Nhiều thủ đoạn mới lừa bán phụ nữ, trẻ em

Nhìn chung, tình hình BBPNTE ra nước ngoài vẫn diễn biến phức tạp, tính chất, quy mô và thủ đoạn hoạt động phạm tội ngày càng tinh vi xảo quyệt, có tổ chức chặt chẽ và xuyên quốc gia. Ngoài những phương thức, thủ đoạn hoạt động phổ biến mà bọn tội phạm thường sử dụng, năm 2008 nổi lên một số thủ đoạn mới như tình hình buôn bán đàn ông ở Lào Cai, Quảng Ninh, bắt cóc trẻ em ở Lai Châu, Hà Giang, buôn bán phủ tạng ở Ninh Thuận. Ðáng báo động, trong hai năm 2007 và 2008 xảy ra 37 vụ với 47 trẻ em, buôn bán trẻ sơ sinh, trẻ trong bào thai, một số phụ nữ ở Hà Giang, Phú Thọ còn bán con sang nước ngoài.

Lợi dụng sơ hở trong chính sách pháp luật, một số cán bộ tại Trung tâm bảo trợ xã hội thuộc huyện Ý Yên và Trực Ninh (Nam Ðịnh) trong hai năm đã thu gom hơn 253 trẻ sơ sinh bị bỏ rơi đưa vào Trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi, rồi lập hồ sơ giả chuyển ra nước ngoài làm con nuôi, có dấu hiệu buôn bán trẻ em. Không chỉ có những cô gái ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa hoàn cảnh kinh tế khó khăn bị lừa bán, bọn tội phạm còn lợi dụng in-tơ-net, lừa học sinh, sinh viên bán ra nước ngoài. Trong nước, bọn tội phạm dụ dỗ, lừa gạt một số phụ nữ, trẻ em (PNTE) bán vào các nhà hàng, các động mại dâm thuộc vùng giáp ranh theo tuyến quốc lộ, các bãi tắm, khu du lịch trong nước để bóc lột tình dục.

Tình hình phụ nữ Việt Nam kết hôn với người nước ngoài và môi giới hôn nhân bất hợp pháp chưa giảm, đặc biệt ở các tỉnh phía nam. Theo báo cáo của TP Hồ Chí Minh, từ năm 2006 đến tháng 8-2008, trên địa bàn thành phố phát hiện ngăn chặn 21 vụ môi giới, hôn nhân trái pháp luật, thu gom hơn 1.000 phụ nữ ở các tỉnh khác đến để cho người nước ngoài xem mặt chọn vợ (trong đó nhiều nhất là Cần Thơ, Hậu Giang, Cà Mau). Ðiển hình là vụ bảy người đàn ông Hàn Quốc đang xem mặt để chọn vợ đối với 161 cô gái độ tuổi 18-26, số đông ở các tỉnh, thành phố miền Tây Nam Bộ, hoàn cảnh khó khăn, muốn được lấy chồng nước ngoài để "đổi đời" tại căn nhà cho thuê số 45/10 đường Cao Lỗ, phường 4, quận 8, TP Hồ Chí Minh bị công an thành phố phát hiện sáng 3-11.

Trước đó, các đối tượng đã tổ chức cho một khách Hàn Quốc xem mặt hơn 60 cô gái để chọn vợ. Qua đây cho thấy công tác quản lý Nhà nước, quản lý xã hội còn buông lỏng, bất cập, sơ hở, để tội phạm lợi dụng hoạt động nhất là trong quản lý người nước ngoài, nhập hộ khẩu, xuất nhập cảnh, hôn nhân và con nuôi có yếu tố nước ngoài...

Trước tình hình nói trên, Bộ Công an ra Kế hoạch chỉ đạo tổng điều tra rà soát tội phạm và các đối tượng khác có liên quan đến BBPNTE giai đoạn 1998 - 2008 trên toàn quốc, nhằm đánh giá thực trạng tình hình, xác định tuyến, địa bàn trọng điểm, đối tượng phạm tội, nạn nhân, số PNTE bỏ nhà đi khỏi địa phương nghi bị buôn bán; số đối tượng môi giới, dẫn dắt, lừa gạt, số phụ nữ lấy chồng nước ngoài, cho nhận con nuôi, con lai theo mẹ là nạn nhân bị buôn bán từ nước ngoài trở về.

