Núi lửa Tonga phun trào gây sóng thần uy hiếp các quốc gia ở Nam Thái Bình Dương

Ngày 14 và 15/1, ngọn núi lửa dưới nước Hunga Tonga-Hunga Ha'apai, nằm cách thủ đô Nuku'alofa của Tonga khoảng 65km về phía Bắc đã phun trào, kích hoạt cảnh báo sóng thần và ban hành lệnh sơ tán khẩn cấp trên bờ biển của Tonga cũng như một số hòn đảo Nam Thái Bình Dương. Cảnh quay trên mạng xã hội cho thấy sóng ập vào các ngôi nhà ven biển.

Đường dây internet và điện thoại bị đứt vào khoảng 18 giờ 40 phút giờ địa phương vào ngày 15/1, khiến 105.000 cư dân trên đảo Tonga hầu như không thể liên lạc được. Các nhóm nhân đạo đã phải vật lộn để thiết lập liên lạc với Tonga.

Núi lửa Hunga-Tonga-Hunga-Ha'apai đã phun trào thường xuyên trong vài thập kỷ qua, nhưng vụ phun trào lần này lớn đến nỗi cư dân ở những vùng xa xôi của Fiji và New Zealand cũng nghe thấy.

Các hình ảnh vệ tinh đã chụp được vụ phun trào núi lửa hôm 15/1 khi khói bốc lên không trung cao hơn mực nước biển khoảng 12km. Bầu trời ở Tonga tối sầm lại bởi tro bụi.

Theo thông tin mới nhất do các nhà khoa học công bố ngày 16/1, núi lửa Hunga Tonga-Hunga Ha'apai phun trào hôm 14/1 là một trong những vụ phun trào dữ dội nhất từng ghi nhận trên toàn thế giới.

Các vụ phun trào đã kích hoạt cảnh báo sóng thần trên khắp Thái Bình Dương. Các quốc gia Nhật Bản, Mỹ, Canada, Australia, New Zealand, Fiji... đã ban bố cảnh báo sóng thần. Mỹ và Nhật Bản kêu gọi người dân trên các bờ biển Thái Bình Dương tránh xa các bờ biển.

Theo Cơ quan địa chất Mỹ, núi lửa tiếp tục phun trào trong ngày 15/1 và đợt phun trào này được đánh giá tương tương trận động đất có độ lớn 5,8.

Australia đã ban hành cảnh báo sóng thần trên biển cho các bờ biển New South Wales, đảo Lord Howe và đảo Norfolk, đồng thời cho biết các bãi biển địa phương dọc theo bờ biển của bang đã bị đóng cửa.

Cơ quan khí tượng Nhật Bản (JMA) kích hoạt cảnh báo sóng thần và phát đi những bản tin liên quan, đồng thời hối thúc các cư dân di chuyển đến những nơi cao hơn.

Theo JMA, một trận sóng thần cao 3m có thể ập vào một số hòn đảo nằm ở khu vực Tây Nam của Nhật Bản, trong đó có đảo Amami, và một trận sóng thần cao 1,2m đã được quan sát thấy ở thành phố Amami ngay trước nửa đêm 15/1.

JMA cho rằng một trận sóng thần cao khoảng 1m có thể đã ập vào các khu vực thuộc bờ biển Thái Bình Dương của Nhật Bản.

Tuy nhiên, hiện chưa có thông tin về thương vong hoặc thiệt hại về tài sản do trận sóng thần gây ra.

Chính phủ New Zealand ngày 15/1 đã khuyến cáo người dân cẩn trọng trước nguy cơ sóng thần và thông báo giúp đỡ người dân Tonga.

Bà Jacinda Ardern, Thủ tướng New Zealand cho biết trong một tuyên bố trên Instagram: “Những hình ảnh về vụ phun trào núi lửa gần Tonga rất đáng lo ngại. Kết nối liên lạc gặp nhiều khó khăn, nhưng lực lượng quốc phòng và Bộ Ngoại giao của chúng tôi đang làm việc để xác định những biện pháp ứng cứu".

Bộ Ngoại giao New Zealand cho biết chưa có báo cáo về số người bị thương hoặc tử vong nhưng thông tin liên lạc bị hạn chế.

Văn phòng Thái Bình Dương của Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (IFRC) tại Suva, Fiji cho biết họ đang theo dõi tình hình và không có thông tin cập nhật về thiệt hại hoặc thương vong.