Sự phát triển mới nhất của dòng AI tạo văn bản
Ngày 30/11/2022, OpenAI - một công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo có trụ sở tại San Francisco đã chính thức cho người dùng đăng ký trải nghiệm miễn phí ChatGPT, một ứng dụng phần mềm được thiết kế để mô phỏng cuộc trò chuyện của con người. Đây là sự phát triển mới nhất của dòng AI tạo văn bản - GPT (Generative Pre-Trained Transformer).
Người dùng ChatGPT đã cán mốc con số 100 triệu người vào cuối tháng 1/2023. Theo một nghiên cứu của UBS, ChatGPT đã trở thành ứng dụng tiêu dùng phát triển nhanh nhất trong lịch sử.
Để đạt được con số 100 triệu người dùng, TikTok đã mất khoảng 9 tháng sau khi ra mắt toàn cầu, còn Instagram mất tới 2 năm rưỡi. Trong khi, ChatGPT chỉ mất 2 tháng và chưa ra mắt trên phạm vi toàn cầu.
“Trong 20 năm theo dõi sự phát triển của Internet, chúng tôi chưa ghi nhận một phần mềm nào có tốc độ phát triển người dùng nhanh như vậy” - các nhà phân tích của UBS cho hay.
 |
ChatGPT lập kỷ lục về phần mềm có lượng người dùng phát triển nhanh nhất. |
ChatGPT hoạt động như thế nào?
OpenAI cho biết, mô hình ChatGPT được đào tạo bằng kỹ thuật máy học có tên là ‘Học tăng cường từ phản hồi của con người’ (Reinforcement Learning from Human Feedback – RLHF).
Hệ thống này được thiết kế để cung cấp thông tin và trả lời các câu hỏi thông qua giao diện đàm thoại.
Theo OpenAI, ChatGPT có thể “mô phỏng đối thoại, trả lời các câu hỏi theo mạch, thừa nhận sai lầm, phản đối các cơ sở không chính xác và từ chối các yêu cầu không phù hợp”.
ChatGPT có thể dùng để làm gì?
Một số người dùng ban đầu đã mô tả mô hình này như một giải pháp thay thế cho Google vì có khả năng cung cấp các mô tả, câu trả lời và giải pháp cho các câu hỏi phức tạp bao gồm cách viết code và giải quyết các vấn đề về bố cục cũng như truy vấn tối ưu hóa.
ChatGPT có thể được sử dụng trong các lĩnh vực như sáng tạo nội dung cho các trang web, trả lời các câu hỏi của khách hàng, cung cấp các gợi ý, tạo chatbot tự động, phát hiện hoặc thậm chí là sửa các lỗi lập trình.
Công cụ này đặc biệt gây ấn tượng với các chuyên gia về khả năng sáng tạo nội dung, thực hiện các nhiệm vụ phức tạp nhưng lại dễ sử dụng.
Samuel H. Altman, “cha đẻ” của ChatGPT cho biết, ChatGPT là “bản demo ban đầu về những gì có thể”. Cũng theo đồng sáng lập và CEO của OpenAI, hiện ChatGPT vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu, người dùng có thể đăng ký dùng thử miễn phí. Sau đó, họ sẽ phải trả tiền để sử dụng một số tính năng đặc biệt.
Cụ thể vào cuối tháng 1/2023, OpenAI đã tung ra gói đăng ký 20 USD/tháng với dịch vụ ổn định và nhanh hơn kèm với cơ hội dùng thử các tính năng mới.
ChatGPT chỉ có thể truy cập thông qua trang web của OpenAI và không có ứng dụng trên điện thoại. Vì vậy, người dùng cần lưu ý để không tải về các ứng dụng mạo danh có nguy cơ chứa phần mềm độc hại.
Những hạn chế của ChatGPT
Khi ChatGPT ra đời, nhiều người đã có suy đoán rằng các nghề phụ thuộc vào sản xuất nội dung như: Nhà viết kịch và giáo sư đến lập trình viên và nhà báo có thể trở nên lỗi thời.
Trong những ngày đầu sau khi ChatGPT ra mắt thị trường, một vài nhà nghiên cứu học thuật đã thử kiểm tra mô hình này bằng những bài kiểm tra kiến thức. Họ sẽ cho điểm tối đa nếu bài viết mà ChatGPT đưa ra được làm bởi một sinh viên chưa tốt nghiệp. Các lập trình viên cũng sử dụng công cụ này để giải quyết các lỗi lập trình chỉ trong một tích tắc.
Khả năng tạo văn bản giống như con người cũng khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu ChatGPT có thể thay thế các nhà báo hay không? Tuy nhiên, ở giai đoạn hiện tại, các chuyên gia cho rằng ChatGPT vẫn thiếu các sắc thái diễn đạt cũng như kỹ năng tư duy phản biện hoặc khả năng ra các quyết định về đạo đức.
 |
Theo các chuyên gia, ChatGPT hiện vẫn thiếu kỹ năng tư duy phản biện. |
Về nguồn dữ liệu, phiên bản ChatGPT hiện tại được huấn luyện dựa trên kho dữ liệu khổng lồ có từ năm 2021 trở về trước, nên không thể cung cấp thông tin mới nhất, khiến một số truy vấn và tìm kiếm trở nên vô ích.
