Tác giả bài thơ “Núi đôi” qua đời

Nhà thơ Vũ Cao tên thật là Vũ Hữu Chỉnh, sinh ngày 18-2-1922 tại xã Liên Minh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, trong một gia đình Nho học. Ông hoạt động văn học khá sớm, là anh ruột của các nhà văn Vũ Tú Nam, Vũ Ngọc Bình.

Những năm đầu kháng chiến chống Pháp, ông làm báo Chiến sĩ ở Liên khu IV rồi làm phóng viên báo Vệ quốc quân, Báo Quân đội nhân dân.

Từ năm 1957, ông làm việc tại tạp chí Văn nghệ quân đội và làm chủ nhiệm trong nhiều năm.

Sau năm 1975, ông giải ngũ, làm giám đốc Nhà xuất bản Hà Nội, phó chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Hà Nội, chủ tịch Hội đồng thơ Hội Nhà văn Việt Nam.

Vũ Cao được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2001.

Trong sự nghiệp sáng tác của mình, Vũ Cao nổi tiếng nhất với bài thơ “Núi đôi” (1955) được ông sáng tác dựa trên một câu chuyện có thật. Trong lần nằm điều trị tại bệnh viện 74 ở Sóc Sơn, ông đã nghe được câu chuyện từ đồng đội và dân làng Phù Linh về một cô gái đã hy sinh anh dũng ở Núi Đôi để bảo vệ một đoàn cán bộ khi cô mới chỉ chừng 20 tuổi. Bài thơ được ông cấu tứ như một tác phẩm tự sự, kể lại sự mất mát, hy sinh của một tình yêu trong thời chiến. “Núi đôi” gây xúc động mạnh bởi những tình cảm trong sáng, cao cả, đau đớn nhưng không bi lụy.

Người con gái trong bài thơ đó chính là Trần Thị Bắc một nữ du kích Việt Minh quê ở xóm Chùa, thôn Xuân Đoài (Xuân Dục-Đoài Đông), xã Phù Linh (còn gọi là Lạc Long), huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Trần Thị Bắc tử trận ngày 21-3-1954 khi lọt vào ổ phục kích của đối phương. Khác với bối cảnh thơ, lúc hy sinh, liệt sĩ Trần Thị Bắc đã có chồng.

Ngoài thơ, Vũ Cao còn viết truyện ngắn, truyện dài, với những sáng tác chính như: Truyện một người bị bắt, Những người cùng làng, Em bé bên bờ sông Lai Vu, Anh em anh chàng Lược, Từ một trận địa...

Lễ viếng và truy điệu nhà thơ Vũ Cao diễn ra vào 9 giờ sáng ngày 8-12 tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội.