Cồn Thới Sơn còn được gọi là cồn Lân, nằm trong nhóm “tứ linh” gồm Long, Lân thuộc tỉnh Đồng Tháp và Quy, Phụng thuộc tỉnh Vĩnh Long. Trong “tứ linh”, Thới Sơn độc đáo vì sở hữu bốn “nhất” - là cồn được khai phá lâu nhất, diện tích lớn nhất, được coi là đẹp và hài hòa nhất.
Nếu thiên nhiên ưu ái ban tặng cho cồn vẻ đẹp sông nước hữu tình, vườn cây trái trĩu quả và không khí trong lành thì chính con người nơi đây lại là linh hồn làm nên sức sống cho mảnh đất này. Để khám phá cồn, du khách có thể lựa chọn tản bộ, độc đáo hơn thì đi xe ngựa hoặc ngồi trên chiếc xuồng ba lá thả mình lênh đênh qua những con rạch chằng chịt.
Dù di chuyển bằng bất kỳ phương tiện nào, khách đến cũng nhận được sự đon đả, cảm mến của người dân. Vừa nhịp nhàng tay chèo chở khách, chị Trương Thị Hiệp và các chị lái xuồng vừa kể chuyện về cuộc sống nơi miền quê, cất tiếng hò mộc mạc cho mọi người được thưởng thức nét văn hóa sông nước bình dị…
Rời bến sông quê với văng vẳng câu hò điệu lý, du khách sẽ được đến điểm nuôi ong, tìm hiểu nghề nuôi ong lấy mật, vui đùa cùng những chú ong và thưởng thức ly trà mật ong Linh Kỳ Lân nức tiếng.
Chị Mosisd, du khách đến từ Barcelona thốt lên đầy thú vị: “Lần đầu tôi được chạm tay vào con ong, cảm giác thật tuyệt vời và rất lạ. Ở đất nước chúng tôi chưa bao giờ được chạm tay vào ong như thế này, chúng rất hiền, dễ thương, tôi rất thích điểm đến này”.
Không chỉ hấp dẫn ở khung cảnh hữu tình, Thới Sơn còn có những con người đầy tâm huyết, sáng tạo. Anh Nguyễn Chí Thảo là người biến những con mương trong vườn nhà thành nơi cho ra đời những viên ngọc trai nước ngọt lấp lánh. Sau hơn 4 năm miệt mài, từ 100 con giống ban đầu, trang trại nhỏ của anh giờ đã có gần 2.000 con trai đang ôm trong mình những viên ngọc quý. Điều anh tâm đắc nhất là việc đưa mô hình nuôi trai thành sản phẩm du lịch độc đáo. Anh dẫn khách đi xem những giàn trai đang được nuôi dưới mương, kể về hành trình đầy gian nan của mình. Khách được tận mắt chứng kiến công đoạn thu hoạch, tự tay mò trai dưới mương hay xem tách vỏ trai để lấy ra viên ngọc còn tươi nguyên với cảm giác vô cùng thích thú.
Cồn Thới Sơn đang trong lộ trình thực hiện đề án du lịch cộng đồng theo dạng chuỗi giá trị gắn với sản phẩm đặc trưng, qua đôi bàn tay khéo léo của người dân đã tạo nên các sản phẩm thủ công truyền thống. Du khách có thể ghé thăm những người dân chăm chỉ ngồi bên hiên nhà với nghề dệt chiếu vang danh một thời đang được khôi phục.
Bà Nguyễn Thị Son (76 tuổi) và bà Nguyễn Thị Liên (70 tuổi) cho biết, hai chị em phối hợp làm được 2 chiếc/ngày, trung bình mỗi chiếc bán được 250 đến 300 nghìn đồng, trừ chi phí còn lãi 50 nghìn đồng. Thu nhập tuy không nhiều nhưng là niềm vui tuổi già và góp phần gìn giữ nghề xưa.
Đến Thới Sơn, khách có thể ghé thăm chùa Linh Quang và trò chuyện cùng chị Nguyễn Thị Linh, hậu duệ nhiều đời của dòng họ Phan - một trong ba dòng họ có mặt sớm nhất ở cù lao cách đây khoảng 300 năm.
Chị Linh cho biết, chị là cháu đời thứ 9. Ngày trước gia đình cũng có công khai hoang, lập ấp, cải tạo đất đai và hiến đất để xây chùa, giờ đây vẫn có nhiều cơ sở thờ tự được gìn giữ. Từ nền đất ông bà để lại, chị dựng lên căn nhà vườn Nam Bộ cùng bà con làm du lịch, phát triển quê hương.
Ngôi nhà bằng gỗ dừa với các vật dụng truyền thống được bài trí trở thành điểm tham quan cùng nghề nuôi ong lấy mật giới thiệu đến du khách như một sản phẩm đặc trưng của xứ cồn. Từ những giọt mật ong hoa nhãn, phấn hoa, gia đình chị sáng tạo nên trà mật ong có hương vị thanh mát, đặc biệt tốt cho sức khỏe. Nhờ vậy mỗi năm điểm dừng chân này đón hàng nghìn lượt du khách trong và ngoài nước.
Nói đến ẩm thực cồn Thới Sơn, không thể không nhắc đến món bánh xèo hến và bánh khọt ốc đắng nổi tiếng. Chị Trần Tranh Thúy, một chủ quán khéo tay chia sẻ: “Hồi xưa ở đây hến, ốc đắng nhiều lắm cho nên mỗi khi có gạo đi chà mọi người hay xay ra rồi bồng lại làm bột để đổ bánh xèo, giờ mình cũng muốn mang món ăn ký ức này giới thiệu đến du khách”.
Hến tươi được vớt lên làm sạch, xào vừa chín, kết hợp với vỏ bánh xèo giòn rụm, ăn kèm rau vườn và chén nước mắm chua ngọt dân dã mà ngon đến lạ. Còn ốc đắng sau khi bắt về được ngâm rửa thật kỹ, luộc chín rồi lấy phần thịt ướp cho dậy mùi, xào sơ để giữ độ dai giòn tự nhiên làm nhân bánh khọt. Ăn bánh khọt ốc đắng có vị giòn, béo, cay, mặn hòa tan nơi đầu lưỡi.
Người Thới Sơn còn sáng tạo ra nhiều món ăn độc đáo như bánh xèo sầu riêng, bánh khọt mít hay gỏi bưởi thịt gà; đó là những món ăn “cây nhà lá vườn” được bà con xứ cồn mang đãi khách. Không cầu kỳ, xa hoa, ẩm thực nơi đây hấp dẫn ở sự mộc mạc, gần gũi. Mỗi món ăn đều gắn với ký ức, câu chuyện về người dân và cuộc sống bình dị, cho người ta không khỏi luyến nhớ, bâng khuâng…
