Định hướng xây dựng, phát triển đất nước-lý luận và thực tiễn

“Đúng vai”, “thuộc bài” để không bao biện, làm thay hoặc buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng

Trong bài “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, yêu cầu cấp bách của giai đoạn cách mạng mới”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra những bất cập, hạn chế trong thực tiễn hiện nay, trong đó nêu rõ: Mô hình tổ chức của Đảng và hệ thống chính trị vẫn còn những bất cập, làm cho ranh giới giữa lãnh đạo và quản lý khó phân định, dễ dẫn đến bao biện, làm thay hoặc buông lỏng vai trò lãnh đạo của Đảng.
0:00 / 0:00
0:00

Để khắc phục, Tổng Bí thư yêu cầu cần tập trung tinh gọn bộ máy, tổ chức các cơ quan của Đảng, thật sự là hạt nhân trí tuệ, đội tiên phong lãnh đạo cơ quan nhà nước; xây dựng các cơ quan tham mưu của cấp ủy thật sự tinh gọn; cán bộ tham mưu có phẩm chất chính trị, có năng lực, trình độ chuyên môn giỏi, tinh thông nghề nghiệp, trách nhiệm và thông thạo công việc; từ đó bảo đảm nhiệm vụ lãnh đạo của Đảng không trùng với nhiệm vụ quản lý; phân biệt và quy định rõ nhiệm vụ cụ thể của các cấp lãnh đạo trong các loại hình tổ chức đảng; đổi mới mạnh mẽ tác phong, lề lối làm việc theo hướng khoa học, chuyên nghiệp, với phương châm “đúng vai, thuộc bài”.

Thực tế ở địa phương, đơn vị thời gian qua cho thấy có những cán bộ cấp cơ sở khi được bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo, quản lý thì chỉ hiểu chung chung, không nắm rõ chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, từ đó dẫn đến không biết hết việc và không bao quát được công việc để chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc hoặc ra những mệnh lệnh chỉ đạo không đúng “vai” của mình, “lấn sân” người khác. Có đồng chí do không nắm rõ các nguyên tắc, quy định, quy chế làm việc, quy trình chuyên môn, nghiệp vụ cho nên lúng túng trong chỉ đạo, điều hành, làm việc thiếu bài bản, không khoa học, thậm chí không dám làm vì sợ trách nhiệm.

Cũng có đồng chí không chấp hành quy chế làm việc, bỏ qua vai trò lãnh đạo của tập thể, độc đoán, chuyên quyền, tự mình quyết định hoặc bao biện, làm thay người khác. Nhất là ở những địa phương thực hiện mô hình nhất thể hóa, đồng chí bí thư đảng ủy đồng thời là chủ tịch ủy ban nhân dân xã phải đảm đương khối lượng công việc lớn, nếu không “đúng vai, thuộc bài” thì càng rất dễ dẫn đến việc chỉ đạo, điều hành công việc sai quy định, sai quy trình, chồng chéo, để sót việc, chậm việc… kéo theo cả bộ máy lúng túng, giải quyết công việc không hiệu quả.

Thậm chí, với quyền lực tập trung trong tay, nếu người lãnh đạo có tư tưởng cá nhân, tư lợi trong công việc thì dễ rơi vào độc đoán, chuyên quyền. Đó chính là những biểu hiện thực tiễn về không “đúng vai, thuộc bài” của cán bộ lãnh đạo, quản lý. Điều đó không chỉ ảnh hưởng uy tín cá nhân mà còn làm suy giảm năng lực lãnh đạo, hiệu quả công việc.

Khắc phục tình trạng nêu trên, thời gian qua, nhiều địa phương trong cả nước đã tăng cường mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo tiêu chuẩn chức vụ, chức danh lãnh đạo, quản lý; tiêu chuẩn chức vụ, chức danh cán bộ, công chức cấp xã và bồi dưỡng theo yêu cầu vị trí việc làm. Các cấp ủy, chính quyền cũng tăng cường phổ biến, quán triệt, đồng thời đôn đốc cán bộ, đảng viên tự học tập, nghiên cứu chỉ thị, nghị quyết, quy chế, quy định của Đảng và các quy định pháp luật của Nhà nước. Đây là nhiệm vụ cấp thiết, thường xuyên và cần tiếp tục được đẩy mạnh trong thời gian tới để nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng trên các lĩnh vực, khắc phục triệt để tình trạng “nhầm vai”, “lấn sân”, bao biện, làm thay.

