Yếu tố đầu tiên, quan trọng nhất trong cải cách thể chế
Trên diễn đàn Quốc hội, đại biểu Nguyễn Tạo (Đoàn Lâm Đồng) bày tỏ tán thành cao với những giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật được nêu tại Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Theo đại biểu, trong thời gian tới phải quan tâm nâng cao vai trò, vị trí của công tác pháp chế, bảo đảm sự chuẩn mực thì hệ thống pháp luật sẽ được xây dựng ngày càng chất lượng hơn. Đặc biệt, cần thu hút được đội ngũ làm công tác pháp luật, các chuyên gia đầu ngành về pháp luật để cùng nhau tham gia xây dựng pháp luật và bằng hành động cụ thể của mình sẽ góp phần nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật, bảo đảm đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước theo đúng chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Còn theo đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai), ngay sau khi Trung ương ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW thì ngày 4/5, Tổng Bí thư đã có bài viết rất quan trọng “Đột phá thể chế, pháp luật để đất nước vươn mình”. Bài viết của Tổng Bí thư không chỉ đơn giản là một bài báo, một tác phẩm khoa học, mà mở rộng ra chính là sự đổi mới trong công tác lãnh đạo, điều hành, chỉ đạo của Đảng, quyết tâm chính trị và chiến lược của Đảng, nhằm khẩn trương đưa Nghị quyết 66-NQ/TW vào cuộc sống; đồng thời thể hiện sự thống nhất trong Đảng, Chính phủ và Quốc hội trong triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW.
Nghị quyết số 66-NQ/TW và bài viết của Tổng Bí thư đều nêu rõ nhiệm vụ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công tác xây dựng pháp luật, coi đây là điều kiện tiên quyết để thực thi hiệu quả công tác này. Quốc hội cũng xây dựng, ban hành chính sách đãi ngộ đặc thù cho người làm công tác pháp luật, nhằm thu hút và phát triển nhân lực có trình độ cao, chuyên môn sâu (Nghị quyết 197 được Quốc hội thông qua ngày 17/5).
“Con người là yếu tố đầu tiên, quan trọng nhất trong cải cách thể chế”, đại biểu An nhấn mạnh. Cũng theo đại biểu An, cùng với yếu tố con người, hai trụ cột còn lại được coi là nền tảng cho cải cách thể chế thành công là tài chính và khoa học công nghệ. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ số và dữ liệu lớn vào quá trình xây dựng pháp luật là xu thế tất yếu nhằm giúp giảm thiểu chồng chéo, tiết kiệm chi phí và nhân lực.
Tầm cao mới trong đào tạo nguồn nhân lực tư pháp
Trao đổi về vấn đề này từ góc độ của bộ, ngành tư pháp, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Hằng, Phó Giám đốc Học viện Tư pháp, Bộ Tư pháp nhấn mạnh, Nghị quyết số 66-NQ/TW đặt ra yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng công tác đào tạo các chức danh tư pháp, bổ trợ tư pháp ở một tầm cao mới. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hằng khẳng định, xây dựng chuẩn đào tạo đối với các chức danh tư pháp và bổ trợ tư pháp là một trong những khâu trọng yếu, giữ sứ mệnh là cơ sở định hướng cho việc thiết kế, đổi mới, phát triển các chương trình đào tạo phù hợp với mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu của xã hội.
Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật, nguồn nhân lực tư pháp, bà Nguyễn Minh Hằng đề xuất, trong thời gian tới, Nhà nước và Bộ Tư pháp cần nghiên cứu, xây dựng chính sách, pháp luật về xây dựng chương trình, tài liệu đào tạo của các cơ sở đào tạo luật nhằm bảo đảm sự thống nhất về chương trình, tài liệu giảng dạy của các cơ sở đào tạo luật; nghiên cứu xây dựng chuẩn đầu đào tạo các chương trình đào tạo các chức danh tư pháp và bổ trợ tư pháp áp dụng thống nhất trong phạm vi cả nước.
Đồng thời, tăng cường đầu tư nguồn lực cho hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực pháp luật, tư pháp là đầu tư cho phát triển. Nhà nước và Bộ Tư pháp cần bảo đảm và ưu tiên nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất, hiện đại hoá hạ tầng kỹ thuật, đẩy mạnh chuyển đổi số các hoạt động của các cơ sở đào tạo luật, đào tạo các chức danh tư pháp, bổ trợ tư pháp, đặc biệt là tập trung chuyển đổi số trong hoạt động đào tạo, bồi dưỡng; có chế độ chính sách đặc thù, vượt trội cho công tác nghiên cứu chiến lược, chính sách xây dựng pháp luật và đội ngũ cán bộ xây dựng chính sách, pháp luật và đội ngũ giảng viên thực hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ pháp luật, tư pháp cho đất nước.
Đặc biệt, để thực hiện định hướng “công tác xây dựng và thi hành pháp luật phải được đổi mới căn bản, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước”, Phó Giám đốc Học viện Tư pháp cho rằng, cần có sự đầu tư cho hoạt động đào tạo để tạo nguồn nhân lực pháp luật đủ về số lượng và chất lượng đáp ứng yêu cầu thực tiễn; đặc biệt có chính sách thu hút các chuyên gia, các chức danh tư pháp, bổ trợ tư pháp giàu kinh nghiệm làm giảng viên thỉnh giảng. Ngoài ra, nên có chính sách ưu tiên để tương xứng với vai trò của hoạt động xây dựng pháp luật, thi hành pháp luật, trong đó có công tác đào tạo nghề luật - nguồn nhân lực tư pháp chất lượng cao đối với sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.
Với Học viện Tư pháp, theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Hằng cho hay, trong thời gian tới Học viện sẽ tập trung vào các nội dung định hướng như đề xuất các giải pháp thực hiện các nhiệm vụ về hoàn thiện hệ thống pháp luật được xác định trong Nghị quyết 66/NQ-TW. Đồng thời, nghiên cứu kinh nghiệm của thế giới, góp phần tăng cường tính dự báo, nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật; nghiên cứu ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý, điều hành các hoạt động thuộc Học viện Tư pháp nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả công việc và đổi mới phương thức giảng dạy để nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực tư pháp…