Ra mắt website cities1000.org...
Ðược sự chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội và Tiểu ban Tuyên truyền Quảng bá Giáo dục về Ðại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, Quỹ văn hóa Hà Nội hợp tác với Trung tâm Hỗ trợ phát triển tài năng và mạng Ashui.com đang xây dựng website Cities1000.org (song ngữ Anh - Việt) góp phần vận động thành lập câu lạc bộ này và giới thiệu tổng quát về nền văn hóa đa dạng của các thành phố 1000 năm tuổi trên thế giới. Trang web này sẽ là một địa chỉ tin cậy để các tổ chức văn hóa - xã hội, kinh tế trong và ngoài nước cùng chia sẻ thông tin và hợp tác cùng tôn vinh những giá trị văn hiến của các thành phố nghìn năm tuổi.
Ðể thuận lợi cho việc xây dựng cơ sở dữ liệu của website và xúc tiến thành lập Câu lạc bộ, Ban vận động có kế hoạch hợp tác với nhiều tùy viên văn hóa của các nước có thành phố 1000 năm tuổi cùng phối hợp thực hiện. Dự kiến, vào đầu tháng 10-2009 trong dịp Hà Nội kỷ niệm 999 năm tuổi, website sẽ chính thức ra mắt cộng đồng.
Thông tin chọn lọc về các thành phố 1000 năm tuổi...
Theo thống kê bước đầu của nhóm xây dựng website Cities1000.org, trên thế giới có trên 120 thành phố hơn 1000 năm tuổi, trong đó có 30 thành phố là thủ đô. Xin giới thiệu cùng bạn đọc những nét chính về ba thành phố tiêu biểu của ba châu lục Âu, Á, Mỹ.
Athens là thủ đô và cũng là thành phố lớn nhất Hy Lạp (châu Âu), là một trong những thành phổ cổ nhất thế giới với lịch sử được ghi chép ít nhất là 3.000 năm. Athens cổ đại là trung tâm nghệ thuật, học thuật và triết học, nơi sinh của Socrates, Pericles, Sophocles và nhiều nhà triết học, nhà văn, nhà chính trị nổi tiếng của thế giới cổ đại. Di sản của thời kỳ cổ đại vẫn còn hiển hiện ở trong thành phố, qua một số tượng đài và công trình nghệ thuật; nổi tiếng nhất là Ðền Parthenon ở trên Acropolis, như là một điểm nổi bật sử thi của nền văn minh phương Tây. Thành phố này cũng lưu giữ nhiều tượng đài La Mã và Byzantine, cũng như một số nhỏ các tượng đài Ottoman còn lại thể hiện bề dày lịch sử của thành phố này qua các thời kỳ. Ngày nay, Athens là khu vực thành phố lớn thứ 8 châu Âu và đang trở thành một trung tâm kinh doanh hàng đầu của Liên minh châu Âu. Athens từng đăng cai Thế vận hội hiện đại đầu tiên vào năm 1896.
Từng là kinh đô của nhiều đế chế Ấn Ðộ cổ (châu Á), Delhi đã là một thành phố lớn ở trên con đường thương mại cổ từ Tây Bắc Ấn Ðộ đi đồng bằng sông Hằng. Nhiều tượng đài cổ, các địa điểm khảo cổ và các phế tích có tầm quan trọng được xây dựng trong lịch sử của quốc gia này. Các hoàng đế Môgôn đã cho xây một phần của thành phố (hiện được gọi là Phố Cổ hay Delhi Cổ) để làm kinh đô của Ðế quốc Môgôn trong một thời gian dài. Trong thời kỳ Raj thuộc Anh, New Delhi được xây làm một quận hành chính của thành phố. New Delhi được tuyên bố là thủ đô của Ấn Ðộ sau khi nước này giành được độc lập từ ách cai trị của Anh năm 1947. Là thủ đô của Ấn Ðộ, New Delhi là nơi có các trụ sở của nhiều cơ quan Nhà nước... và phát triển thành một thành phố quốc tế nhờ dân nhập cư đến từ khắp nơi tại Ấn Ðộ.
Thành phố thiêng Caral Supe của Peru (châu Mỹ) mới đây chính thức được ghi tên vào danh sách Di sản thế giới của UNESCO tại phiên họp lần thứ 33 của Ủy ban Di sản Thế giới. Caral Supe là trung tâm văn minh lâu đời nhất tại khu vực châu Mỹ với lịch sử 5.000 năm. Thành phố này nằm trên một nền đất sa mạc khô cứng nhìn ra thung lũng xanh tươi của sông Supe. Khu vực khảo cổ rộng 626 hecta này có từ cuối thời kỳ cổ đại ở vùng trung tâm dãy Andes. Caral Supe đang được bảo vệ tốt bởi có một quần thế kiến trúc rất độc đáo, ấn tượng...
