Ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ (Bộ Công thương), tại Hội nghị tổng kết năm 2024, cho biết xuất khẩu sang khu vực này đạt 202,1 tỷ USD, tăng 20,3%, trong khi nhập khẩu đạt 47,9 tỷ USD, tăng 12,6%. Đặc biệt, thặng dư thương mại với khu vực châu Âu-châu Mỹ lần đầu tiên vượt mốc 150 tỷ USD, ước đạt 154,2 tỷ USD. Những con số này không chỉ góp phần quan trọng vào tổng kim ngạch thương mại gần 800 tỷ USD của cả nước mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam là nước xuất siêu trong 9 năm liên tiếp.
Trong năm qua, các thị trường chủ lực tại khu vực châu Âu-châu Mỹ đều ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ về xuất khẩu, ngoại trừ một số điểm trừ nhỏ lẻ. Hoa Kỳ tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu đạt 119,3 tỷ USD, tăng 23% so với năm 2023. Đây là minh chứng cho mối quan hệ kinh tế-thương mại ngày càng bền vững giữa hai quốc gia.
Xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) cũng ghi nhận con số ấn tượng, đạt 51,9 tỷ USD, tăng 18,8%, cho thấy hiệu quả của Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-EU (EVFTA). Thị trường các nước CPTPP tại châu Mỹ, bao gồm Canada, Mexico, Chile và Peru, cũng đạt 13,7 tỷ USD, tăng 17%.
Ngoài ra, xuất khẩu sang Anh đạt 7,6 tỷ USD, tăng 19,6%, trong khi thị trường EAEU (Liên minh Kinh tế Á-Âu) đạt 3,3 tỷ USD, tăng trưởng mạnh mẽ 31,5%. Tuy nhiên, xuất khẩu sang khối Mercosur lại giảm 6,5%, chỉ đạt 3,4 tỷ USD, cho thấy những thách thức trong việc mở rộng thương mại tại khu vực này.
Sự phục hồi và tăng trưởng của các ngành hàng chủ lực là điểm sáng trong bức tranh thương mại năm 2024. Các mặt hàng như máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện dẫn đầu với kim ngạch đạt 34,6 tỷ USD, tăng 39,7% so với năm 2023. Tiếp theo là máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng với 33 tỷ USD, tăng 24,4%.
Ngành dệt may và giày dép-hai lĩnh vực truyền thống của Việt Nam-tiếp tục khẳng định vị thế với kim ngạch lần lượt đạt 23,4 tỷ USD (tăng 12%) và 16,7 tỷ USD (tăng 16,5%). Các mặt hàng khác như điện thoại và linh kiện đạt 22,3 tỷ USD (tăng 12,5%), gỗ và sản phẩm gỗ đạt gần 10 tỷ USD (tăng 21,9%), hàng thủy sản hơn 4 tỷ USD (tăng 18,8%), cũng đều cho thấy sự tăng trưởng tích cực.
Những kết quả này phản ánh năng lực cạnh tranh ngày càng cao của các sản phẩm Việt Nam, đồng thời là minh chứng cho hiệu quả của các chính sách hỗ trợ sản xuất, xuất khẩu được Chính phủ triển khai trong năm.
Năm 2024 cũng là năm ghi nhận nhiều thành công trong công tác xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp trong và ngoài nước. Chuỗi sự kiện “Viet Nam International Sourcing 2024”, diễn ra vào tháng 6 tại Thành phố Hồ Chí Minh, thu hút sự tham gia của các tập đoàn lớn như Walmart, Amazon (Hoa Kỳ), Carrefour, Decathlon (Pháp), IKEA, H&M (Thụy Điển). Các đối tác quốc tế này đều cam kết tăng cường đặt hàng từ các nhà cung ứng Việt Nam, tạo động lực lớn cho doanh nghiệp trong nước.
Song song đó, các tuần hàng Việt Nam tại Nhật Bản, Đức, UAE và Hội nghị kết nối doanh nhân kiều bào tại Hoa Kỳ với chủ đề “Phát huy nguồn lực của trí thức và doanh nhân kiều bào” cũng tạo điều kiện để hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào các thị trường quốc tế.
Đặc biệt, Đề án “Thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam tham gia trực tiếp các mạng phân phối nước ngoài đến năm 2030” tiếp tục được triển khai hiệu quả, giúp doanh nghiệp trong nước tiếp cận các kênh phân phối quốc tế, nâng cao giá trị sản phẩm và khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
Dự báo năm 2025, tình hình kinh tế thế giới và khu vực vẫn sẽ đối mặt với nhiều biến động khó lường, đặt ra không ít thách thức cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất nhập khẩu. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh rằng Việt Nam cần tận dụng tối đa các mối quan hệ chính trị-ngoại giao để phát triển hợp tác kinh tế, thương mại với các đối tác trong khu vực.
Việc nắm bắt kịp thời các biến động chính sách của nước sở tại để tham mưu, phản ứng chính sách phù hợp cũng là nhiệm vụ trọng tâm. Ngoài ra, Việt Nam cần nghiên cứu và ký kết thêm các hiệp định thương mại tự do (FTA) mới với các thị trường tiềm năng, đồng thời đẩy mạnh vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục thay đổi, việc hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện chất lượng sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh, và tận dụng hiệu quả các cơ hội từ các sự kiện xúc tiến thương mại sẽ là chìa khóa để duy trì đà tăng trưởng.
Năm 2024 đã khép lại với những thành tựu thương mại đáng tự hào của Việt Nam tại khu vực châu Âu-châu Mỹ. Những con số ấn tượng này không chỉ khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế mà còn là minh chứng cho sự nỗ lực không ngừng của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người lao động trong nước.
Tuy nhiên, để duy trì và phát triển hơn nữa trong năm 2025, Việt Nam cần tiếp tục linh hoạt thích ứng với các biến động toàn cầu, đồng thời khai thác hiệu quả các mối quan hệ thương mại sẵn có. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và các đối tác quốc tế sẽ là nền tảng quan trọng để đưa thương hiệu Việt Nam vươn xa.
