Đề xuất không tính lãi vay vận hành khi chấm dứt hợp đồng BOT trước thời hạn

Bộ Xây dựng đang khẩn trương hoàn thiện Dự thảo Nghị định quy định chi tiết việc xử lý các vướng mắc tại các dự án BOT giao thông, nhằm tháo gỡ những khó khăn tồn tại kéo dài nhiều năm.

Báo cáo số 404/BC-BXD vừa được Bộ Xây dựng gửi Thủ tướng Chính phủ cho thấy sự tập trung cao độ trong việc sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tạo cơ sở xử lý dứt điểm các dự án BOT gặp vướng mắc.

Theo Bộ Xây dựng, Nghị định dự kiến áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoặc có liên quan đến các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT được ký kết trước ngày 1/1/2025. Trong đó, một trong những nội dung trọng tâm được phân tích, giải trình kỹ lưỡng là việc xác định chi phí lãi vay trong giai đoạn vận hành đối với các dự án BOT thuộc diện chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

Ba phương án, một lựa chọn

Trong quá trình xây dựng Dự thảo Nghị định, Bộ Xây dựng đã lấy ý kiến rộng rãi các bộ, ngành, địa phương, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án và các tổ chức tín dụng về ba phương án xác định lãi vay trong giai đoạn vận hành các dự án BOT gặp khó khăn.

Cụ thể, phương án 1 xác định lãi vay bằng tổng vốn vay theo hợp đồng dự án PPP nhân với mức lãi suất 4%/năm, tính từ thời điểm công trình đưa vào khai thác đến khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn. Phương án 2 xác định lãi vay theo tổng chi phí lãi vay thực tế mà nhà đầu tư đã thanh toán cho ngân hàng đến thời điểm chấm dứt hợp đồng. Phương án 3 không tính lãi vay trong giai đoạn vận hành, kinh doanh vào chi phí bồi thường khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

Báo cáo số 404/BC-BXD nêu rõ, Bộ Xây dựng đề xuất lựa chọn phương án 3, phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành, đúng với kết luận của Thường trực Chính phủ tại Thông báo số 270/TB-VPCP, ý kiến của đa số thành viên Chính phủ, cũng như chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước về huy động nguồn lực đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng theo phương thức đối tác công tư (PPP).

Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng kiến nghị xin ý kiến thành viên Chính phủ đối với nội dung: “Không tính lãi vay trong giai đoạn vận hành, kinh doanh trong chi phí bồi thường khi chấm dứt hợp đồng BOT trước thời hạn”.

Trước đó, Bộ Xây dựng đã có Báo cáo số 303/BC-BXD giải trình ý kiến của các thành viên Chính phủ. Xen giữa hai báo cáo là Thông báo số 685/TB-VPCP ngày 12/12/2025, kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, yêu cầu Bộ Xây dựng tiếp thu đầy đủ ý kiến của các bộ, ngành và các tổ chức tín dụng, đồng thời phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đánh giá kỹ tác động của từng phương án.

Thực hiện chỉ đạo này, ngày 15/12/2025, Bộ Xây dựng đã làm việc với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và một số ngân hàng thương mại lớn như Techcombank, HDBank, VietinBank, BIDV. Tại cuộc họp, một số tổ chức tín dụng tiếp tục kiến nghị Nhà nước hỗ trợ chi phí lãi vay trong giai đoạn khai thác theo phương án 1 hoặc phương án 2.

Tuy nhiên, theo Bộ Xây dựng, việc lựa chọn phương án 3 sẽ bảo đảm nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, phù hợp với quy định pháp luật về xử lý nợ xấu, theo đó các tổ chức tín dụng chỉ thực hiện trích lập dự phòng đối với phần gốc vay, không trích lập đối với lãi vay. Phương án này cũng không gây tác động tiêu cực đến hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Chuẩn bị quỹ đất đầu tư 4 dự án BOT cửa ngõ Thành phố Hồ Chí Minh

13/04/2025 07:20

Bộ Xây dựng cho biết, chi phí bồi thường khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn đã bao gồm toàn bộ chi phí đầu tư xây dựng, trong đó có chi phí lãi vay trong giai đoạn xây dựng (ước khoảng 352 tỷ đồng đối với 4 dự án dự kiến chấm dứt hợp đồng), cùng chi phí vận hành, bảo trì, qua đó bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và các bên liên quan.

Đối với phần lãi vay phát sinh trong giai đoạn vận hành, các tổ chức tín dụng sẽ cùng chia sẻ với Nhà nước theo đúng tinh thần kết luận của Thường trực Chính phủ và ý kiến thống nhất của đa số thành viên Chính phủ.

Tháo gỡ “nút thắt” kéo dài nhiều năm

Bộ Tài chính cũng thống nhất với phương án không tính lãi vay trong giai đoạn khai thác, đồng thời khẳng định chính sách tháo gỡ chỉ áp dụng đối với một số dự án BOT giao thông ký hợp đồng trước thời điểm Luật PPP có hiệu lực (trước ngày 1/1/2021).

Theo Bộ Xây dựng, Nghị định của Chính phủ chỉ quy định việc xác định giá trị Nhà nước thanh toán khi chấm dứt hợp đồng BOT trước thời hạn, không điều chỉnh quan hệ dân sự giữa nhà đầu tư và ngân hàng cho vay. Trên cơ sở đó, nhà đầu tư có trách nhiệm chủ động thỏa thuận với ngân hàng về phương án chia sẻ trước khi thực hiện kiểm toán, thanh toán và chấm dứt hợp đồng.

Hiện nay, có 5 dự án BOT dự kiến tiếp tục thực hiện hợp đồng theo phương thức Nhà nước chia sẻ giảm doanh thu và 5 dự án dự kiến chấm dứt hợp đồng trước thời hạn. Việc xử lý dứt điểm các vướng mắc này được kỳ vọng sẽ khơi thông nguồn lực đầu tư, cải thiện môi trường đầu tư PPP, tạo động lực mới cho phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trong giai đoạn tới.

Theo Bộ Xây dựng, trước năm 2020, cả nước đã huy động khoảng 318.857 tỷ đồng để đầu tư 140 dự án BOT giao thông. Các dự án này đã góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, song cũng bộc lộ những hạn chế về cơ chế, chính sách, đòi hỏi sớm có giải pháp tháo gỡ căn cơ, đúng pháp luật và bảo đảm hài hòa lợi ích của các bên.