thời gian làm việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm... được quy định rõ tại Điều 18, Thông tư 59 năm 2015 của Bộ LĐ, TB-XH.

Trường hợp bạn hỏi chưa rõ thông tin cụ thể, chưa rõ người lao động là nam hay nữ, thời gian tham gia BHXH trong điều kiện lao động nào. Tuy nhiên, tôi có thể nói sơ bộ: Điều 18 của Thông tư 59 cho biết, thời điểm đủ điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu là ngày mùng 1 của tháng liền kề sau tháng sinh của năm mà người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu. Với trường hợp như bạn nêu, thì có thể đây lao động nữ sinh ngày 10-9-1964, ngày đủ điều kiện hưởng lương hưu là 1-10-2019.

Tuy nhiên, bạn hỏi thêm “Nếu tham gia bảo hiểm xã hội 18 năm thì công ty cho người lao động nghỉ hết tuổi lao động là ngày nào?”. Thời điểm ngày 1-9-2019 hay ngày 1-10-2019 còn tùy thuộc vào hợp đồng lao động giữa người lao động và người sử dụng lao động cũng như tình hình thực tế của người lao động tại đơn vị.

MC: Bạn đọc Nguyễn Văn Quang (TP Thanh Hóa) hỏi ông Trần Hải Nam: Có ý kiến cho rằng người nhận lương hưu bị thiệt thòi qua những đợt tăng lương. Nhận định của ông về vấn đề này ra sao?

Ông Trần Hải Nam:

Theo Luật BHXH năm 2014 quy định, lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, phù hợp với ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội.

Trong những năm vừa qua, cùng với việc thực hiện quy định của Luật BHXH và các Nghị quyết của Quốc hội về giao dự toán ngân sách Nhà nước hằng năm, có thể thấy, lương hưu thường được điều chỉnh tăng cùng với tốc độ tăng tiền lương của người tại chức (tăng cùng tỷ lệ tăng lương cơ sở). Như vậy, việc thực hiện điều chỉnh này cao hơn rất nhiều so với mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng. Nếu chúng ta nhìn thấy tăng lương của người tại chức, trong khấu phần lương tăng thêm còn tính năng suất lao động, chi phí về giá cả, sinh hoạt. Hiện nay, với người nghỉ hưu đang được thực hiện tương đồng với mức độ tăng lương của người tại chức, cao hơn nhiều so với chỉ số giá tiêu dùng. Trong khi đó, thông lệ chung các nước chỉ điều chỉnh trên cơ sở giá, để bảo đảm giá trị đồng tiền khi lạm phát, mất giá. Như vậy, chính sách hiện nay trong điều chỉnh lương hưu có lợi so với người lao động.

Về ý kiến của độc giả nói người nghỉ hưu thiệt thòi khi tăng lương, chúng tôi nghĩ tới khía cạnh, đó là người hưởng lương đang có sự so sánh. Tức là khi thực hiện việc điều chỉnh cùng tỷ lệ, với người hưởng lương hưu cao cùng tỷ lệ điều chỉnh thì giá trị người nhận được thì được số tiền tăng thêm nhiều hơn so với người có lương hưu thấp hơn. Đó có thể là lý do độc giả nghĩ rằng có sự thiệt ở đây.

Chúng tôi cho rằng, mức lương hưu của người nghỉ hưu, mức lương hưu của người nghỉ hưu cao hay thấp phụ thuộc vào mức đóng và thời gian đóng góp của người lao động. Khi lạm phát, mất giá đồng tiền thì người có mức lương hưu cao sẽ bị mất nhiều hơn do giảm giá trị đồng tiền. Nếu điều chỉnh lương hưu trên cơ sở yếu tố về chỉ số lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng thì điều chỉnh theo tỷ lệ là hoàn toàn phù hợp. Việc bù lại ở tỷ lệ tương ứng với tỷ lệ lạm phát là phù hợp.

Riêng đối với việc điều chỉnh tăng thêm dựa trên tăng trưởng kinh tế, theo quan điểm của tôi cần có sự công bằng, như nhau đối với tất cả mọi người, chia sẻ phúc lợi tăng thêm trên cơ sở tăng tưởng kinh tế. Hiện tại, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng đang phối hợp cùng với các bộ, ngành đánh giá để hoàn thiện chính sách này để trong thời gian tới, khi hoàn thiện quy định pháp luật, chúng tôi sẽ đưa vấn đề này ra để có được sự điều chỉnh, hoàn thiện các quy định pháp luật, làm cơ sở thực hiện điều chỉnh chính sách lương hưu trong thời gian tới.

