PGS, TS Trần Hồng Côn – Khoa Hóa, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN:

Không nên lạm dụng nước tinh khiết

NDO - NDĐT- Lo sợ trước việc nguồn nước nhiễm bẩn, không ít gia đình đã sắm cho mình một chiếc máy lọc nước để ăn uống và sinh hoạt. Điều này có hoàn toàn tốt cho sức khỏe? Phóng viên Nhân Dân điện tử đã có cuộc gặp gỡ với PGS.TS Trần Hồng Côn, Khoa Hóa, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội để tìm hiểu thêm về điều này.

- Thưa tiến sĩ, hiện nay trên thị trường có rất nhiều thiết bị lọc nước cho mục đích sinh hoạt và ăn uống, trong đó loại lọc nước RO (thẩm thấu ngược) đang được rất nhiều người ưa chuộng. Ông có thể cho biết cơ chế hoạt động của thiết bị lọc nước này?

- Lọc RO hay còn gọi là lọc thẩm thấu ngược. Cơ chế hoạt động của nó là chỉ cho nước đi qua, còn lại giữ lại tất cả các i-on kim loại, các hóa chất, bào nang nấm, các thành phần độc hại... Trong thực tế, nếu lọc RO ta được nước tương đối tinh khiết, loại bỏ gần như hoàn toàn các chất khoáng và các chất vi lượng có trong nước.

- Vậy người tiêu dùng có thể hoàn toàn yên tâm về tác dụng của máy lọc nước RO không, thưa ông?

- Điều này vừa là ưu điểm nhưng cũng chính là nhược điểm của lọc nước RO. Con người chúng ta như một vũ trụ thu nhỏ. Có nghĩa là trong vũ trụ, trên trái đất có những gì thì trong cơ thể chúng ta cũng có những thứ đó và gần như theo tỉ lệ tương tự tự nhiên. Thông thường nếu chúng ta lấy nước tự nhiên thì cung cấp đủ các chất cần thiết, nhưng chúng ra lại làm ô nhiễm nó, có những thành phần vượt qua ngưỡng cho phép nên gây hại. Nhược điểm của RO là loại hết tất cả, nên nếu chúng ta lạm dụng sử dụng bằng nước RO, từ nước uống đến nấu nướng thì trong thời gian ngắn chúng ta mắc bệnh thiếu vi chất, thiếu khoáng chất, mất cân bằng điện giải…

- Theo như tiến sĩ nói thì nước tinh khiết không hẳn đã tốt?

- Ở một số nước, khi phát triển công nghiệp ồ ạt dẫn đến ô nhiễm, nên họ cũng đã sử dụng các thiết bị lọc nước. Tuy nhiên, lại nảy sinh bệnh thiếu vi chất, thiếu khoáng, và người ta nghĩ ra cần phải bổ sung bằng các thực phẩm chức năng. Như vậy, bỗng dưng mất hai lần tiền, loại bỏ các chất khoáng, vi chất rồi lại mất tiền mua thuốc về bổ sung. Ở Australia hay một số nước châu Âu trước đây có phong trào “Nói không với nước RO”. Hơn nữa, lọc RO bình thường chỉ thu được 10 – 15% nước, còn lại đến 80 – 85% nước thải đi, rất lãng phí.

Người lớn và trẻ em đều bị ảnh hưởng nếu lạm dụng nước RO. Người lớn có thể cảm nhận được, nhưng trẻ em thì không. Việc lạm dụng nước RO sẽ làm các em thiếu vi chất. Sự thiếu hụt enzim quan trọng nào đó bởi thiếu vi chất sẽ ảnh hưởng tới quá trình phát triển của các em nhỏ. Nên mặc dù có thể ăn các thức ăn đầy đủ chất nhưng trẻ vẫn cứ bị còi cọc, suy nhược. Theo nhiều nghiên cứu chỉ ra, nước cung cấp 50% vi chất cho cơ thể, còn lại qua đường thức ăn. Như vậy, nước ăn uống phải là nước SẠCH.

- Rất nhiều người mặc định rằng nước tinh khiết và nước sạch gần như nhau và đều tốt cho sức khỏe. Theo như cách nói của tiến sĩ thì chúng có sự khác nhau?

- Chúng ta thường nhầm lẫn và đồng nhất giữa nước tinh khiết và nước sạch. Điều này là sai lầm. Nước tinh khiết là nước gần như loại bỏ hoàn toàn các khoáng chất có trong nước. Nước sạch là nước tự nhiên mà ta đã loại bỏ các thành phần có hại cho sức khỏe nhưng vẫn có đầy đủ các khoáng chất, vi chất cần thiết cho cơ thể. Từ quan điểm này thì nước tinh khiết hay nước ô nhiễm đều không tốt cho sức khỏe con người.

- Loại thiết bị lọc như thế nào cho ra nước sạch?

- Thiết bị lọc nước bảo đảm tốt cho sức khỏe là thiết bị lọc chỉ loại bỏ các thành phần độc hại mà phải giữ lại được khoáng chất và vi lượng cần thiết.

Hiện nay trên thị trường có các thiết bị RO quảng cáo là có thêm cột “bổ sung khoáng chất”. Nếu điều này là sự thật thì nó cũng không thể cung cấp khoáng chất đầy đủ như tự nhiên. Song quảng cáo đó chưa được xác minh.

Rất nhiều người băn khoăn và có hỏi tôi về lọc nano của Nga. Tuy nhiên cái dở của nó là không nói rõ lọc như thế nào. Hỏi những nhà cung cấp thì họ nói “hình như” có dùng nano sắt từ. Đây mới là “kiểm nghiệm tự giới thiệu” mà chưa có kiểm nghiệm của cơ quan chức năng.

- Như vậy có cách nào để không lệ thuộc vào máy lọc nước mà vẫn có nước sạch sử dụng?

- Nhìn chung nước cấp cho sinh hoạt và ăn uống của các nhà máy nước ở các thành phố khai thác từ nguồn nước ngầm (là chủ yếu) khá sạch và qua các hệ thống xử lý đã đạt được chất lượng tương đối tốt, có thể yên tâm sử dụng được. Còn nếu nơi này nơi kia có nguồn nước chưa bảo đảm sạch, thì vẫn nên dùng các thiết bị lọc để làm sạch nước.

Điều tôi lưu ý là không nên quá sợ hãi về những điều đã bị nói quá lên đối với nước cấp của thành phố và cũng không nên quá lạm dụng nước lọc tinh khiết. Lạm dụng ở đây có nghĩa là vừa dùng để uống, vừa dùng để nấu nướng. Nếu lạm dụng nước lọc tinh khiết thì cũng sẽ sinh bệnh, đôi khi còn tai hại hơn là dùng nước không lọc.