Thậm chí, ChatGPT cũng có thể đưa ra câu trả lời hoàn toàn sai, đôi khi là những “câu trả lời nghe có vẻ hợp lý nhưng không chính xác hoặc vô nghĩa”, như chính công ty OpenAI từng thừa nhận. Đây là vấn đề mà OpenAI coi là khó khắc phục.
Ngay sau khi chatbot này ra mắt, nhiều người đã so sánh nó với công cụ tìm kiếm của Google (Google Search). ChatGPT tự tổng hợp câu trả lời hoàn chỉnh từ quá trình huấn luyện, do đó nó giúp người dùng rút ngắn thời gian khi cần ngay thông tin trong nhiều lĩnh vực.
Tuy nhiên, chatbot AI này kém Google Search về khả năng cập nhật (vốn quét Internet để tìm dữ liệu theo thời gian thực) và kiểm chứng thông tin (trích xuất nguồn thông tin theo các đường link).
Theo nhận định của CNBC, ở giai đoạn này, kết quả từ Google vẫn đáng tin cậy nhờ nhiều năm kinh nghiệm trong việc phát triển công cụ tìm kiếm cũng như nguồn tài chính khổng lồ để đầu tư cho công nghệ.
Quan ngại về mặt đạo đức
Tương tự nhiều phần mềm trí tuệ nhân tạo khác, ChatGPT cũng vấp phải nhiều ý kiến trái chiều sau khi ra mắt. Quan ngại về mặt đạo đức là vấn đề chung của nhiều chuyên gia đề cập khi nhắc đến ứng dụng chatbot của OpenAI.
Theo đó, công nghệ AI có thể khiến kéo dài các thành kiến xã hội như phân biệt chủng tộc, giới tính và văn hóa…. Các “đại gia công nghệ” bao gồm Google và Amazon trước đây đã thừa nhận rằng một số dự án thử nghiệm với AI của họ là “rắc rối về mặt đạo đức” và có những hạn chế. Tại một số công ty, con người đã phải can thiệp và khắc phục sự tàn phá về mặt đạo đức của AI.
Các chuyên gia cho rằng, một nguồn tạo ra thông tin cũng có thể tạo ra thông tin sai lệch. Máy móc được lập trình bởi con người và có thể trở thành phương tiện phản ánh những định kiến của họ.
“ChatGPT rất ấn tượng, nhưng nó đặt ra nhiều mối lo ngại về mặt đạo đức” - Carissa Veliz, giáo sư chuyên ngành đạo đức và triết học tại Đại học Oxford nhận định. ChatGPT cho phép bất cứ học sinh nào cũng có thể tạo ra một bài luận đạt yêu cầu một cách miễn phí chỉ trong vài giây, và đây là vấn đề cần phải được nghiêm túc nhìn nhận lại.
ChatGPT rất ấn tượng, nhưng nó đặt ra nhiều mối lo ngại về mặt đạo đức.
Carissa Veliz, giáo sư chuyên ngành đạo đức và triết học tại Đại học Oxford
Cũng theo giáo sư Veliz, ChatGPT thậm chí có thể tạo điều kiện khiến nạn phát tán tin giả trở nên trầm trọng hơn. “Bạn có thể yêu cầu nó tạo ra một thuyết âm mưu về Covid-19 chẳng hạn, và nó có thể làm điều đó khá tốt. Chatbot này khiến việc phát tán tin giả trở nên dễ dàng hơn và với chi phí thấp hơn. Nó được thiết kế nghe có vẻ giống như một sinh vật biết suy nghĩ, nhưng nó chỉ đơn giản là suy luận thống kê, và không có bất kỳ sự hiểu biết nào”.
Với khả năng tạo ra các đoạn văn, bài thơ, bài tiểu luận khá mạch lạc chỉ trong thời gian ngắn, ChatGPT gây nên mối lo ngại về đạo văn hay gian lận trong học tập. Để ngăn chặn tình trạng này, mới đây, Sciences Po, một trong những trường đại học hàng đầu nước Pháp đã cấm sinh viên sử dụng ChatGPT cũng như các phần mềm trí tuệ nhân tạo khác.
Theo đó, hình phạt đối với việc sử dụng ChatGPT có thể lên đến mức đuổi học, thậm chí là không được tham gia hệ thống giáo dục đại học của Pháp.
“Phần mềm ChatGPT đang đặt ra những câu hỏi quan trọng cho các nhà giáo dục và nhà nghiên cứu trên toàn thế giới, liên quan đến gian lận nói chung và đặc biệt là đạo văn”, Sciences Po cho hay.
Không chỉ ở Pháp, ChatGPT cũng bị cấm ở một số trường công lập tại thành phố New York và Seattle (Mỹ). Nhiều trường đại học của Mỹ đã công bố kế hoạch giao ít bài đánh giá mang về nhà hơn, thay vào đó là thực hiện nhiều hơn các bài tiểu luận viết tay và bài kiểm tra vấn đáp.
