Lập làng cá cảnh

"Doanh số giao dịch cá cảnh trên toàn thế giới là 4 tỷ USD/năm mà nguồn cung cấp chủ yếu là khu vực châu Á, trong đó chỉ riêng Singapore đã chiếm 300 triệu USD dù dân số chỉ khoảng 3,5 triệu người. Việt Nam ta tiềm năng không thiếu, thậm chí còn thuận lợi hơn rất nhiều mà chỉ xuất khẩu được khoảng 8-9 triệu USD/năm là điều không thể chấp nhận được" - ông Nguyễn Văn Lãng - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Cá cảnh TP Hồ Chí Minh trăn trở.

Ông nói tiếp: "Cá Việt Nam không thua bất cứ nước nào, tôi đã đi nhiều nơi, học hỏi nhiều chỗ, việc lai tạo được loài cá đẹp thực sự không khó, giá thành sản xuất của Việt Nam cũng hoàn toàn cạnh tranh được với Thái-lan, Indonesia... nhưng lâu nay chúng ta phải chịu phận "chiếu dưới" là do phong trào nuôi cá cảnh hiện nay còn quá nhỏ, tự phát và manh mún. Quy mô sản xuất của các nước khác đã tiến rất xa trong khi nghề nuôi cá ở nước ta lại chủ yếu cha truyền con nối. Thế nên cần phải tập trung nhân lực và chất xám, cùng nhau nghiên cứu thì mới đuổi kịp các nước trong khu vực".

Ý tưởng xây dựng một làng nghề cá cảnh của ông đã trở thành dự án cụ thể và được UBND thành phố phê duyệt vào cuối tháng 11-2004. Khu trang trại kinh tế nhà vườn và làng nghề cá cảnh, hoa lan, cây kiểng có diện tích 30 ha, nằm trên địa bàn hai xã Phú Hòa Đông và Trung An (huyện Củ Chi - TP Hồ Chí Minh); được quy hoạch hoàn chỉnh về đường giao thông, hệ thống cấp điện, cấp thoát nước và các dịch vụ hạ tầng khác. Trang trại được chia làm 180 lô đất, mỗi lô 1.000m² bố trí cho các hội viên, xã viên định cư sản xuất. Làng nghề cá cảnh sẽ huy động nhiều nghệ nhân cùng đầu tư vào để phát triển nuôi cá xuất khẩu.

Ông Nguyễn Văn Lãng cho biết: "Làng nghề cá cảnh sẽ được hoàn thành giai đoạn 1 ngay trước dịp lễ 30-4. Khu làng nghề cá cảnh được xây dựng theo mô hình làng nghề xưa Nam Bộ, vị trí sát bên khu du lịch sinh thái làm phong phú thêm các điểm tham quan. Trong vườn còn có thể trồng xen rau quả, hoa kiểng, tạo thêm nguồn thu nhập cho nông dân. Chúng tôi đang chú trọng đến hình mẫu thiết kế chiếc cổng vào làng vì đây vừa là biểu tượng, vừa là mấu chốt thể hiện nét riêng của làng nghề. Vì thế chúng tôi đã treo giải thưởng trị giá bảy triệu đồng cho giải nhất (giải nhì năm triệu đồng) cho các nghệ nhân thiết kế (Mẫu thiết kế gửi về CLB Cá cảnh TP Hồ Chí Minh, số 120B Sương Nguyệt Anh, Q.1, TP Hồ Chí Minh; ĐT:08-8330519, hạn chót ngày 15-4-2005)".

Ngay khi có quyết định chấp thuận dự án, Hợp tác xã Hà Quang và Câu lạc bộ Cá cảnh TP Hồ Chí Minh đã bắt tay ngay vào việc đầu tư xây dựng. Ông Nguyễn Văn Lãng hồ hởi kể: "Đất ở hai xã Phú Hòa Đông và Trung An hầu hết là đất xấu nên dân bỏ trống nhiều lắm. Khi biết thông tin làng nghề cá cảnh được xây dựng tại đây, nhiều người đã đồng thuận chuyển đổi nghề, góp đất tham gia dự án. Tại Củ Chi, gần 100 hộ đã tự nguyện chuyển sang nuôi cá, ai không tham gia thì cũng được thỏa thuận để bồi hoàn chi phí. 30 ha không phải ít, vậy mà chỉ trong vài tháng chúng tôi đã giải phóng xong mặt bằng, hiện nay đã bắt đầu xây những mô hình nuôi phân lô đầu tiên".

Ông Lãng nhẩm tính: "Với mỗi 1.000m² dành cho một xã viên, 500m² đất sẽ dành cho trồng trọt, 500m² còn lại sẽ bố trí hồ kiếng nuôi cá giống, cá con và các hồ nuôi cá lớn. Với một triệu con cá sản xuất mỗi năm, doanh thu hơn một tỷ đồng, nếu nuôi lớn thì thu nhập sẽ cao gấp 10 lần. Trước mắt khu làng nghề có 180 hộ, như vậy sẽ cho tổng doanh thu cao nhất là 1.800 tỉ đồng/năm và thấp nhất là 180 tỷ đồng/năm tùy mức độ sản xuất, giải quyết việc làm cho gần 900 người (bình quân năm người/hộ). Ngoài ra làng nghề còn tạo giá trị gia tăng phát triển cho các ngành dịch vụ phụ trợ như cung ứng giống - thức ăn - thuốc thú y, du lịch...". Ông Lãng khẳng định: "Điểm yếu của cá cảnh Việt Nam là con giống đã lạc hậu trong khi yêu cầu xuất khẩu là phải đổi mới liên tục. Các xã viên khi vào làng nghề chỉ lo sản xuất theo một quy trình thống nhất, còn giống sẽ được câu lạc bộ cung cấp, kể cả những giống quý hiếm để tạo ra sản phẩm của Việt Nam".