MC: Bạn đọc Lã Hoàng Đông (Quy Nhơn, Bình Định) hỏi: Thưa bà Bùi Thị Thanh Sơn, trong việc vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, đâu là khó khăn dẫn đến tỷ lệ tham gia chưa cao. Cần có giải pháp gì về mặt truyền thông để người dân hiểu và từ đó tham gia BHXH tự nguyện? Là người trực tiếp triển khai tuyên truyền BHXH tự nguyện trong thực tế, bà có kỷ niệm ấn tượng gì khi vận động bà con tham gia BHXH tự nguyện?

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 18

Bà Bùi Thị Thanh Sơn:

Trong việc vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, tôi thấy khó khăn nhất là việc vận động mời đúng đối tượng đến tham dự hội nghị tuyên truyền. Do ban ngày, người dân còn phải đi làm nên không có thời gian đi dự hội nghị.

Vì thế, chúng tôi phải tư vấn rất kỹ để người dân thấy được quyền lợi để tham dự. Thâm chí nhiều nơi, chúng tôi đã phải tổ chức hội nghị vào buổi tối để phù hợp với thời gian mọi người.

Mặt khác, do hiểu biết chưa đầy đủ về chính sách BHXH tự nguyện nên người dân lo sợ bị ảnh hưởng đến quyền lợi khi tham gia. Người dân còn nhầm lẫn BHXH và Bảo hiểm nhân thọ.

Vì vậy, ngoài giải pháp truyền thông qua hình thức tổ chức hội nghị, chúng ta cần tăng cường truyền thông bằng nhiều hình thức khác như: tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; phát tờ rơi, pano, áp-phích. Và việc truyền thông này phải được thực hiện thường xuyên, liên tục và có tổ chức.

Chúng tôi mong muốn các cơ quan truyền thông cần tích cực thực hiện công tác tuyên truyền chính sách BHXH. Phương pháp tuyên truyền bằng phát thanh tại phường, xã cũng đạt được hiệu quả cao, theo tôi cần đẩy mạnh phương pháp tuyên truyền này.

Bên cạnh đó, sự vào cuộc của chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị xã hội trong công tác phối hợp với Bưu điện thực hiện công tác tuyên truyền cũng hết sức quan trọng. Tóm lại, để thực hiện tốt chính sách BHXH cần phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Thời gian làm tuyên truyền BHXH vừa qua là thời gian có ý nghĩa trong cuộc đời tôi. Tôi nhớ mãi kỷ niệm về đợt tuyên truyền ở Hòa Bình, Kim Bôi. Sau khi tuyên truyền và vận động người dẫn tham gia BHXH, có một chị cầm tay tôi và xúc động nói: “Cảm ơn em! Nhờ có em, chị mới biết được đến các chính sách của Nhà nước. Hai mươi năm nữa khi chị cầm trên tay cuốn sổ hưu thì người đâu tiên chị nhớ đến sẽ là em.”

Cảm xúc này không chỉ mình nhân viên Bưu điện nhận được mà còn cả ở các nhân viên BHXH. Có một chị nhắn tin cho tôi, xin phép được chia sẻ với các anh chị: “Sau khi tổ chức hội nghị và vận động được 35 người đăng ký tham gia BHXH tự nguyện, chị mừng quá và khóc. Chị khóc vì đã giúp được nhiều người sau này về già có lương hưu.”

MC: Thưa ông Trần Hải Nam, Bạn đọc Dương Thị Xuân (Đồng Hới, Quảng Bình) hỏi: Dưới góc nhìn của cơ quan quản lý nhà nước, ông đánh giá như thế nào về sự hợp tác giữa BHXH Việt Nam và TCT Bưu điện Việt Nam trong việc phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện qua bưu điện.

Ông Trần Hải Nam:

Tôi cho rằng, sự phối hợp giữa cơ quan BHXH Việt Nam và Tổng công ty Bưu điện Việt Nam thời gian qua trong phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện rất là tốt và được thể hiện cụ thể ở các con số về phát triển đối tượng trong giai đoạn vừa qua.

