LTS - Nhà ngôn ngữ học, Việt Nam học người Séc - GS,TS I-vo Va-xi-li-ép (Ivo Vasiljev), là người bạn lớn của nhân dân Việt Nam và cộng đồng người Việt Nam tại Cộng hòa Séc. Ông sinh ngày 29-5-1935 tại Praha, mất ngày 23-10-2016. Phát biểu tại lễ truy điệu ông ở Séc, Ðại sứ Việt Nam tại Séc, khi đó là đồng chí Trương Mạnh Sơn, nêu bật những đóng góp to lớn của GS,TS I-vo Va-xi-li-ép trong việc thúc đẩy tình hữu nghị giữa Việt Nam và Cộng hòa Séc.

Từng đợt gió thông thốc thổi qua đỉnh Éc Vài, xuống bản. Gió xô đám vỏ ngô bay lạo xạo ngoài sân, vào ngôi nhà lá bạc phếch nắng mưa của mẹ con Nải. Mẹ Nải vẫn ngồi ở bậc cửa, cặm cụi đan rọ tôm, những vết chân chim xô lại trên khóe mắt. Rọ tôm đan bằng lạt nứa, lạt sắc, mòn vẹt cả móng tay, bắt đầu ăn vào thịt đến tứa máu. Mẹ Nải lấy vải quấn mười đầu ngón tay lại rồi đan tiếp. Nải ngồi yên, rất lâu, hết nhìn mẹ lại nhìn ra con đường dẫn lên đỉnh núi mù mịt.

Trời nghiêng mặt nước mái chèo

Tôi sinh ra bà ngoại đã không còn nữa. Hằng ngày, tôi gặp khuôn mặt hiền hậu của bà qua bức ảnh đen trắng cũ mờ bảng lảng như sương khói bên sông. Mỗi độ đầu hè, khi ngoài bờ sông mía đã lên xanh ngắt, tiết trời trở ấm nắng với những cơn mưa rào xanh mát thì cũng là lúc ông ngoại gọi chúng tôi về chuẩn bị làm giỗ cho bà.

Hồi còn học trường huyện, một buổi ngủ dậy muộn, sợ trễ giờ, Nga đã đạp xe tắt qua con đường gạch nghiêng chạy cắt giữa cánh đồng Sợi Chỉ để đến trường. Từ đó đến nay, Nga chưa đi lại con đường đồng ấy lần nào nữa. Phần vì còn mải đi học xa, phần vì thửa ruộng trên cánh đồng ấy mẹ Nga đã bán cho người khác. Nhưng Nga vẫn nhớ cái cảm giác hoang vắng, chợn rợn khi đi qua cánh đồng Sợi Chỉ. Cánh đồng dài dằng dặc, vắng tanh. Mặt đường lồi lõm ổ gà. Cỏ dại chờm ngang bánh xe. Mấy cái ao cá méo mó. Giữa đồng, gò đất cao chồi lên. Cây si um tùm xòe tán kín cả gò, rễ bám rễ buông trùm lên cái miếu tây thấp lè tè.

PGS, TS Nguyễn Hồng Vinh gắn bó với Báo Nhân Dân 33 năm, từ một phóng viên trải qua nhiều vị trí công tác của Báo, đến Đại hội VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam (năm 1996), ông được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và được Bộ Chính trị phân công làm Tổng Biên tập báo, kiêm Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam.

Nỗi niềm tháng tư

14 giờ ngày 30-4-1975, trên chiếc xe Jeep "lùn", chúng tôi - nhóm phóng viên báo Chiến sĩ Giải phóng - Quân đoàn 2, vào tới dinh Ðộc Lập. Lúc này sân trước Dinh đang ồn ã với số đông phóng viên báo chí và cán bộ, chiến sĩ ta.