Thanh long bị đổ bỏ vì nhiễm bệnh

Bà Huỳnh Thị Bảy, chủ một cơ sở thu mua thanh long ở thôn Phú Khánh, xã Hàm Mỹ, huyện Hàm Thuận Nam cho biết, do đây là thanh long chính vụ (bà con nông dân gọi là hàng mùa), nên việc giá thanh long xuống thấp cũng là bình thường. Bà hiện đang mua thanh long của một số nhà vườn trong khu vực khoảng từ 1.500đ-2.500đ/kg. Còn thanh long có chất lượng tốt (loại trái từ 0,5 kg trở lên) ở một số vùng xa như Hàm Cần (huyện Hàm Thuận Nam) bà mua với giá 9.000 đồng/kg. Số thanh long này đều được đưa vào TP Hồ Chí Minh tiêu thụ.

Anh Phạm Ngọc Sơn, thôn Tiến Phú, xã Tiến Lợi, TP Phan Thiết vừa bán khoảng 100 kg thanh long (loại hàng dạt) cho bà Bảy nói: “Hơn một tuần trước, mưa nhiều quá, các loại nấm bệnh trên cây thanh long phát triển mạnh, nên chất lượng thanh long xuống thấp. Vì vậy, với giá như vậy, bán được cũng là may rồi dù có lỗ chút đỉnh. Một số nhà vườn do không phun thuốc đầy đủ hoặc chăm sóc không kỹ, trái thanh long bị hỏng nên phải đổ bỏ”.

Ông Trần Minh Tiến, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Bình Thuận cho biết: “Năm nay, ở một số địa phương thuộc các huyện Hàm Thuận Nam, Hàm Thuận Bắc và Bắc Bình, nhiều diện tích thanh long bị bệnh đốm trắng, thán thư (nông dân còn gọi là nấm đồng tiền). Trái thanh long sẽ bị thối tai, đen vỏ, hoặc thối bên trong do vi khuẩn. Đây là các bệnh thường xuất hiện vào mùa mưa. Người nông dân cũng biết sử dụng các loại thuốc do ngành chức năng hướng dẫn để phun xịt, nhưng năm nay, do mưa dồn dập và nhiều, nên việc xịt thuốc không hiệu quả. Vì vậy các loại nấm bệnh này có dịp bùng phát”. Cũng theo ông Tiến, số diện tích thanh long bị nhiễm bệnh trên địa bàn toàn tỉnh ước gần 4.000 ha, trong đó bệnh thán thư chiếm tỷ lệ khoảng 70%, còn lại là đốm trắng.

Đối với những người trồng thanh long có kinh nghiệm, khi vào mùa mưa cũng là thời điểm của thanh long chính vụ ra trái rộ, sản lượng thanh long nhiều, nên giá sẽ giảm, nhiều hộ nông dân xả hàng, cắt bỏ búp thanh long hoặc trái nhằm giảm chi phí chăm sóc, đồng thời dưỡng sức để cho cây có khả năng phát triển tốt ở những vụ sau. Anh Nguyễn Duy Toàn, xã Hàm Mỹ (Hàm Thuận Nam) cho biết, gia đình có hơn 2 ha thanh long nhưng hiện nay chỉ dưỡng cây là chính, không cho ra trái, bởi nếu cho ra trái thì bán cùng lắm là hòa vốn còn không thì lỗ công, chờ đến lứa sau (khoảng tháng 9) sẽ cho ra trái bán sẽ được giá hơn. Anh cho biết thêm, khoảng 10 ngày trước, khi giá thanh long (hàng dạt) xuống thấp khoảng 500 đồng/kg, công thuê thợ cắt cao hơn giá bán, nhiều nhà vườn đã cho không. Những người này cắt mang về bán lại cho một số điểm thu mua nhỏ lẻ, hàng nào bán được thì bán, còn những trái bị bệnh thì đổ bỏ. Tuy nhiên, số này cũng rất ít.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Ánh, người thồng thanh long ở thôn Tiến Hưng, xã Tiến Lợi, TP Phan Thiết tâm sự: “Nhiều nhà vườn trồng thanh long không có ý thức gì cả, khi thấy thanh long bị đốm trắng, hoặc nấm đồng tiền họ không tiêu hủy tại vườn mà lại cắt rồi đem đổ bỏ ở các khu vực trống vắng hoặc ven đường. Từ đó làm ảnh hưởng vệ sinh môi trường chung quanh, đồng thời dễ lây lan bệnh đến các vườn thanh long khác”.

Trao đổi với ông Bùi Đăng Hưng, Chủ tịch Hiệp hội thanh long Bình Thuận, ông cho biết, tại thời điểm này, hoạt động thu mua thanh long vẫn diễn ra bình thường, thanh long được các doanh nghiệp trong Hiệp hội thu mua với giá từ 8 đến 9.000 đồng/kg. Tuy nhiên, do hàng đạt chất lượng không nhiều, nên mặc dù là chính vụ nhưng vẫn có ít hàng. Ông cũng thẳng thắn nói: “Nhiều nhà vườn do ham lợi trước mắt, dù thanh long có biểu hiện bị nhiễm bệnh, nhưng vẫn cứ cố cho ra trái. Đến khi thu hoạch, thanh long không bán được thì đành phải bỏ”.

Qua tìm hiểu các nhà vườn trồng thanh long thì được biết, hầu hết thanh long bị bệnh đốm trắng hoặc thán thư đều không phải là thanh long VietGAP. Anh Phạm Ngọc Sơn, thôn Tiến Phú, xã Tiến Lợi, TP Phan Thiết mạnh dạn cho tôi biết, gia đình anh có sáu sào thanh long nhưng không tham gia VietGAP, thanh long bị hư do bệnh đốm trắng ước khoảng 30% sản lượng. Còn một số gia đình trồng thanh long VietGAP thì hầu như không bị bệnh, hoặc nếu có thì cũng rất ít, rất dễ xử lý.

Như vậy, có thể thấy nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng một số người trồng thanh long đem đổ bỏ thanh long là do bị bệnh. Các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đã thường xuyên tuyên truyền hướng dẫn nông dân trồng thanh long thực hiện theo quy trình sử dụng thuốc của Cục Bảo vệ thực vật tỉnh đưa ra. Nhưng do không tuân thủ đúng quy trình, cùng với thời tiết không thuận lợi, mưa nhiều và dồn dập, nên sản lượng thanh long bị bệnh năm nay tăng hơn so với những năm trước.

Theo bà Đào Thị Kim Dung, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phát triển cây thanh long Bình Thuận, để cây thanh long phát triển và cho chất lượng tốt thì điều quan trọng là người trồng phải áp dụng đầy đủ các biện pháp phòng trừ tổng hợp tại vườn trồng thanh long, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật là một trong các biện pháp đó.

Hiện nay, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh khuyến cáo người trồng thanh long thường xuyên sử dụng luân phiên các loại thuốc phòng trừ bệnh. Đối với bệnh đốm trắng chưa có thuốc đặc trị, bà con không để chồi non thanh long phát triển. Đối với bệnh thán thư, sử dụng thuốc đúng quy trình, nhất là sau khi mưa phải xịt lại thuốc để có hiệu quả.

Ông Bùi Đăng Hưng, Chủ tịch Hiệp hội thanh long Bình Thuận cho biết, thanh long chính vụ đến tháng 9, 10 mới hết mùa. Từ bây giờ đến thời gian đó còn khoảng 1-2 lứa thanh long được thu hoạch. Nếu người trồng thanh long tuân thủ các quy trình trồng và chăm sóc thì chắc chắn sẽ có thu nhập cao.