Cụ thể, nếu như năm 2018 chỉ có gần 271 nghìn người tham gia thì riêng chín tháng đầu năm 2019, đã đạt hơn 450 nghìn người. Đây cũng là một sự nỗ lực lớn của BHXH Việt Nam phối hợp với bưu điện Việt Nam trong triển khai chính sách này, đóng góp của Tổng công ty Bưu điện rất to lớn trong con số về phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.

Qua chia sẻ của chị Sơn, có thể thấy, TCT Bưu điện Việt Nam đã rất tích cực tìm kiếm các giải pháp để tiếp cận, vận động các đối tượng tham gia và đã được thể hiện qua những câu chuyện chị Sơn vừa chia sẻ.

MC: Ông có góp ý gì để có thể triển khai tốt hơn hoạt động này trong tương lai?

Ông Trần Hải Nam:

Để triển khai tốt hơn hoạt động này trong thời gian tới, theo tôi, BHXH Việt Nam và Tổng công ty Bưu điện cần thực hiện một số công việc sau.

Thứ nhất, cần phối hợp tích cực với chính quyền các địa phương, tổ chức đoàn thể để làm tốt công tác quản lý đối tượng, phân loại đối tượng, chúng ta có quản lý được đối tượng, phân loại được các nhóm đối tượng để từ đó có các biện pháp trong tiếp cận cũng như vận động người dân tham gia.

Thứ hai, đẩy mạng công tác tuyên truyền, từ phân loại đối tượng chúng ta mới có các biện pháp để tiếp cận và tuyên truyền thông tin tới người dân một cách phù hợp. Thí dụ, những đối tượng của BHXH tự nguyện là khu vực phi chính thức, là những người lao động tự do chẳng hạn. Nếu chúng ta không lựa chọn các hình thức, phương thức tuyên truyền một cách phù hợp, cứ đưa lên báo đài, gần như những đối tượng này không có điều kiện đọc báo xem ttruyền hình. Như vậy, chúng ta phải lựa chọn cách thức khác. Các đối tượng khác nhau thì có các phương thức tiếp cận khác nhau. Trong đó, để đưa được các thông tin về chính sách rồi tuyên truyền tiếp cận được với họ, để có được sự hưởng ứng và tham gia của họ đối với chính sách này.

BHXH cùng TCT Bưu điện Việt Nam phối hợp xây dựng được các tài liệu cũng như tập huấn cho đội ngũ cán bộ nhân viên của bưu điện để mở rộng, coi mỗi nhân viên, cán bộ bưu điện là một hạt nhân tuyên truyền về BHXH. Đây không phải là sở trường của ngành bưu điện, mà là việc của ngành BHXH. Nhưng khi đẩy mạnh phối hợp, chúng ta phải làm tốt việc đó. Khi người dân hỏi, nhân viên bưu điện giải đáp được cho người dân. Đây mới là cơ sở để người dân tin tưởng và tham gia. Để làm công tác này, đương nhiên phải có sự chuẩn hóa về nội dung tuyên truyền, đào tạo cho cán bộ để làm tốt công tác tuyên truyền.

Thứ ba, cần xây dựng các kênh tương tác. Chúng tôi cho rằng, nếu cứ tuyên truyền vận động, hiệu quả chỉ có mức độ thôi. Vì nhiều khi nói, nhưng bản thân đối tượng phải quan tâm mới có hiệu quả. Chứ nói nhiều, nhưng họ không quan tâm thì rất khó. Ở đây, chúng ta phải tạo các kênh tương tác để những quan tâm dễ dàng tiếp cận chính sách. Thông qua các tổng đài chính sách, hướng dẫn về chính sách. Thí dụ, họ muốn biết tôi tham gia được những quyền lợi gì, tham gia ở đâu. Những vấn đề này phải có các tổng đài tư vấn trực tiếp và hướng dẫn họ. Như vậy, họ mới có điều kiện tham gia thuận lợi.

Thứ tư, tiếp tục rà soát các thủ tục hành chính, giảm thiểu tối đa các thủ tục không cần thiết. Thí dụ, hiện nay mạng lưới hệ thống của chúng ta đã phát triển tốt rồi. Việc vận động người dân đã khó rồi. Nhưng để họ duy trì tiếp tục tham gia lâu dài cũng không dễ. Và để làm được điều này, rõ ràng thủ tục tham gia phải thuận lợi. Hiện nay, các cách thức thu cũng đa dạng. Chúng ta cũng tranh thủ áp dụng khoa học công nghệ, các ví điện tử… rất nhiều hình thức khác nhau, sao cho người tham gia ở nhà cũng đóng được tiền chứ không phải là mang tiền đi tới các đại lý để thu nộp BHXH. Đây là điều ngành bưu điện phải hướng tới để cải cách, rút gọn các thủ tục để làm sao cho người tham gia được thuận lợi nhất.

