Hiệp định Paris

Hiệp định Paris được ký kết cách đây tròn nửa thế kỷ (27/1/1973-27/1/2023) đã kết thúc thắng lợi cuộc đàm phán dài nhất, phức tạp nhất trong lịch sử ngoại giao Việt Nam để chấm dứt cuộc chiến tranh dài nhất trong thế kỷ XX.

Cách đây 50 năm, vào ngày 27/1/1973, Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam chính thức được ký kết, đánh dấu một mốc son chói lọi trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của nhân dân ta và nền ngoại giao Việt Nam.

Ngày 27/1/1973, Hiệp định về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam đã được ký kết tại Trung tâm Hội nghị quốc tế Kléber, ở Paris, Pháp. Các bên tham gia đàm phán và ký kết gồm: Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền nam Việt Nam, Chính phủ Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa. 

Cùng nhìn lại những dấu mốc quan trọng trọng quá trình đàm phán và ký kết Hiệp định Paris.

Hiệp định Paris được ký kết là thắng lợi của cuộc đấu tranh trên mặt trận quân sự, chính trị và ngoại giao của Việt Nam. Đó cũng là thắng lợi của phong trào đấu tranh vì hòa bình cho Việt Nam của nhân dân yêu chuộng hòa bình, độc lập trên khắp thế giới, đặc biệt là ở Pháp.

Năm 2023, trở lại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III (Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Bộ Nội vụ), tìm trong khối tài liệu của Đại sứ Hà Văn Lâu trao tặng, chúng tôi nhận thấy có những văn bản đặc biệt giá trị về tổng kết cuộc đàm phán giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Mỹ tại Paris từ năm 1968 đến năm 1973; có tài liệu chưa bao giờ được công bố, tài liệu tuyệt mật, tối mật liên quan đến vòng đàm phán. Bài phát biểu tại phiên toàn thể lần thứ 53 của Hội nghị Paris về Việt Nam, ngày 5/2/1970, là một trong những tài liệu đó.

Lịch sử hàng nghìn năm dựng nước, giữ nước của dân tộc Việt Nam là những cuộc đấu tranh lâu dài, gian khổ với giặc ngoại xâm hùng mạnh để giành lại, giữ vững nền độc lập, hòa bình, tự do và sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Ngày 13/5, tại Trụ sở của Hội người Việt Nam tại Pháp ở Paris diễn ra triển lãm ảnh và giới thiệu sách về các hoạt động của phong trào Việt kiều yêu nước và bạn bè Pháp trong quá trình đàm phán Hiệp định Paris về kết thúc chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.

Để đi đến ký kết được Hiệp định Paris, các chiến sĩ ở trại Davis đã phải trải qua nhiều thử thách về nghiệp vụ, tinh thần, lòng kiên trung với đất nước. Tình yêu đất nước, gia đình, con người đã giúp họ hoàn thành nhiệm vụ.

Ngày 25/4, tại Hà Nội, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III phối hợp Ban Liên lạc Cựu chiến binh Ban Liên hợp quân sự Trại Davis và Hội Những người bạn di sản Việt Nam (FVH) tổ chức Tọa đàm “Thi hành Hiệp định Paris - Câu chuyện của những nhân chứng lịch sử Trại Davis”. 

Viện Hòa bình Hoa Kỳ (USIP) tại thủ đô Washington phối hợp Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ tổ chức tọa đàm với chủ đề "Suy ngẫm nhân dịp 50 năm Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam: Những tác động đối với quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ ngày nay".

Ngày 28/1, Hội người Việt Nam tại Pháp tổ chức Tết cộng đồng trong không khí phấn khởi chào đón năm mới Quý Mão và mừng 50 năm Ngày ký kết Hiệp định Paris, một sự kiện lịch sử của đất nước có phần đóng góp quan trọng của kiều bào yêu nước tại Pháp.

Ngày 27/1/1973 tại Trung tâm hội nghị Kleber ở thủ đô Paris, Hiệp định chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam đã chính thức được ký kết. Trong thắng lợi này, bên cạnh đóng góp to lớn của các chính khách, còn có sự tham gia thầm lặng của nhiều bạn bè Pháp và bà con kiều bào, giống như những cánh én nhỏ góp phần làm nên mùa Xuân hòa bình cho Việt Nam.

Hiệp định Paris không chỉ là thắng lợi của nhân dân Việt Nam, mà còn đi vào lịch sử cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập, tự do, tiến bộ và công lý.

Ngày 27/1/1973, Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết sau gần 5 năm đàm phán, tạo thế xoay chuyển cho Cách mạng Việt Nam, dẫn đến ngày toàn thắng 30/4/1975, giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước. Đây là kết quả của cuộc đấu tranh kiên cường của nhân dân ta cùng với sự ủng hộ của nhân dân, bạn bè quốc tế vì độc lập, tự do, hòa bình và công lý.

Sau khi thất bại trong cuộc phản công chiến lược lần thứ nhất mùa khô 1965-1966, Bộ chỉ huy quân Mỹ ở miền nam tiếp tục triển khai cuộc phản công chiến lược lần thứ hai mùa khô 1966-1967 nhưng không đạt được mục tiêu.

Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước và bản sắc ngoại giao của dân tộc ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, mặt trận ngoại giao luôn đóng vai trò quan trọng, phối hợp chặt chẽ với mặt trận quân sự và chính trị, góp phần tạo nên những thắng lợi làm rạng rỡ lịch sử dân tộc, từ đàm phán bảo vệ nền độc lập sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đến đàm phán, ký kết Hiệp định Geneva năm 1954 và đỉnh cao là ký kết Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam vào ngày 27/1/1973.

Kỷ niệm 50 năm Ngày ký kết Hiệp định Paris là dịp đặc biệt để bạn bè Pháp yêu chuộng hòa bình ôn lại những năm tháng ủng hộ và đấu tranh không mệt mỏi vì hòa bình của Việt Nam. Qua một chặng đường dài kể từ ngày lịch sử 27/1/1973, những tình cảm hữu nghị và đoàn kết "Vì hòa bình của Việt Nam thân yêu" vẫn luôn sống động trong tâm trí của mọi người.

Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam là đỉnh cao thắng lợi của mặt trận ngoại giao nước ta thời kỳ chống Mỹ, cứu nước, đồng thời là bước ngoặt lịch sử, khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng. Các bài học kinh nghiệm về đàm phán Hiệp định Paris đến nay vẫn còn nguyên giá trị, giúp Việt Nam vững bước trên con đường hội nhập quốc tế.

Thấm thoắt 50 năm đã trôi qua kể từ ngày 27/1/1973, ngày Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam chính thức được ký kết. Tôi rất vinh dự đã tham gia phong trào yêu nước tại Pháp, đóng góp một phần nhỏ bé vào công cuộc đấu tranh giành lại tự do, hòa bình cho đất nước và Bắc Nam sum họp một nhà.