Cùng với đó, các cấp ủy, chính quyền tăng cường phân cấp, phân quyền, ủy quyền, phát huy tính chủ động, sáng tạo và cá thể hóa trách nhiệm từng cấp, từng ngành, từng chức danh lãnh đạo; làm rõ các vấn đề liên quan phân cấp, phân quyền và ủy quyền. Đây là cơ sở để mỗi cán bộ hiểu rõ chức trách, nhiệm vụ, quyền, nghĩa vụ và thực hiện tốt phương châm “đúng vai, thuộc bài”.

Có thể thấy, “đúng vai, thuộc bài” là một yêu cầu mang tính khoa học và tính chuyên nghiệp. Mỗi cán bộ làm tốt chức trách, nhiệm vụ của mình là góp phần giúp tổ chức, đoàn thể thực hiện nhiệm vụ hiệu quả, linh hoạt. Vì vậy, mỗi người đều cần nâng cao ý thức tự học tập, rèn luyện, nâng cao năng lực công tác, trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, không ngừng đổi mới tác phong, lề lối làm việc theo hướng khoa học, chuyên nghiệp để bảo đảm thực hiện tốt nhất chức trách, nhiệm vụ của mình, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức đảng, hoạt động của cơ quan, đơn vị.

ĐÔNG ANH

Xây dựng văn hóa thực hành tiết kiệm trong doanh nghiệp nhà nước

Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về “Chống lãng phí” không chỉ làm rõ những dạng thức phổ biến và hệ lụy nghiêm trọng của lãng phí mà còn đưa ra nhiều giải pháp ngăn chặn “căn bệnh” nguy hiểm này. Một trong những giải pháp được các cấp ủy, cơ quan và cán bộ, đảng viên thuộc Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương quán triệt sâu sắc và triển khai là tập trung xây dựng văn hóa tiết kiệm, ý thức tiết kiệm; tư duy làm việc khoa học, quản lý thời gian hiệu quả, hình thành trách nhiệm đạo đức xã hội gắn với thực hiện nghiêm kỷ cương, kỷ luật.

Triển khai nghiêm túc các chủ trương của Đảng về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương chỉ đạo các tổ chức đảng, cơ quan trong Khối xây dựng Chương trình hành động thực hiện Chỉ thị số 27-CT/TW ngày 25/12/2023 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Nhiều cấp ủy, doanh nghiệp đã nhanh chóng hiện thực hóa Chương trình hành động thực hiện chỉ thị, như ở Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) với các giải pháp đẩy nhanh việc tái cơ cấu doanh nghiệp; tập trung xử lý dứt điểm tình trạng đầu tư dàn trải, không hiệu quả, thông qua việc thoái vốn và bảo đảm tập trung vốn cho các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh chính. Ứng dụng quản trị nguồn lực doanh nghiệp và các giải pháp quản trị số để thay đổi mô hình kinh doanh, tối ưu chi phí; đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư sớm đi vào khai thác, vận hành đúng kế hoạch. Tập đoàn yêu cầu định kỳ rà soát danh mục đầu tư; xử lý kịp thời các khoản đầu tư kém hiệu quả gây ứ đọng tiền vốn.

Các đơn vị trong Tập đoàn thường xuyên rà soát, phân tích, đánh giá và kịp thời bổ sung, sửa đổi, các định mức kinh tế-kỹ thuật về tiêu hao nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu; định mức lao động, tiền lương, sử dụng máy móc, thiết bị làm cơ sở kiểm soát, đánh giá, xác định, định lượng các chỉ tiêu chống lãng phí phù hợp yêu cầu thực tế. Phong trào phát huy sáng kiến ứng dụng công nghệ, cải tiến kỹ thuật trong đầu tư xây dựng, sản xuất, kinh doanh đã góp phần hạn chế đến mức thấp nhất sự lãng phí do mắc lỗi trong quá trình sản xuất. Các đơn vị thực hiện triệt để tiết kiệm năng lượng, vật tư, chi phí đầu vào. Nhiều ứng dụng công nghệ mới được đưa vào quản lý, quản trị và hoạt động sản xuất, kinh doanh nhằm nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của hàng hóa dịch vụ.

