Gấp rút giải phóng mặt bằng dự án mở rộng quốc lộ 1

Toàn tỉnh Nghệ An có bốn dự án mở rộng QL 1, gồm dự án BOT đoạn qua thị xã Hoàng Mai và huyện Quỳnh Lưu (do Liên danh Cienco 4 và Công ty 319 là nhà đầu tư); đoạn qua thị trấn Cầu Giát (huyện Quỳnh Lưu) dài 4,67 km (do PMU 85 làm chủ đầu tư); đoạn qua huyện Quỳnh Lưu và huyện Diễn Châu dài 18,9 km (PMU 1 làm chủ đầu tư); đoạn Diễn Châu - Quán Hành và Quán Hành - Quán Bánh dài 5,9 km (Sở GTVT Nghệ An làm chủ đầu tư); dự án cầu vượt đường sắt dài 1,1 km qua địa bàn TP Vinh (Ban Quản lý dự án ATGT - Bộ GTVT làm chủ đầu tư).

Vướng mắc lớn nhất trong GPMB vẫn là người dân đòi bồi thường đất và tài sản trên đất trong phạm vi do PMU 1 quản lý (phạm vi đã giải tỏa hành lang ATGT thuộc dự án nâng cấp QL 1 do PMU 1 làm chủ đầu tư từ năm 1993 đến 1998). Tại huyện Quỳnh Lưu, đã thực hiện bàn giao mặt bằng đạt 85%, vượt 15% so với toàn tỉnh, trong số hơn 12 km đi qua sáu xã, một thị trấn đã bàn giao được hơn 10 km. Thế nhưng trên thực tế, vẫn có nhiều điểm người dân không đồng ý, ngăn cản thi công. Như đoạn qua xã Quỳnh Giang 1,75 km, Quỳnh Văn dài 2,1 km, Quỳnh Thạch,... đều bị ngưng trệ do chưa GPMB. Theo UBND huyện Quỳnh Lưu, năm 1995, khi thực hiện dự án nâng cấp QL 1, PMU 1đã giải tỏa từ chân đường ra mỗi bên 7 m, tương đương từ tim đường ra mỗi bên 13,5 m, hầu hết các hộ chưa được bồi thường, hỗ trợ về đất (kể cả nguồn gốc đất có trước năm 1980), chỉ có một số trường hợp phải di chuyển tái định cư, mới được áp giá về đất và chuyển vào khu tái định cư. Nay để GPMB thực hiện dự án mở rộng QL 1, các hộ trong diện này yêu cầu phải thực hiện bồi thường, hỗ trợ đối với diện tích đất trong phạm vi 13,5 m... Huyện Diễn Châu có QL 1 dài hơn 28 km, đi qua 10 xã và 1 thị trấn, hiện đã bàn giao 21,38 km, đạt 76%; vướng mắc lớn nhất tập trung ở xã Diễn An. Toàn xã có 5,8 km QL1, với 402 hộ bị ảnh hưởng, hiện vẫn còn 17 hộ chưa chịu ký vào hồ sơ bàn giao mặt bằng.

Theo yêu cầu của Bộ GTVT và các nhà đầu tư, trong tháng 3 phải hoàn thành công tác GPMB, nhưng đến nay Nghệ An mới bàn giao 59,8 km, đạt 81%, còn lại 14 km rải rác ở thị xã Hoàng Mai, huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc vẫn chưa thể tiến hành thi công do một số vướng mắc về chi trả tiền đền bù,... Ðể kịp thời bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư triển khai thi công kịp tiến độ, ngày 25-2, tỉnh Nghệ An đã có công điện gửi Giám đốc các sở, ngành, các đơn vị nhằm đẩy nhanh tiến độ GPMB QL 1 qua địa bàn. Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, nếu hết thời hạn phải bàn giao mặt bằng mà người dân vẫn không đồng thuận, phương án cuối cùng phải bảo vệ thi công. Trong hai ngày 26 và 27-2, Hội đồng GPMB huyện Diễn Châu đã phối hợp các ngành liên quan tổ chức bảo vệ thi công tại xóm 14, xã Diễn An với chiều dài 910 m. Trước thời điểm bảo vệ thi công, địa bàn này vẫn còn 28 hộ yêu cầu đòi bồi thường trong phạm vi đã giải tỏa trước đây và chưa chịu ký vào hồ sơ. Ðây là điểm "vướng" cuối cùng của tuyến QL 1 đi qua địa bàn huyện và đến thời điểm này, toàn bộ 5,8 km đoạn qua xã Diễn An đã được bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công. Cùng với việc hoàn thành xong bàn giao mặt bằng đoạn qua xóm 14 xã Diễn An, huyện Diễn Châu là địa phương đầu tiên trong tỉnh cán đích bàn giao 100% mặt bằng cho đơn vị thi công.