Thứ năm, phải tranh thủ sự ủng hộ của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương. Về vấn đề này Chính phủ đã có chỉ đạo các chỉ tiêu về phát triển đối tượng.

Chúng ta cũng cần phải tranh thủ những sự quan tâm này để cùng vào cuộc, với các tổ chức chính trị đoàn thể ở địa phương, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ,… để họ cùng vào cuộc vận động các hội viên của mình, để tiếp cận cũng như triển khai đối với các nhóm đối tượng khác nhau.

Cuối cùng, cần có những chính sách về khen thưởng, động viên khích lệ một cách phù hợp. Đây là thực hiện chính sách an sinh xã hội, nên không thể có cơ chế về hoa hồng hay phúc lợi đãi ngộ cao như chính sách bảo hiểm thương mại. Tuy nhiên, vấn đề chính là cần có chính sách phù hợp để khích lệ các cán bộ, nhân viên khi người ta tiếp cận các đối tượng đó để sẵn sàng vận động. Chúng ta cũng phải bằng các phương thức khác nhau để động viên cán bộ tâm huyết thực hiện chính sách này một cách tốt nhất.

Tôi cho rằng, với một số biện pháp như vậy, ngành BHXH cùng bưu điện triển khai trong thời gian tới, sẽ tăng thêm hiệu quả trong thực hiện chính sách này.

* MC: Xin hỏi BHXH Việt Nam: Được biết, từ ngày 1-12-2018, người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Vậy sau một thời gian triển khai, kết quả đến nay đạt được ra sao?

Ông Đinh Duy Hùng, Phó Trưởng Ban Thu, BHXH Việt Nam: Ngay từ tháng 12-2018, chúng ta đã tiến hành thu BHXH bắt buộc đối với người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Tính đến tháng 9-2019, đã có 62 nghìn người nước ngoài đóng BHXH bắt buộc tại Việt Nam.

Theo đánh giá, nhìn chung các đơn vị có người lao động là người nước ngoài đều tuân thủ và đóng BHXH đầy đủ.

* MC: Thưa bà Bùi Thị Thanh Sơn, để tăng cường thúc đẩy người dân tham gia BHXH tự nguyện trong thời gian tới, hai cơ quan BHXH và TCT Bưu điện Việt Nam có tiếp tục phối hợp triển khai hợp tác không? Kế hoạch phối hợp trong năm tới sẽ như thế nào?

Bà Bùi Thị Thanh Sơn:

Chủ trương của Bưu điện Việt Nam và BHXH Việt Nam là hợp tác lâu dài và toàn diện.

Trong năm tới, ngoài việc tiếp tục phối hợp tổ chức hội nghị tuyên truyền, hai bên sẽ phối hợp tổ chức các chương trình ra quân tuyên truyền trên phạm vi cả nước, tăng cường tuyên truyền trực tiếp đến tận địa chỉ người dân, theo phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”. Mô hình này đang được thí điểm rất thành công ở một số địa bàn như Quảng Ninh, Bắc Ninh, Quảng Ngãi, Phú Yên,…

MC: Xin hỏi ông Trần Hải Nam: Bạn Trịnh Thanh Bình (Yên Mỹ, Hưng Yên) hỏi: Hiện nay, việc đàm phán về các hiệp định BHXH song phương với các quốc gia để giúp lao động Việt Nam tránh bị đóng trùng BHXH khi sang làm việc ở nước tiếp nhận lao động đã có kết quả gì chưa? Đặc biệt với một số quốc gia, vùng lãnh thổ thu hút nhiều lao động Việt Nam như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc)?

Ông Trần Hải Nam:

Thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ giao, hiện tại Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã phối hợp cùng với các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan thực hiện việc đàm phán Hiệp định về BHXH với CHLB Đức, Hàn Quốc.

Về cơ bản việc đàm phán đã kết thúc và hai bên đang tiến hành các thủ tục tiếp theo để đi đến ký kết và triển khai hiệp định. Với Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) và một số quốc gia, vùng lãnh thổ có đông lao động Việt Nam làm việc.

Phía Việt Nam với các bên đang tiếp tục thúc đẩy các hoạt động trao đổi, tìm hiểu về hệ thống pháp luật giữa hai nước để tiến tới đàm phán chính thức các hiệp định BHXH trong thời gian tới.