Nhiều đơn vị thực hiện nghiêm, hiệu quả các biện pháp chống thất thoát, lãng phí nhất là đối với các khoản chi quản lý, tiết giảm tối đa chi phí quảng cáo, tiếp thị. Chín tháng năm 2024, Petrovietnam đã tiết kiệm được 2.117 tỷ đồng, đạt 94% kế hoạch tiết giảm năm 2024. Trong đó, tiết kiệm từ nguyên, nhiên, vật liệu, chi phí quản lý, bán hàng, tài chính... đạt 1.782 tỷ đồng, bằng 96% kế hoạch năm; tiết kiệm từ quản lý đầu tư, tối ưu vận hành khai thác, mua sắm trang thiết bị đạt 334,8 tỷ đồng, bằng 83% kế hoạch năm.

Những giải pháp thực hiện tiết kiệm của các tập đoàn, tổng công ty, ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước đã góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh trong toàn Khối, nâng cao thu nhập cho người lao động. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được vẫn còn một số cấp ủy, đơn vị trong Khối chưa quan tâm đúng mức công tác lãnh đạo thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; văn hóa thực hành tiết kiệm chưa được đề cao dẫn đến hệ lụy đáng tiếc, như Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Lãng phí tài sản công do quản lý, sử dụng chưa hiệu quả, trong đó giải ngân vốn đầu tư công; cổ phần hóa, xử lý thoái vốn của các doanh nghiệp nhà nước; sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước, các dự án sử dụng nhiều tài nguyên đất và nước; thực hiện các chương trình, mục tiêu quốc gia, các gói tín dụng hỗ trợ phát triển an sinh xã hội còn chậm…

Doanh nghiệp nhà nước có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Từ Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa XII đến Văn kiện Đại hội XIII, tiếp tục nhấn mạnh kinh tế nhà nước là công cụ, lực lượng vật chất quan trọng để Nhà nước giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, định hướng, điều tiết, dẫn dắt thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, khắc phục các hạn chế của cơ chế thị trường.

Nhận thức rõ trách nhiệm lớn lao, các cấp ủy, cơ quan, đơn vị và cán bộ, đảng viên Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương đang tiếp tục quán triệt, triển khai chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, trọng tâm là xây dựng văn hóa tiết kiệm, ý thức tiết kiệm; đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành “tự giác”, “tự nguyện”, “cơm ăn nước uống, áo mặc hằng ngày” của mỗi cán bộ, đảng viên, người lao động. Nhiều cấp ủy, cơ quan đã phát động các phong trào thực hiện tiết kiệm bằng những việc làm cụ thể như: Hạn chế sử dụng các thiết bị điện không cần thiết vào giờ cao điểm; tắt các thiết bị sử dụng điện không cần thiết khi ra khỏi phòng hay tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để giảm hội họp, in ấn tài liệu, giấy tờ tại các tập đoàn, tổng công ty…

Xây dựng văn hóa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nói chung, trong các doanh nghiệp nhà nước được xác định là nền tảng để thực hiện các nhiệm vụ, yêu cầu đặt ra về công tác cổ phần hóa, thoái vốn, xử lý hiệu quả các dự án yếu kém, tránh lãng phí nguồn lực xã hội… Đây là cơ sở, tiền đề cho việc cơ cấu lại ngành nghề, sắp xếp lại tổ chức bộ máy doanh nghiệp nhà nước hướng tới chuyển đổi mô hình sang phát triển theo chiều sâu, nâng cao hiệu quả, năng lực cạnh tranh góp phần đưa kinh tế đất nước phát triển nhanh, bền vững.

NGUYỄN ĐỨC HUY