Trong bối cảnh ấy, Đề án “Hợp tác xã điện tử” do Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường phối hợp Ban Điều hành Đề án triển khai đang mở ra một cách tiếp cận mới, đặt con người, tri thức và cộng đồng vào trung tâm.
Cách tiếp cận an sinh xã hội toàn diện
An sinh xã hội gắn chặt với sự ổn định trong đời sống hằng ngày của người dân. Khi hoạt động mưu sinh thiếu nền tảng quản lý phù hợp, rủi ro phát sinh không những tác động tới thu nhập, mà còn ảnh hưởng tới tâm lý xã hội và trật tự chung. Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra sâu rộng, yêu cầu về minh bạch, tuân thủ pháp luật và ứng dụng công nghệ trở thành yếu tố tất yếu.
Thực tiễn cho thấy, các hộ kinh doanh cá thể và hợp tác xã truyền thống đang duy trì sự năng động của đời sống xã hội, song cũng chịu nhiều áp lực khi phương thức quản lý chuyển từ thủ công sang hiện đại. Việc thiếu công cụ hỗ trợ, thiếu kiến thức quản trị và thiếu kết nối khiến không ít trường hợp gặp khó trong quá trình thích ứng.
Theo ông Lưu Viết Dũng, Chủ tịch Liên hiệp Hợp tác xã liên minh quốc gia, khó khăn lớn nhất hiện nay nằm ở khoảng trống hỗ trợ giữa người dân và hệ thống quản lý mới. Nhiều hộ kinh doanh rất băn khoăn khi các yêu cầu về kê khai, minh bạch ngày càng rõ. Họ không né tránh nghĩa vụ, mà lo không biết làm thế nào cho đúng quy định và hiệu quả.
Từ khảo sát thực tế, ông Dũng nhận định rằng nếu thiếu nền tảng hỗ trợ đồng bộ, người dân khó yên tâm trong hoạt động mưu sinh, kéo theo những tác động bất lợi tới sự ổn định xã hội. “Khi người dân yên tâm rằng hoạt động của mình được hỗ trợ về quản trị, pháp lý và minh bạch dòng tiền, họ sẽ mạnh dạn phát triển. Sự yên tâm ấy có ý nghĩa rất lớn đối với an sinh xã hội”, ông Dũng khẳng định.
Từ yêu cầu đó, Đề án “Hợp tác xã điện tử” được nghiên cứu và triển khai như một mô hình tổ chức trung gian, giúp kết nối người dân với các công cụ quản lý hiện đại, từng bước tạo nền tảng ổn định ngay trong quá trình hoạt động.
Đề án “Hợp tác xã điện tử” do Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường phối hợp Ban Điều hành Đề án triển khai trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn, hướng tới một mô hình phát triển bao trùm, trong đó an sinh xã hội được gắn với đào tạo con người, lan tỏa tri thức và tăng cường gắn kết cộng đồng.
Theo ông Nguyễn Văn Khương, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường, Đề án mang tính tổng hợp, vượt ra ngoài phạm vi hỗ trợ hoạt động sản xuất thông thường. Đây là một đề án phát triển theo hướng bao trùm, hướng tới xây dựng cộng đồng có tri thức, có tinh thần dấn thân và trách nhiệm với xã hội.
Ông Khương cũng nhấn mạnh vai trò của đào tạo trong việc củng cố nền tảng xã hội. Khi con người được trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ đúng, an sinh xã hội sẽ được bảo đảm từ gốc, thay vì chỉ xử lý các hệ quả phát sinh. Cách tiếp cận này phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó xác định con người và chất lượng nguồn lực là yếu tố quyết định cho phát triển bền vững. Cùng với đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục đặt ra yêu cầu tạo đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, nhằm nâng cao năng lực thích ứng và phát triển của toàn xã hội.
Đề án “Hợp tác xã điện tử” được triển khai như một bước cụ thể hóa các nghị quyết đó, thông qua việc xây dựng mô hình Liên đoàn Hợp tác xã điện tử - Liên minh kinh tế số, hình thành cấu trúc liên kết giữa cộng đồng, cơ sở đào tạo, tổ chức khoa học và các nền tảng công nghệ. Trong mô hình này, an sinh xã hội được mở rộng sang các lĩnh vực văn hóa, giáo dục và thể thao. Các nền tảng đào tạo trực tuyến, thư viện số, hoạt động lan tỏa văn hóa đọc được triển khai nhằm nâng cao đời sống tinh thần, mở rộng khả năng tiếp cận tri thức và hình thành thói quen học tập lâu dài trong cộng đồng.
Chuẩn bị nguồn lực trong bối cảnh mới
Một nội dung quan trọng của Đề án “Hợp tác xã điện tử” là sự tham gia của các cơ sở đào tạo và lực lượng sinh viên. Theo Tiến sĩ Đinh Quang Toàn, Viện trưởng Đổi mới sáng tạo và Kinh tế số, việc gắn kết đề án với nhà trường giúp chuẩn bị nguồn lực phù hợp với yêu cầu phát triển hiện nay. Thông qua đề án, sinh viên được tham gia các mô hình thực tế, rèn luyện kỹ năng, tiếp cận công nghệ và hiểu rõ hơn yêu cầu của xã hội số.
Ông Toàn cho rằng sự phối hợp giữa nhà trường, cộng đồng và các hợp tác xã điện tử giúp tri thức được chuyển hóa thành giá trị thực tiễn. Đây là cách để nguồn nhân lực trẻ thích ứng tốt hơn, đồng thời đóng góp trực tiếp cho cộng đồng. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường với Ban Điều hành Đề án cũng góp phần bảo đảm tính khoa học, tính hệ thống và định hướng lâu dài trong quá trình triển khai.
Thực tiễn cho thấy, Đề án “Hợp tác xã điện tử” đang góp phần hình thành một cấu trúc an sinh xã hội mang tính chủ động, dựa trên việc trao công cụ, nâng cao năng lực và tăng cường kết nối cộng đồng. Khi người dân được hỗ trợ để quản lý, học tập và tham gia mạng lưới liên kết, khả năng thích ứng trước biến động xã hội được nâng lên rõ rệt.
Có thể thấy, mô hình Liên đoàn Hợp tác xã điện tử - Liên minh kinh tế số tạo môi trường hợp tác và chia sẻ nguồn lực, qua đó củng cố an sinh xã hội bằng sự tham gia đồng bộ của nhiều chủ thể. Trong bối cảnh đất nước triển khai các nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển và chuyển đổi số, Đề án “Hợp tác xã điện tử” đang góp phần xây dựng nền tảng ổn định, hướng tới sự phát triển lâu dài của xã hội.
