Công dụng làm thuốc của xoài

Quả: Xoài xanh thái lát, phơi khô đã trở thành nguồn dự trữ và cung cấp vitamin C thiên nhiên cho phòng và chữa bệnh. Xoài chín chứa 11,2 - 16,8% đường, 10mg% Ca, 15mg P, 0,3mg Fe, 1880 Ul vitamin A, 0,06mg% vitamin B1, 36mg% vitamin C.

Theo y học cổ truyền, quả xoài chín có vị ngọt, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng bổ dưỡng, nhuận tràng, mạnh dạ dày, thanh nhiệt, giải khát, lợi tiểu chữa ho, tiêu hóa kém. Những người dạ dày có nhiều chất chua thì ăn xoài chín rất tốt.

Vỏ quả xoài (10g) nấu thành cao lỏng, uống trong ngày chữa khái huyết, chảy máu ruột, tử cung xuất huyết, rong kinh, bạch đới, kiết lỵ ra máu.

Nhân hạt xoài phối hợp với hạt chanh giã nát (mỗi thứ 10 - 20g) sắc với 200ml nước còn 50ml, uống làm một lần vào sáng sớm lúc đói để tẩy giun. Có thể đùng dạng bột với liều uống mỗi ngày 1,5 - 2g.

Lá xoài chứa tanin và hoạt chất magiferin. Dùng loại lá bánh tẻ, thái nhỏ, phơi khô, sắc uống chữa ho, viêm họng. Nếu đem lá và hạt xoài (lượng mỗi thứ 20g) giã nhỏ, rồi ủ đến khi chuyển mầu nâu, nấu nước uống lại là thuốc giải độc, hạ sốt, tiêu sưng.

Vỏ thân xoài cũng chứa tanin và mangiferin, được thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất vào mùa xuân - hè. Đem vỏ cạo sạch lớp bẩn bên ngoài, rửa sạch, thái mỏng, phơi khô, lấy 10-20g sắc uống làm hai lần trong ngày chữa sốt, cảm mạo, bạch đới, kinh nguyệt nhiều. Nếu sắc đặc để ngâm rửa lại chữa bệnh ngoài da hoặc ngậm rồi nhổ nước chữa sưng lợi, lở loét chân răng.

Để chữa đau răng, lấy vỏ thân xoài (3 phần) phối hợp với quả me (1 phần), quả bồ kết (1 phần). Tất cả sấy khô, tán nhỏ, rây bột mịn; thấm bột vào chỗ đau, ngậm 10 phút rồi nhổ đi. Ngày làm 3 - 4 lần.

Cũng với công dụng trên, nhân dân ở vùng đồng bằng sông Cửu Long lại lấy bột vỏ thân xoài (2 phần) trộn với bột quả bồ kết sao vàng (1 phần), bột hạt tiêu (1/2 phần) và bột phèn rang (1/2 phần), rồi dùng tăm bông tẩm thuốc chấm vào chỗ răng đau. Có thể ngâm các bột trong cồn, sau pha loãng để ngậm, rồi nhổ nước.

Nhựa trích từ vỏ thân cây xoài già, có vị chát, đắng, hơi cay, không mầu, trộn với dịch quả chanh với lượng bằng nhau, dùng bôi ngoài chữa ghẻ, hắc lào.

Hạt chất mangiferin, chiết xuất từ xoài đã được pha chế thành dạng viên nén, viên nang, thuốc mỡ và kim bôi da lấy tên là Alpisarin được dùng trong các bệnh viện để điều trị bệnh mụn rộp (herpès).