Tiểu thuyết “Gia đình có bốn chị em gái” của tác giả Phạm Thị Bích Thủy: Phản ánh mặt trái của con người qua lăng kính gia đình

Tiểu thuyết “Gia đình có bốn chị em gái” được nhà văn Phạm Thị Bích Thủy xây dựng đầy bi kịch, ở đó, các nhân vật luôn phải sống trong một sự bất an, bất ổn, xuất phát từ tính cách của những thành viên khác nhau trong một gia đình. Nếu họ không sôi sục chạy theo tiền bạc, quyền lực, sự khát khao xây dựng những tiểu đế chế gia đình trị, thì họ cũng vật vã trong sự đố kỵ và hờn oán, rằng tại sao ta không được ưu đãi như những kẻ khác.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho rằng, tiểu thuyết “Gia đình có bốn chị em gái” của nhà văn Phạm Thị Bích Thủy chính là dòng chảy cuộc sống trong mỗi người, mỗi người là một nhân chứng, là một nhân vật trong đó, mà tác giả đã mô tả lại. Đây là cuốn sách khái quát toàn bộ đời sống mà chúng ta đang sống, từ những gì ích kỷ, vụ lợi, kém cỏi, hủ lậu vẫn còn tồn tại trong đời sống ở ngay cả những thành phố lớn. Bốn chị em gái trong sách là bốn ô cửa sổ mở ra những góc nhìn khác nhau về đời sống. Sách cho mỗi người đọc những suy luận cho riêng mình, từ những gì chính mình đã đi qua, được viết lại trong hình tượng, trong cách thức của văn chương.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều nhận xét, đây là bộ tiểu thuyết dày dặn, có thể làm ngại ngần bất cứ ai “ngại đọc”, nhưng không làm nản lòng những ai ham mê đọc sách và sẵn sàng đọc những cuốn sách dày. Sách vừa mang tính “đe dọa” nhưng cũng mang tính cảnh báo về những thói xấu đâu đó vẫn tồn tại len lỏi trong đời sống.

Cuốn tiểu thuyết "Gia đình có bốn chị em gái".

Nhà văn Ma Văn Kháng nhận xét: “Tác phẩm có những trang viết thực sự cảm động. “Gia đình có bốn chị em gái” theo tôi là một tiểu thuyết hay, hấp dẫn, có sức nặng của tâm tư, cảm xúc và trí tuệ được viết bằng một nhiệt hứng vừa sôi nổi vừa sâu lắng. Hiển nhiên, quá trình nảy sinh ý tưởng, hình thành hình tượng, tạo dựng lớp lang, cấu trúc, ngôn ngữ là một cơn say mê thăng đồng đầy khắc khoải.”

Nhà văn Phạm Thị Bích Thủy.

PGS,TS Phạm Xuân Thạch ví von “Gia đình có bốn chị em gái” là “Anh em nhà Karamazov V4.0. phiên bản Việt Nam”. “Đó là một tiểu thuyết về đời sống đương đại, về sự tan rã của một gia đình, một gia đình có bốn chị em gái, cùng trải qua sự khốn cùng và nghèo khó và cuối cùng, giấc mơ về sự phồn vinh được xây dựng theo những cách khác nhau nhưng cách nào cũng đều không kém phần cay đắng. Tàn bạo như Dostoievsky, khước từ mọi kỹ thuật của tiểu thuyết hiện đại, không đảo thuật, không đa tuyến, không hiện thực huyền ảo, không những trò chơi của tiểu thuyết hiện đại và hậu hiện đại, Phạm Thị Bích Thủy dựng một bản giao hưởng của sự tha hóa, nối tiếp nhau và đối thoại nhau của những lời nhân vật và gần như chỉ có lời nhân vật, đối thoại và độc thoại. Người ta sẽ tìm thấy ở đây mọi vấn đề căn cốt của xã hội Việt Nam đương đại từ sự tan rã của đại gia đình đến nạn tham nhũng nhưng được lý giải từ bản chất của con người và văn hoá được coi là truyền thống” – PGS,TS Phạm Xuân Thạch chia sẻ.

Tuy nhiên, PGS,TS Phạm Xuân Thạch cho rằng, cuốn tiểu thuyết của tác giả Bích Thủy sẽ có sức nặng hơn nếu được biên tập kỹ hơn, cắt đi khoảng 150 trang, thậm chí thay đổi về mặt cấu trúc.

Còn nhà phê bình Nguyễn Hoài Nam cho rằng: “Gia đình có bốn chị em gái” là cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã vượt lên sự quan tâm số phận cá nhân, để đặt mình vào sự quan tâm đến số phận cộng đồng và xã hội dân sự trong sự phát triển liên tục của nó.

“Tôi cho rằng ‘Gia đình có bốn chị em gái’ của Phạm Thị Bích Thủy là một sản phẩm của năng lực hư cấu và khái quát hóa nghệ thuật từ ngồn ngộn chất liệu của cái vòng đời đang vây bủa chúng ta. Thành công nhất của tác giả là viết như một can dự tích cực vào cuộc sống. Viết không phải là đi tìm câu trả lời, mà là liên tục tra vấn cái thế giới đầy những đổ vỡ và khủng hoảng này...”, nhà phê bình Nguyễn Hoài Nam nhận xét.