MC: Bạn đọc Nguyễn Văn Quang (TP Thanh Hóa) hỏi ông Trần Hải Nam: Có ý kiến cho rằng người nhận lương hưu bị thiệt thòi qua những đợt tăng lương. Nhận định của ông về vấn đề này ra sao?

Ông Trần Hải Nam:

Theo Luật BHXH năm 2014 quy định, lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, phù hợp với ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội.

Trong những năm vừa qua, cùng với việc thực hiện quy định của Luật BHXH và các Nghị quyết của Quốc hội về giao dự toán ngân sách Nhà nước hằng năm, có thể thấy, lương hưu thường được điều chỉnh tăng cùng với tốc độ tăng tiền lương của người tại chức (tăng cùng tỷ lệ tăng lương cơ sở). Như vậy, việc thực hiện điều chỉnh này cao hơn rất nhiều so với mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng. Nếu chúng ta nhìn thấy tăng lương của người tại chức, trong khấu phần lương tăng thêm còn tính năng suất lao động, chi phí về giá cả, sinh hoạt. Hiện nay, với người nghỉ hưu đang được thực hiện tương đồng với mức độ tăng lương của người tại chức, cao hơn nhiều so với chỉ số giá tiêu dùng. Trong khi đó, thông lệ chung các nước chỉ điều chỉnh trên cơ sở giá, để bảo đảm giá trị đồng tiền khi lạm phát, mất giá. Như vậy, chính sách hiện nay trong điều chỉnh lương hưu có lợi so với người lao động.

Về ý kiến của độc giả nói người nghỉ hưu thiệt thòi khi tăng lương, chúng tôi nghĩ tới khía cạnh, đó là người hưởng lương đang có sự so sánh. Tức là khi thực hiện việc điều chỉnh cùng tỷ lệ, với người hưởng lương hưu cao cùng tỷ lệ điều chỉnh thì giá trị người nhận được thì được số tiền tăng thêm nhiều hơn so với người có lương hưu thấp hơn. Đó có thể là lý do độc giả nghĩ rằng có sự thiệt ở đây.

Chúng tôi cho rằng, mức lương hưu của người nghỉ hưu, mức lương hưu của người nghỉ hưu cao hay thấp phụ thuộc vào mức đóng và thời gian đóng góp của người lao động. Khi lạm phát, mất giá đồng tiền thì người có mức lương hưu cao sẽ bị mất nhiều hơn do giảm giá trị đồng tiền. Nếu điều chỉnh lương hưu trên cơ sở yếu tố về chỉ số lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng thì điều chỉnh theo tỷ lệ là hoàn toàn phù hợp. Việc bù lại ở tỷ lệ tương ứng với tỷ lệ lạm phát là phù hợp.

Riêng đối với việc điều chỉnh tăng thêm dựa trên tăng trưởng kinh tế, theo quan điểm của tôi cần có sự công bằng, như nhau đối với tất cả mọi người, chia sẻ phúc lợi tăng thêm trên cơ sở tăng tưởng kinh tế. Hiện tại, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng đang phối hợp cùng với các bộ, ngành đánh giá để hoàn thiện chính sách này để trong thời gian tới, khi hoàn thiện quy định pháp luật, chúng tôi sẽ đưa vấn đề này ra để có được sự điều chỉnh, hoàn thiện các quy định pháp luật, làm cơ sở thực hiện điều chỉnh chính sách lương hưu trong thời gian tới.

MC: Bạn đọc Vũ Thùy Trang (Kiến Xương, Thái Bình) hỏi: Về chính sách hỗ trợ với người dân thuộc diện chính sách tham gia BHXH tự nguyện, nguồn ngân sách các địa phương đã bố trí ra sao? Có khoảng bao nhiêu người nhận được hỗ trợ, với số tiền là bao nhiêu? Địa phương nào đi đầu trong hoạt động này? Qua thực tế triển khai có gì vướng mắc không?

Ông Đinh Duy Hùng:

Năm 2018, số người tham gia BHXH tự nguyện được hỗ trợ đóng là 276.680 người với số tiền được ngân sách hỗ trợ là hơn 27,6 tỷ đồng. Sáu tháng đầu năm 2019, số người tham gia BHXH tự nguyện được hỗ trợ là hơn 269 nghìn người với số tiền là hơn 28,1 tỷ đồng. Trên cả nước có địa phương tham gia với tỷ lệ cao như Sóc Trăng, Quảng Trị...