Cùng thời điểm trên, tại thị xã Hoàng Mai, Hội đồng GPMB đã tiến hành bảo vệ thi công đoạn qua khối 13 và khối 5 thuộc phường Quỳnh Xuân. Xác định đây là điểm vướng mắc, Hội đồng bồi thường GPMB thị xã cùng với phường tổ chức buổi đối thoại cuối cùng, với mục đích vận động nhân dân bàn giao mặt bằng đúng tiến độ. Tuy nhiên, các hộ dân vẫn không thông suốt, do đó phương án bảo vệ thi công đã được thống nhất thực hiện.

Theo kế hoạch, hai điểm ở khu vực khối 5 và khối 13 với chiều dài 288 m thuộc phường Quỳnh Xuân đã tiến hành bảo vệ thi công an toàn, cơ bản các đơn vị thi công đã đạt được tiến độ như cam kết. Huyện Nghi Lộc cũng đã triển khai phương án bảo vệ thi công tại xóm 2 và xóm 3 xã Nghi Long. Ðây là hai điểm khó khăn nhất trong việc vận động, tuyên truyền để người dân hiểu và thực hiện chính sách quy định về bồi thường. Vì vậy, Hội đồng bồi thường GPMB huyện đã xác định phương án bảo vệ thi công là việc tất yếu. Mặc dù việc thi công chậm hơn một giờ so dự kiến, nhưng lực lượng chức năng đã bảo vệ thi công an toàn, đúng quy định.

Nghệ An là một trong 12 tỉnh đủ điều kiện ứng vốn nguồn ngân sách để thực hiện công tác GPMB. Tổng kinh phí GPMB ở Nghệ An 1.057 tỷ đồng, hiện đã chuyển tiền cho các Hội đồng GPMB 674,5 tỷ đồng. Một số nhà thầu như Công ty cổ phần phát triển xây dựng - thương mại Thuận An thi công gói thầu số 1 xây dựng cầu vượt đường sắt, cầu vượt kênh Nhà Lê đã bỏ vốn trước 45 tỷ đồng, Công ty cổ phần Xây dựng Trung Ðức thi công 11,2 km đường tại địa bàn huyện Diễn Châu đã hoàn thành 75-80% khối lượng. Nếu mặt bằng thuận lợi, cơ bản sẽ hoàn thành vào cuối tháng 4. Tuy nhiên, hiện tại vẫn còn nhiều điểm chưa thể bàn giao mặt bằng, đặc biệt tại một số vị trí ở huyện Quỳnh Lưu, Nghi Lộc, TP Vinh gây chậm trễ cho các đơn vị thi công, nếu không tổ chức triển khai quyết liệt các phương án sẽ khó bảo đảm kịp thông tuyến đúng thời hạn.

Ðể đẩy nhanh tiến độ GPMB, Chính phủ và các bộ, ngành T.Ư cần nghiên cứu, điều chỉnh các chính sách về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phù hợp thực tiễn và được nhân dân đồng thuận; UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các cấp ủy Ðảng, chính quyền, các huyện, các cơ quan, đoàn thể vào cuộc quyết liệt cho công tác GPMB; tổ chức bảo vệ thi công đối với các đoạn tái lấn chiếm; tích cực tổ chức tuyên truyền vận động để các hộ dân chấp hành, không cản trở thi công dự án. Trường hợp cố tình cản trở, cương quyết áp dụng biện pháp bảo vệ thi công. Các chủ đầu tư dự án cũng cần phối hợp chặt chẽ và bám sát các địa phương để kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, chỉ đạo nhà thầu triển khai thi công gọn gàng, dứt điểm đoạn đã bàn giao, bảo đảm an toàn giao thông, vệ sinh môi trường, bảo vệ mặt bằng những đoạn đã bàn giao...