Tranh thủ thời cơ, hoàn thành thắng lợi mọi chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội năm 2024

Phát biểu ý kiến khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, phiên họp này nhằm đánh giá lại tình hình quý III, nhìn lại 9 tháng qua, đồng thời chuẩn bị tình hình cho quý IV/2024. Chúng ta đã đi qua 3/4 chặng đường của năm 2024, được xác định là năm tăng tốc, bứt phá trong năm kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025. Tuy nhiên, năm nay lại gặp nhiều khó khăn.

Bối cảnh tình hình thế giới có mấy yếu tố nổi lên: tình hình tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, nổi lên là cạnh tranh chiến lược gay gắt; xung đột leo thang ở Ukraine, Trung Đông và nhiều nơi làm cho giá vàng, dầu thô, cước vận tải biến động mạnh; tăng trưởng kinh tế, thương mại, đầu tư phục hồi chậm; các yếu tố an ninh phi truyền thống, nhất là già hóa dân số, cạn kiệt tài nguyên, thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, lương thực, an ninh mạng diễn biến phức tạp; khoa học công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là xu thế lớn nhưng đặt ra nhiều khó khăn, thách thức.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: Trần Hải)

Trong nước tiếp tục chịu tác động từ những yếu tố bất lợi từ bên ngoài do độ mở cao của nền kinh tế, những yếu tố nội tại kéo dài do cơ cấu về kinh tế, dự án thua lỗ kéo dài, liên quan đất đai…; trong quá trình chuyển đổi, chúng ta còn gặp nhiều khó khăn do vừa làm, vừa nghiên cứu, vừa mở rộng. Đặc biệt, cơn bão số 3 gây hậu quả nặng nề tại các địa phương phía bắc, làm nhiều người chết, bị thương và mất tích, thiệt hại lớn về tài sản của Nhà nước và nhân dân, ước thiệt hại hơn 81 nghìn tỷ đồng.

Thủ tướng đánh giá, trong bối cảnh đó, các cấp, các ngành, các địa phương đã nỗ lực vượt bậc, khắc phục các khó khăn, tranh thủ các thời cơ, thuận lợi, phát huy tinh thần “Kỷ cương trách nhiệm, chủ động kịp thời, tăng tốc sáng tạo, hiệu quả bền vững”, “chỉ bàn làm, không bàn lùi”. Nhờ đó, tình hình kinh tế-xã hội tiếp tục phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước; 9 tháng năm 2024 tốt hơn 9 tháng năm 2023. Tăng trưởng kinh tế tiếp tục được phục hồi mạnh; kinh tế vĩ mô duy trì ổn định, kiểm soát lạm phát, các cân đối lớn được bảo đảm; phản ứng chính sách và hành động của các cấp, các ngành, địa phương là điểm sáng trong quý này, nhất là phản ứng và phục hồi nhanh sau bão lũ.

Các đồng chí Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đã vào cuộc rất tích cực, chỉ đạo quyết liệt. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, thể thao, y tế, giáo dục được quan tâm phát triển, có nhiều kết quả tốt; an sinh xã hội được bảo đảm; đời sống người dân tiếp tục được cải thiện. Trong khó khăn, "tình dân tộc, nghĩa đồng bào", "tương thân, tương ái" được thể hiện rõ; độc lập, chủ quyền quốc gia, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh; uy tín, vị thế đất nước tiếp tục được nâng lên.

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: Trần Hải)

Bên cạnh kết quả đạt được là cơ bản, chúng ta không thể lơ là, chủ quan, còn nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc trên các lĩnh vực, trong đó: tình hình kinh tế thế giới tiềm ẩn rủi ro; bão số 3 ảnh hưởng nặng nề, nhiều địa phương phía bắc đang phải tập trung khắc phục, bộ phận đời sống nhân dân còn khó khăn do hậu quả bão lũ; vấn đề cải cách hành chính còn rào cản cần nhìn thẳng vào sự thật.

