Tốc độ tăng năng suất lao động của Việt Nam khoảng 4,7%, cao nhất ASEAN

Thông tin đáng chú ý được Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) công bố tại hội thảo Thúc đẩy năng suất lao động cho tăng trưởng bền vững ở Việt Nam diễn ra ngày 29/11 là năm 2021, tốc độ tăng năng suất lao động của Việt Nam đạt khoảng 4,7%, cao nhất trong các nước ASEAN.

Báo cáo của CIEM cho thấy, năng suất lao động của Việt Nam có những cải thiện đáng kể trong 10 năm gần đây. Ở cấp độ tổng thể nền kinh tế, năng suất lao động của Việt Nam đã tăng 2,5 lần, từ 70,3 triệu đồng/lao động năm 2011 lên 171,8 triệu đồng/lao động năm 2021.

Tốc độ tăng trưởng năng suất lao động trong 10 năm 2011-2020 đạt 6%. Trong đó, giai đoạn 2011-2015 đạt 5,5%; giai đoạn 2016-2020 đạt 6,4%, (vượt mục tiêu kế hoạch đề ra là 5%). Tuy nhiên, Việt Nam vẫn là nước có mức năng suất lao động thấp và có khoảng cách khá xa so với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra nhiệm vụ trọng tâm cụ thể nhằm đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Tại Nghị quyết số 01/NQ-CP năm 2022, Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, xây dựng và triển khai Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động. Triển khai nhiệm vụ này, CIEM đã chủ động nghiên cứu, khảo sát thực tế tại một số địa phương, tổ chức các hội thảo chuyên gia, tọa đàm kỹ thuật để xây dựng dự thảo Báo cáo Đề án Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động.

Các vấn đề cần làm rõ thêm là xu hướng năng suất lao động của Việt Nam trong mối tương quan với tăng trưởng và với các nước trong khu vực; hiệu quả thực thi chính sách thúc đẩy năng suất lao động quốc gia trong giai đoạn vừa qua; những điểm nghẽn đang cản trở tăng năng suất lao động...

Trong giai đoạn 2011-2021, khung chính sách nền tảng cho cải thiện năng suất lao động đã được ban hành theo nhiều nhóm hướng tới ổn định kinh tế vĩ mô và nâng cao năng lực cạnh tranh; nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và các chính sách cụ thể hỗ trợ ngành nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ.

Quan trọng hơn cả, tư duy chính sách về mô hình, hoạt động kinh tế mới đã bước đầu hoàn thiện, nhấn mạnh đến năng suất lao động, đổi mới sáng tạo và động lực cho doanh nghiệp. Tuy vậy, thể chế, chính sách vẫn chưa hoàn thiện, chưa đồng bộ, chưa đầy đủ, ảnh hưởng đến hiệu quả phối hợp thực hiện các giải pháp và chưa xác định rõ ràng vai trò, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong bảo đảm thực hiện thực chất và hiệu quả.

Các ý kiến tại hội thảo cũng thống nhất và nhận định việc xây dựng Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động là một nhiệm vụ quan trọng, vừa có ý nghĩa thời sự nhằm sớm thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững, vừa là trọng tâm chiến lược nhằm góp phần cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế và giúp Việt Nam bắt kịp, tiến cùng và vượt lên các quốc gia trong khu vực.

Theo đó, Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động hướng tới mục tiêu coi năng suất lao động là động lực, nền tảng cho tăng trưởng nhanh, bền vững trên cơ sở tận dụng hiệu quả các cơ hội của Cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số và thông qua thúc đẩy liên kết vùng và phát triển vùng; từ đó góp phần gia tăng khả năng cạnh tranh, mức độ độc lập, tự chủ và sức chống chịu của nền kinh tế.