Dự án “Phát triển bền vững và toàn diện chuỗi giá trị nghêu và tre tại Việt Nam” được triển khai từ năm 2018 tại năm tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Tiền Giang, Trà Vinh và Bến Tre.
Theo đánh giá, trước khi triển khai dự án (năm 2018) có khoảng 1,5 triệu người sản xuất quy mô nhỏ tại Việt Nam có nguồn thu nhập từ sản xuất, chế biến nghêu và tre. Họ phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức hơn so với các tác nhân khác trong chuỗi giá trị. Phần lớn người sản xuất nhỏ có thu nhập thấp là hộ nghèo và cận nghèo.
Trong khi đó, vùng nguyên liệu tre bị nghèo kiệt do thoái hóa, khai thác quá mức và thiếu chăm sóc. Các bãi nghêu tại ba tỉnh Trà Vinh, Tiền Giang và Bến Tre đang bị thu hẹp và có xu hướng phân bố xa bờ hơn.
Các doanh nghiệp chế biến vừa và nhỏ gặp nhiều khó khăn do hạn chế về quy mô, công nghệ, khả năng thu mua nguyên liệu và thiếu thị trường tiêu thụ sản phẩm. Các công ty lớn là cầu nối xuất khẩu lại thiếu kết nối trực tiếp với các vùng sản xuất nên nguồn nguyên liệu đầu vào không ổn định cả về chất lượng và sản lượng.
Kết quả triển khai dự án, năm 2019, huyện Quan Hóa (Thanh Hóa) là địa phương đầu tiên trong cả nước đạt chứng chỉ FSC cho tre, kế tiếp đến các huyện Quế Phong (Nghệ An) và huyện Quan Sơn (Thanh Hóa) liên tiếp đạt chứng chỉ này. Đầu năm 2023, Trà Vinh là vùng nuôi nghêu thứ ba trên thế giới đạt Chứng nhận ASC. Đây được xem là bước tiến dài cho ngành nghêu và tre của Việt Nam.
 |
Các đại biểu tham quan các sản phẩm xuất khẩu được chế biến từ tre cho thu nhập cao và ổn định. |
Qua triển khai Dự án “Phát triển bền vững và toàn diện chuỗi giá trị nghêu và tre tại Việt Nam” đã giúp hơn 34 nghìn người có thu nhập bền vững hơn từ sản xuất nghêu và tre; 125 nhóm sản xuất được tổ chức tốt hơn; 63 doanh nghiệp cải thiện sản xuất kinh doanh, nâng cao giá trị gia tăng và có chính sách kinh doanh bao trùm; hơn 4000 việc làm mới được tạo ra; góp phần tăng xuất khẩu nghêu của Việt Nam sang châu Âu từ 38 đến 40%, xuất khẩu tre tăng 42%; đóng góp xây dựng chính sách quốc gia và định hướng phát triển vùng nghêu, tre cấp tỉnh.
 |
| Giới thiệu các sản phẩm nghêu xuất khẩu. |
Qua đó đã hỗ trợ người sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ nâng cao thu nhập và vị thế của họ thông qua phát triển chuỗi giá trị toàn diện, thực hành các tiêu chuẩn sản xuất bền vững. Đây là mô hình kinh tế hiệu quả và cần được nhân rộng.
Dự án này do tổ chức Oxfam tại Việt Nam phối hợp Viện Khoa học lâm nghiệp, Hội Thủy sản Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI). Liên minh châu Âu tài trợ 4,3 triệu EURO cho dự án. Đây là một sáng kiến nằm trong nỗ lực của Liên minh châu Âu cùng làm việc với các tổ chức xã hội tại Việt Nam nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của mọi người dân và đạt được các mục tiêu Phát triển thiên niên kỷ vào năm 2030.