Thủ tướng nêu rõ, nhiệm vụ đặt ra cho tháng 10 và quý IV/2024 rất nặng nề, do đó cần phát huy những thành tích, điểm mạnh, tranh thủ thời cơ, thuận lợi bên ngoài, ví dụ các nước đang nới lỏng chính sách tiền tệ, tranh thủ các thị trường để đẩy mạnh 3 động lực tăng trưởng, nhất là đẩy mạnh tiêu thụ trong nước, mở rộng thị trường xuất khẩu trong bối cảnh thế giới còn khó khăn; liên quan giải ngân vốn đầu tư công cần tích cực hơn nữa; khắc phục cơn bão số 3; vấn đề nội tại như tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan thể chế, nhất là thể chế cho huy động nguồn lực trong xã hội, nhân dân.

Các thành viên Chính phủ tham dự phiên họp. (Ảnh: Trần Hải)

Lưu ý thời gian có hạn, nội dung nhiều, yêu cầu cao, do đó Thủ tướng đề nghị lãnh đạo các địa phương cần tích cực đóng góp ý kiến đưa ra giải pháp, để hoàn thành toàn bộ chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội năm 2024, nhất là chỉ tiêu tăng trưởng. Chúng ta phải nắm bắt sát tình hình, đánh giá cụ thể, chính xác, từ đó phản ứng chính sách nhanh kịp thời, nhanh, hiệu quả, bảo đảm sức chống chịu với các cú sốc từ bên ngoài, nhất là các cú sốc do thiên tai gây ra.

Thủ tướng mong các các địa biểu đóng góp ý kiến, đề xuất các giải pháp để thời gian tới tiếp tục bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, cải thiện đời sống nhân dân…

* Theo Tổng cục Thống kê, GDP quý III/2024 ước tính tăng 7,4 % so với cùng kỳ năm trước; GDP chín tháng năm 2024 ước tăng 6,82% so với cùng kỳ năm trước. Giá trị tăng thêm toàn ngành công nghiệp 9 tháng năm 2024 ước tính tăng 8,34% so với cùng kỳ năm trước (quý I tăng 6,47%; quý II tăng 8,78%; quý III tăng 9,59%).

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: Trần Hải)

Trong tháng 9, cả nước có 11,2 nghìn doanh nghiệp thành lập mới, giảm 16,3% so với tháng trước và giảm 5 % so với cùng kỳ năm trước; gần 6,5 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, giảm 23,7% và tăng 11,6%; 4.233 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, giảm 20,6% và tăng 2,6%; 7.410 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, tăng 43,6% và tăng 40,5%; có 1.605 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, giảm 16,7% và tăng 26,8%.

Tính chung 9 tháng năm 2024, cả nước có hơn 183 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 9,7% so với cùng kỳ năm 2023.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành tháng 9 ước đạt 535,8 nghìn tỷ đồng, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước.

Tính chung 9 tháng năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 4.703,4 nghìn tỷ đồng, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2023 tăng 10,1%), nếu loại trừ yếu tố giá tăng 5,8% (cùng kỳ năm 2023 tăng 7,6%).

Đại diện lãnh đạo các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước chủ chốt tham dự phiên họp. (Ảnh: Trần Hải)

Vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội quý III/2024 theo giá hiện hành ước đạt 966,7 nghìn tỷ đồng, tăng 7 % so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng năm 2024, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội theo giá hiện hành ước đạt 2.417,2 nghìn tỷ đồng, tăng 6,8% so với cùng kỳ năm trước.

Tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam tính đến ngày 30/9/2024 bao gồm: vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 24,78 tỷ USD, tăng 11,6% so với cùng kỳ năm trước. Vốn đầu tư FDI thực hiện tại Việt Nam chín tháng năm 2024 ước đạt 17,34 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm trước.

Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 9/2024 sơ bộ đạt 34,05 tỷ USD, giảm 9,9% so với tháng trước và tăng 10,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong quý III/2024, kim ngạch xuất khẩu sơ bộ đạt 108,6 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm trước và tăng 10,6% so với quý II/2024.

Tính chung 9 tháng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sơ bộ đạt 299,63 tỷ USD, tăng 15,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 83,47 tỷ USD, tăng 20,7%, chiếm 27,9% tổng kim ngạch xuất khẩu; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 216,16 tỷ USD, tăng 13,4%, chiếm 72,1%.

Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 9/2024 sơ bộ đạt 31,76 tỷ USD, giảm 5,9% so với tháng trước và tăng 11,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong quý III/2024, kim ngạch nhập khẩu sơ bộ đạt 99,74 tỷ USD, tăng 17,2% so với cùng kỳ năm trước và tăng 6,1% so với quý II/2024.

Tính chung 9 tháng năm 2024, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa sơ bộ đạt 278,84 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 100,85 tỷ USD, tăng 18,8%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 177,99 tỷ USD, tăng 16,5%.

Cán cân thương mại hàng hóa tháng 9 sơ bộ xuất siêu 2,29 tỷ USD. Tính chung 9 tháng năm 2024, cán cân thương mại hàng hóa sơ bộ xuất siêu 20,79 tỷ USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 22,1 tỷ USD)…

Phát biểu ý kiến kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, nhìn chung, tình hình kinh tế-xã hội tháng 9, quý III và 9 tháng năm 2024 tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước; tính chung 9 tháng đạt nhiều kết quả quan trọng, cao hơn cùng kỳ trên hầu hết các lĩnh vực: kinh tế vĩ mô ổn định, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn; du lịch phục hồi; thu ngân sách cải thiện rõ nét; đầu tư phát triển đạt kết quả tích cực, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Nhiều tổ chức quốc tế đánh giá cao kết quả và triển vọng kinh tế Việt Nam: IMF nâng dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2024 lên 6,1%; WB dự báo tăng 6,1%; ADB dự báo tăng 6%; Fitch Ratings dự báo Việt Nam tăng trưởng từ 6-7% trong trung hạn, mặc dù đánh giá tình hình thế giới, khu vực còn nhiều khó khăn.

Thủ tướng nêu rõ nguyên nhân kết quả đạt được kết quả tích cực trên là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Trung ương, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm hiện nay; lãnh đạo chủ chốt; sự đồng hành của Quốc hội và các cơ quan trong hệ thống chính trị; sự ủng hộ, tham gia tích cực của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp; sự hợp tác, giúp đỡ của bạn bè quốc tế; đặc biệt là sự chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo, có trọng tâm, trọng điểm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, các địa phương; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, phòng, chống tham nhũng.

Nhân dịp này, Thủ tướng biểu dương sự nỗ lực vượt khó, sự cố gắng của một số địa phương, nhất là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã đóng góp trên 51% tổng thu ngân sách nhà nước; biểu dương sự khắc phục hậu quả bão lũ của Lào Cai, Hải Phòng, Quảng Ninh, một số tỉnh miền trung, Tây Nguyên. Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, soạn thảo báo cáo nhanh trình Quốc hội tháo gỡ vướng mắc trong đầu tư công, theo đó cần tách phần giải phóng mặt bằng khỏi các dự án đầu tư; tích cực xóa bỏ cơ chế xin-cho.

Về bài học kinh nghiệm, Thủ tướng nhấn mạnh cần phải nắm chắc, sát tình hình, có phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả; trong lãnh đạo, chỉ đạo thì quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó; phân công “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian thực hiện, rõ hiệu quả, rõ sản phẩm”; tăng cường kiểm tra, giám sát; tăng cường kỷ luật, kỷ cương; phát huy tính tự lực, tự cường, sự tương tác của mỗi cơ quan, đơn vị, cá nhân với tinh thần "không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm".

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ, bối cảnh tình hình tình hình thế giới dự báo tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường; thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng chúng ta xác định khó khăn, thách thức nhiều hơn, do đó phải tranh thủ các thuận lợi như các ngân hàng lớn trên thế giới đang nới lỏng chính sách tiền tệ; tận dụng cơ hội mở rộng thị trường, thúc đẩy, tận dụng lợi thế các FTA đã ký.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương: theo dõi sát tình hình quốc tế, trong nước để có phản ứng chính sách phù hợp tinh thần: Quyết tâm cao độ - Nỗ lực hết mình - Hành động quyết liệt - Phấn đấu thực hiện thắng lợi toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ của năm 2024. Tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, kiểm soát nợ công, nợ Chính phủ, bội chi ngân sách.