Năm 2008, các địa phương phát hiện, bổ sung vào danh sách quản lý 3.048 đối tượng, xác định 51 tuyến, 182 địa bàn trọng điểm, dựng lại 235 đường dây với 654 đối tượng có biểu hiện hoạt động BBPNTE, lên danh sách 7.035 PNTE bị buôn bán, 21 nghìn PNTE vắng mặt lâu ngày tại địa phương nghi bị buôn bán. Trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, bước đầu xác định được 18 tuyến, 30 địa bàn trọng điểm, quản lý nghiệp vụ 310 đối tượng, dựng lại 18 đường dây, 139 đối tượng có tiền án, tiền sự về tội BBPNTE; phối hợp Công an Trung Quốc rà soát, lên danh sách 249 cơ sở kinh doanh nhà hàng, khách sạn, nhà nghỉ, quán ba và tiệm cắt tóc gội đầu với 249 chủ chứa mại dâm, liên quan đến BBPNTE.

Ðiểm nóng trên tuyến biên giới Việt - Lào là quốc lộ 8, 9 và cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (Quảng Trị), Cầu Treo (Hà Tĩnh) với 200 đối tượng thuộc diện quản lý nghiệp vụ. Qua rà soát trên tuyến biên giới Việt Nam - Cam-pu-chia, phát hiện 76 tụ điểm kinh doanh mại dâm trá hình liên quan đến buôn bán PNTE, tập trung ở khu vực cửa khẩu Xà Xía (Kiên Giang); Tịnh Biên, Long Bình, Châu Ðốc (An Giang); Thường Phước (Ðồng Tháp); Xa Mát, Mộc Bài (Tây Ninh). Phía ngoại biên đối diện phát hiện hơn 90 tụ điểm dịch vụ vui chơi, giải trí hoạt động mại dâm với hơn 300 gái mại dâm liên quan đến buôn bán PNTE.

Do chủ động nắm tình hình, năm qua, lực lượng Công an, Biên phòng điều tra, khám phá 328 vụ; bắt 581 đối tượng, giải cứu 223 nạn nhân, đồng thời phối hợp ngành Lao động, Thương binh - Xã hội, phụ nữ tiếp nhận 412 PNTE bị buôn bán trở về. Các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tích cực phối hợp chặt chẽ với các nước nắm chắc tình hình PNTE bị buôn bán, bảo hộ công dân và chủ động giải quyết kịp thời các vụ liên quan đến BBPNTE, phối hợp chính quyền sở tại và các tổ chức phi chính phủ giải cứu và hồi hương 56 nạn nhân bị buôn bán từ Nga, Trung Quốc, Cam-pu-chia, Ðài Loan...

Nhìn chung, tình hình tội phạm buôn bán PNTE bước đầu được kiềm chế, đã huy động được sức mạnh của toàn xã hội tham gia phòng ngừa và tích cực đấu tranh như truyền thông nâng cao nhận thức, điều tra bóc gỡ nhiều đường dây BBPNTE ra nước ngoài, xây dựng và từng bước hoàn thiện các chính sách, pháp luật, tăng cường và mở rộng hợp tác quốc tế.

Tuy nhiên, vẫn có một số địa phương coi nhẹ công tác này; chương trình, kế hoạch công tác phòng ngừa BBPNTE còn chậm, thiếu biện pháp cụ thể; truyền thông còn dàn trải, chưa gắn đặc thù từng vùng, miền, chưa đến với cán bộ cấp cơ sở trực tiếp làm công tác này; giáo dục, phổ biến pháp luật còn yếu, cho nên số PNTE có nguy cơ cao vẫn còn nhiều; triển khai xác minh, tiếp nhận, hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng cho nạn nhân bị buôn bán trở về còn chậm; kết quả đấu tranh khám phá tội phạm BBPNTE còn hạn chế, chưa tương xứng với tình hình.

Bài và ảnh: Tuấn Anh