Sống ở những chung cư này, người dân lúc nào cũng nơm nớp vì hệ thống phòng cháy, chữa cháy hoạt động phập phù, không biết đâu mà lần. Có những hành động gần như vô hại như nấu cơm, thắp nhang,… nhưng chuông báo cháy cũng kêu; hoặc hệ thống phòng cháy, chữa cháy báo động khi nước mưa tạt vào…
Người dân đã gặp nhiều phiền phức, bị mất ngủ thường xuyên, dẫn đến sức khỏe giảm sút vì hệ thống phòng cháy, chữa cháy hoạt động bất thường. Nguy hiểm hơn, những chung cư chưa được nghiệm thu phòng cháy, chữa cháy, tiềm ẩn nguy cơ cao về cháy, nổ và những thiệt hại khó lường về tính mạng, tài sản.
Theo cơ quan chức năng, phần lớn những chung cư chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy là do thi công sai, hoặc không hoàn thiện theo đúng hồ sơ thiết kế đã được thẩm định, phê duyệt về phòng cháy, chữa cháy, không trình hồ sơ điều chỉnh thiết kế để được thẩm định, phê duyệt lại theo quy định. Bên cạnh đó, một số chủ đầu tư cũng không bổ sung đầy đủ hồ sơ nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy theo quy định, không thực hiện các kiến nghị của cơ quan cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; tự ý chuyển đổi công năng, thay đổi tính chất sử dụng, hạng mục căn hộ mà chưa được thẩm định, phê duyệt thiết kế.
Cùng với đó, nhiều chủ đầu tư không có ý thức, chây ỳ, né tránh việc khắc phục vi phạm, tồn tại, thiếu sót, để tình trạng vi phạm kéo dài cho nên cơ quan cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ không thể nghiệm thu công trình. Thậm chí, có chủ đầu tư nhiều lần không hợp tác, phối hợp làm việc với các đoàn kiểm tra khi có thông báo, lịch hẹn; hoặc không chấp hành các quyết định xử lý, xử phạt của cơ quan quản lý nhà nước đối với những vi phạm về phòng cháy, chữa cháy.
Rõ ràng, việc chủ đầu tư đưa người dân vào sinh sống trong các chung cư chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy là hành vi vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật về phòng cháy, chữa cháy. Với tình trạng hiện nay, các cơ quan chức năng liên quan phải nhanh chóng có hành động, chế tài cần thiết và đủ sức răn đe, buộc chủ đầu tư chung cư phải sửa chữa, đầu tư hệ thống phòng cháy, chữa cháy đạt tiêu chuẩn.
Trong đó, công an các quận, huyện phải nâng cao, làm tròn trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy, xử phạt nghiêm hành vi vi phạm, kiên quyết đình chỉ hoạt động các trường hợp vi phạm; công bố tên các chủ đầu tư và công trình cố tình vi phạm nhiều lần nhưng vẫn ngoan cố không khắc phục trên phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin của địa phương và ngành công an để người dân biết, theo dõi, giám sát.
Ngành công an cần phối hợp chính quyền địa phương vận động người dân tạm thời không vào ở khi chung cư chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy; tiếp xúc, giải thích cho chủ đầu tư chung cư hiểu rõ và phối hợp cơ quan có thẩm quyền chấp hành các quyết định xử phạt, cưỡng chế và có biện pháp đôn đốc, theo dõi, hướng dẫn chủ đầu tư khẩn trương khắc phục các vi phạm. Công an thành phố cũng cần báo cáo lên Ủy ban nhân dân thành phố các trường hợp vi phạm nghiêm trọng, nhiều lần… để chính quyền có hướng, giải pháp xử lý phù hợp, triệt để.