Diễn đàn về đời sống đô thị 1000 năm tuổi
Trong khoảng một, hai thập niên trở lại đây người ta hay nói tới các thuật ngữ: đời sống đô thị (la vie urbaine - tiếng Pháp), chuyển hóa đô thị (transformation urbaine), phát triển đô thị (developpement urbain)... như thể đang tồn tại một cách song song đời sống đô thị và đời sống con người.
Ðời sống con người thì xác định và có giới hạn, còn đời sống đô thị thì không xác định và vô hạn. Ðô thị không có tuổi bởi nó gắn liền với đời sống của các di tích. Nếu có ai đó đánh thức được cuộc sống của các di tích này, tức là họ đã tạo điều kiện để con người hôm nay được tiếp cận và hiểu rõ cuộc sống của ngày hôm qua. Những đô thị có sức hấp dẫn nhất trên thế giới này đều có một nét chung là phát huy được giá trị của di tích trong đời sống hiện đại.
Delhi (Ấn Độ).
Mặc cho thời gian cuốn băng nhiều di tích cổ để thay thế bằng các khu đô thị mới hiện đại và nhiều công trình kiến trúc nhỏ của quá khứ bị phá đi để xuất hiện các kiến trúc mới hơn, lộng lẫy hơn... Tuy nhiên mặc cho không gian đô thị đang thay hình đổi dạng, với những tuyến giao thông mới mở và các khu vực xây dựng mới khang trang..., giá trị của di tích vẫn như một hằng số trong sự biến đổi và chuyển hóa của không gian đô thị và nó buộc các chuyên gia đô thị phải giải một bài toán phức tạp, đó là dựa trên sự bất biến của di tích, cả về vị trí cũng như hình thức, để buộc các yếu tố đô thị mới phải phụ thuộc vào nó trong quá trình phát triển.
Ở Phờ-lô-ren-xia (I-ta-li-a) người ta muốn xây dựng một khu ở mới, cách không xa một khu phố cổ cần bảo tồn, các chuyên gia đô thị đã phải giải bài toán liên kết hình thái đô thị hết sức tinh tế, để cho khu ở mới có hình thức hài hòa với khu ở cũ, ít nhất là về mặt hình thái.
Ở Pa-ri (Pháp) với phương án cải tạo mở rộng bảo tàng Lu-vơ-rơ, một di sản kiến trúc có giá trị, kiến trúc sư Io Minh Pei đã đi vào lịch sử kiến trúc, bởi đã chọn giải pháp can thiệp ít nhất vào không gian vốn có của truyền thống và chỉ đặt trên mặt đất một tòa tháp nhỏ, bằng kính, hình kim tự tháp.
Cũng tương tự như thế, ở Mát-xcơ-va phương án thiết kế siêu thị trung tâm được đánh giá cao và đoạt giải thưởng bởi tác giả cho xây ba tầng hầm dưới lòng đất, và chỉ để hở một phần của quả cầu kính trên quảng trường Ma-nhe-giơ-xkai-a... Cách ứng xử như thế đã không làm tổn thương không gian quảng trường Ðỏ và Cung điện Krem-lin.
Rõ ràng là trong các trường hợp trên giữa quy hoạch đô thị và văn hóa đô thị đã có sự giao thoa, mà giá trị của nó là sự hài hòa giữa kiến trúc mới và kiến trúc cũ. Sự ẩn mình trong lòng đất của kiến trúc đương đại để nhường chỗ cho sự chiếm lĩnh không gian của các kiến trúc di sản, đã không làm cho các kiến trúc mới "thấp" đi mà ngược lại nó càng được tôn vinh.
Với vai trò cổng thông tin điện tử về các thành phố 1000 năm tuổi do Việt Nam khởi xướng, Cities1000.org hội tụ trí tuệ của nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế ở nhiều lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, kiến trúc, kinh tế góp phần đáng kể giới thiệu và quảng bá giá trị văn hiến của Thăng Long - Hà Nội với bạn bè quốc tế cũng như giới thiệu nền văn minh nhân loại đến từ các quốc gia có thành phố nghìn năm tuổi trên hành tinh trong dịp Ðại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.