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Thủ tướng nhấn mạnh cần tập trung khắc phục hậu quả, phòng, chống thiên tai, ổn định đời sống nhân dân, thúc đẩy phục hồi sản xuất, kinh doanh; ổn định đời sống nhân dân, thúc đẩy phục hồi sản xuất, kinh doanh. Chuẩn bị kỹ, bảo đảm tiến độ, chất lượng các báo cáo, Đề án tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV với tinh thần: chủ động thực hiện đúng theo chức năng, nhiệm vụ được phân công; chủ động, kịp thời xử lý vướng mắc, tạo đồng thuận cao, phối hợp chặt chẽ với các Ủy ban của Quốc hội.

Thực hiện kết luận của Trung ương về xây dựng, hoàn thiện thể chế thể chế, tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ và Quốc hội; tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng khoảng trên 7%. Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách vĩ mô khác; không điều hành “giật cục”.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam giữ ổn định tỷ giá, phấn đấu giảm lãi suất cho vay, tăng tiếp cận vốn tín dụng, tập trung cho lĩnh vực ưu tiên, phấn đấu tăng tín dụng cả năm khoảng 15%; kiểm soát rủi ro nợ xấu. Bộ Tài chính phấn đấu tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách nhà nước; quyết liệt triển khai chuyển đổi số, áp dụng hóa đơn điện tử trong quản lý thu, tăng cho đầu tư phát triển; kiểm soát về giá, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên; phấn đấu tăng thu cả năm vượt ít nhất 10% dự toán. Khai thác hiệu quả dư địa chính sách tài khóa; Bộ Tài chính khẩn trương nghiên cứu, đề xuất việc phát hành thêm 100 nghìn tỷ đồng đầu tư cho các công trình hạ tầng chiến lược quốc gia. Tập trung đẩy mạnh, tạo đột phá giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân ít nhất 95%. Đẩy mạnh hoạt động của các Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ và 26 Tổ công tác của thành viên Chính phủ; giải quyết các thủ tục liên quan đầu tư hợp tác PPP.

Tập trung làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới: tăng cường đầu tư công, đẩy mạnh xuất khẩu; đẩy mạnh các động lực tăng trưởng mới như chip bán dẫn, đổi mới công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây...; đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia; có phương án xử lý xử lý các vấn đề tồn đọng kéo dài như ngân hàng SCB; Đề án tổng thể xử lý, tháo gỡ khó khăn đối với Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp); các dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 của các Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức (Bộ Y tế); khẩn trương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án nêu trong Đề án 153. Thủ tướng cũng chỉ đạo không để thiếu điện, xăng dầu, nước, thuốc, vật tư y tế, các nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất, kinh doanh. Các bộ, ngành phải tăng cường quản lý nhưng phải kiến tạo môi trường phát triển; hoàn thành xây dựng lại nhà ở cho các hộ bị mất nhà cửa do bão lũ; thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Cùng với đó, Thủ tướng cũng lưu ý chú trọng các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường; bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Các địa phương theo dõi chặt chẽ diễn biến thiên tai, bão lũ, ứng phó kịp thời, hiệu quả, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại. Các bộ, ngành lắng nghe các ý kiến kiến nghị của người dân, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế, trên cơ sở đó tiếp thu, cầu thị, có giải pháp xử lý hiệu quả, kịp thời; tăng cường quốc phòng an ninh; tăng cường công tác thông tin tuyên truyền;

Bộ Tài chính khẩn trương trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nguyên tắc tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2026 và chi đầu tư ngân sách nhà nước 2026-2030; trong đó lưu ý ưu tiên nguồn vốn cho các dự án có tính kết nối, lan tỏa, nhất là kết nối hệ thống cao tốc với sân bay, cảng biển và triển khai hệ thống đường sắt cao tốc, đường sắt đô thị.

Tích cực triển khai các nhiệm vụ của Tiểu ban Kinh tế-Xã hội Đại hội XIV của Đảng; chuẩn bị chu đáo phục vụ đại hội đảng bộ các cấp, tiến đến Đại hội lần thứ XIV của Đảng.