Trong vấn đề hỗ trợ của ngân sách đối với người tham gia BHXH tự nguyện về cơ bản không có vướng mắc lớn, tuy nhiên những khó khăn, bất cập, vướng mắc nhỏ như việc hỗ trợ đối với người tham gia BHXH tự nguyện có hộ khẩu tại một tỉnh nhưng tham gia BHXH tại tỉnh khác. Vướng mắc này đã được báo cáo lên Bộ Tài chính để có văn bản chỉ đạo kịp thời Sở Tài chính các tỉnh chuyển tiền ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện theo đúng quy định.

Đến nay, các vướng mắc như vậy đã được tháo gỡ, nhưng vẫn còn một số địa phương đang lúng túng trong thực hiện. Chúng tôi đang theo dõi để hỗ trợ và có ý kiến với Bộ Tài chính trong việc hỗ trợ tiền đóng BHXH tự nguyện đối với các đối tượng nêu trên.

MC: Bạn đọc Nguyễn Phương Chi (Thống Nhất, Đồng Nai) hỏi: Với chỉ tiêu phát triển 220 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện mới trong năm 2019 qua hệ thống bưu điện, con số này hiện đã đạt đến đâu tới đến thời điểm tháng 9 năm 2019? Những địa phương nào đạt tỷ lệ phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện qua bưu điện cao trong thời gian qua.

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 19

Bà Bùi Thị Thanh Sơn:

Tính đến tháng 9, chúng tôi đã phát triển được 183 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện qua hệ thống Bưu điện, đạt 84% kế hoạch được giao trong năm nay. Chúng tôi xác định đến hết tháng 11, chúng tôi hoàn thành kế hoạch 220 nghìn người tham gia và tháng 12 phấn đấu hoàn thành 110% kế hoạch, khoảng 240 nghìn người.

Đến nay đã có 27 Bưu điện tỉnh, thành phố hoàn thành kế hoạch về phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện mà BHXH Việt Nam cũng như Tổng công ty Bưu điện Việt Nam giao.

Một số địa phương có kết quả triển khai tốt, vượt kế hoạch được giao về phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện như Sóc Trăng, Trà Vinh, Tuyên Quang, Sơn La, Lạng Sơn, Phú Thọ, Quảng Trị, Cà Mau, Thái Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Đác Lắc…

Giao lưu trực tuyến “Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội” ảnh 20

Nhà báo Nguyễn Ngọc Thanh, Trưởng ban Nhân Dân điện tử:

Chương trình giao lưu trực tuyến với chủ đề "Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội" với những nội dung thiết thực đã thu hút bạn đọc quan tâm theo dõi cũng như gửi nhiều câu hỏi chia sẻ những băn khoăn thắc mắc và đề nghị cung cấp những thông tin cụ thể, cần thiết. Trong hai tiếng đồng hồ, các vị khách mời đã giải đáp, chia sẻ các thắc mắc của bạn đọc chung quanh việc triển khai chính sách BHXH.

Có thể nói chủ trương về BHXH toàn dân của Đảng, Nhà nước là chủ trương lớn, hết sức nhân văn. So với trên thế giới, chúng ta được đánh giá là ưu việt. Tuy nhiên trong tổ chức triển khai thực hiện còn nhiều bất cập, hạn chế. Trong buổi giao lưu, các vị khách mời đã đưa ra những giải đáp thiết thực, sát đúng với các đối tượng tham gia BHXH. Đặc biệt là công tác tuyên truyền, vận động đến với từng đối tượng cũng đã được làm rõ ở một số khía cạnh, thông qua mô hình BHXH phối hợp với Tổng công ty Bưu điện Việt Nam để triển khai.

Mong rằng một chính sách cần có sự tham gia nhiều hơn nữa của các cơ quan quản lý nhà nước, các cấp ủy chính quyền địa phương, các hội, đoàn thể để chính sách BHXH của Đảng và Nhà nước đến với người dân nhiều hơn nữa. Đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa, những nơi không có điều kiện tiếp cận với báo chí thì mô hình của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam triển khai cùng BHXH Việt Nam bước đầu có hiệu quả và mong mô hình này được tiếp tục nhân rộng hơn nữa.

Chúng tôi xin cảm ơn các vị khách mời đã tham gia chương trình, chúc quý vị sức khỏe và hạnh phúc.