Ngày 16/12, tại Hà Nội, Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) tổ chức hội nghị tổng kết ngành dệt may năm 2023, dự báo những cơ hội, thách thức trong năm 2024 với sự tham gia của lãnh đạo các bộ, ngành và lãnh đạo các doanh nghiệp liên quan.
Năm 2023, ngành dệt may Việt Nam phải đối diện nhiều khó khăn, thách thức khi nền kinh tế toàn cầu bị suy thoái, xung đột địa chính trị tại một số nước trên thế giới gia tăng, làm đứt gãy nguồn cung; cầu tiêu dùng sụt giảm,... tác động tiêu cực tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Bên cạnh những khó khăn đã xuất hiện một vài “điểm sáng” khi xuất khẩu hàng dệt may sang một số thị trường vẫn duy trì ổn định và tăng trưởng khá như: Nhật Bản, Australia, Nga, Ấn Độ,...
Ngoài ra, các doanh nghiệp dệt may cũng đã mở thêm được một số thị trường mới tại châu Phi và Trung Đông. Điều này góp phần giúp kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may không bị giảm sâu trong bối cảnh sức mua giảm mạnh.
Nhìn nhận về vấn đề này, Chủ tịch Vitas Vũ Đức Giang cho rằng, ngành dệt may Việt Nam nhìn chung vẫn tiếp tục xu hướng phục hồi, với sự suy giảm về giá trị xuất khẩu thu hẹp dần trong nửa cuối năm 2023, hướng đến năm 2024 cùng hy vọng phục hồi, khởi sắc của thị trường.
Nhờ sự nỗ lực vượt khó của các doanh nghiệp đã giúp tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam năm 2023 đạt hơn 40,3 tỷ USD, qua đó, ngành cũng kỳ vọng và đặt mục tiêu xuất khẩu năm 2024 đạt khoảng 44 tỷ USD, tăng 9,2% so với 2023.
Muốn hoàn thành mục tiêu này, từ nay đến năm 2030, ngành dệt may sẽ chuyển dần từ trọng tâm phát triển nhanh sang trọng tâm phát triển bền vững, kinh doanh tuần hoàn. Giai đoạn từ 2031-2035, phát triển hiệu quả, bền vững theo mô hình kinh tế tuần hoàn; hoàn thiện chuỗi giá trị trong nước và tham gia ở vị trí có giá trị cao trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Xuất khẩu và tiêu thụ trong nước bằng các thương hiệu riêng mang tầm khu vực và thế giới.
Giải pháp chính của ngành dệt may vẫn sẽ đến từ việc đầu tư cho phát triển bền vững, phát triển khoa học công nghệ và nguồn nhân lực; trong đó thu hút các dự án dệt-nhuộm-hoàn tất công nghệ cao vào các khu công nghiệp; đầu tư sản xuất các loại nguyên liệu mới có nguồn gốc tự nhiên, thân thiện môi trường; đầu tư phát triển ngành thời trang dệt may,...
Theo các chuyên gia, năm 2024, ngành dệt may tiếp tục đối mặt với những khó khăn như đơn hàng sụt giảm, chuỗi cung ứng còn rủi ro, chi phí đầu vào cao; rủi ro nghĩa vụ trả nợ còn cao; rủi ro lãi suất, tỷ giá giảm; xu hướng chuyển đổi số; xu hướng xanh hóa, kinh doanh tuần hoàn diễn ra nhanh,…
Chia sẻ tại hội nghị, Phó Cục trưởng Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) Trần Thanh Hải đánh giá, so với sự bùng nổ của năm 2022, thị trường 2023 đã trầm lắng hơn. Nhưng so với những năm 2020-2021, và cả 2019 trước đại dịch, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may đã phục hồi hoàn toàn và có xu hướng vượt qua thời điểm trước dịch Covid-19.
Trong đó, có thể kể đến dệt may Việt Nam đã bứt phá về thị trường, mặt hàng xuất khẩu với 104 thị trường, vùng lãnh thổ cùng 36 mặt hàng xuất khẩu. Điều này cho thấy giảm dần sự phụ thuộc vào những thị trường lớn. Tuy nhiên, ngành dệt may Việt Nam hiện đang phải cạnh tranh với Bangladesh. Trong khi nước bạn đã sớm áp dụng chuyển đổi xanh, trong khi ngành dệt may Việt Nam mới đang trên những bước đầu của chuyển đổi.
"Để tìm cơ hội trong thách thức, ngành dệt may Việt Nam cần chủ động nguồn nguyên liệu xanh, tái chế, tăng dần tỷ trọng sợi tái chế trong sản phẩm vải cũng như sợi hữu cơ đối với các sản phẩm mới; đầu tư tái tạo nhà máy bằng việc lắp đặt điện mặt trời mái nhà, sử dụng nguyên liệu đốt trong lò hơi từ than sang điện. Cùng đó đầu tư công nghệ, kiểm soát nguyên liệu đến khâu thiết kế sản phẩm, phát triển sản phẩm và tổ chức sản xuất,…", ông Hải đề xuất.
Theo chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, ngành dệt may thời gian tới cần giải quyết các vấn đề để bứt phá, bao gồm việc cơ cấu lại hoạt động, kiểm soát rủi ro dòng tiền, rủi ro lãi suất, tỷ giá,...; chủ động tìm hiểu, tiếp cận các chương trình, gói hỗ trợ, nhất là các gói hỗ trợ tài khóa, thuế-phí, tín dụng,... cũng như đa dạng hóa nguồn vốn, thị trường, đối tác, nguồn cung; chủ động sản xuất xanh, tiêu dùng xanh và kinh doanh tuần hoàn; thực thi chiến lược chuyển đổi số,...
