Khát vọng sáng tạo của một biên đạo múa

Trần Ly Ly sinh năm 1978 trong một gia đình có truyền thống với nghề múa, bố là hiệu trưởng Trường cao đẳng Múa Việt Nam, mẹ là diễn viên ballet. Ly Ly học múa từ nhỏ, từng đoạt hai giải tài năng múa toàn quốc năm 1992, 1994.

Sau khi tốt nghiệp trung cấp, chị được giữ lại trường để tiếp tục bồi dưỡng rồi gửi lên bậc đại học. Nhưng thay vì đi tiếp con đường thẳng và nhàn hạ ấy, chị quyết tâm du học với suất học bổng tại Trường đại học Queensland, (Australia) chuyên ngành dạy múa cho trẻ em. Tại trường, Ly Ly tích cực tham gia nhiều dự án, vừa để trau dồi ngôn ngữ, vừa có cơ hội học hỏi và cũng là dịp giới thiệu múa Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Festival Huế năm 2000 ghi một dấu ấn đáng nhớ khi Ly Ly cùng ba diễn viên Nhà hát Nhạc vũ kịch "lọt vào mắt xanh" của biên đạo múa đương đại người Pháp. Từ cuộc hội ngộ này, chị quyết tâm theo đuổi và gắn bó với múa đương đại. Sau một năm đi lưu diễn khắp nước Pháp cùng đoàn ballet Atlantiqua và R.Chopilot, chị thật sự say mê và học hỏi được rất nhiều về múa đương đại.

Với sức lao động nghệ thuật miệt mài, với tư duy độc lập cùng những sáng tạo không ngừng và cả sự may mắn, chị trở thành một trong những người hoàn chỉnh những vở múa đương đại đầu tiên ở Việt Nam, dù với chị đó chỉ là sự khởi đầu.

Múa đương đại giúp chị diễn tả chân thật, trực diện và phong phú mọi góc độ nhìn nhận cuộc sống. Chị chia sẻ: "Có thể ngôn ngữ múa này chưa được đông đảo khán giả quan tâm yêu thích nhưng tôi vẫn làm. Tôi nghĩ, nghệ thuật đương đại thường đưa ra những vấn đề mà nghệ sĩ không áp đặt người xem theo cách hiểu của mình, mà gợi mở sự tưởng tượng của mỗi khán giả theo cảm nhận, suy nghĩ và trình độ học vấn của họ".

Học xong đại học, chị về nước làm giảng viên Trường cao đẳng Múa Việt Nam và đã sáng tác ba tác phẩm ngắn: Mẹ, Tự họa, Bong bóng. Năm 2005, chị đoạt giải thưởng về biên đạo đầu tiên cho tác phẩm Ðê - giải thưởng Hội Nghệ sĩ Múa.

Ly Ly cũng từng gây ấn tượng với màn múa lên đồng đầy phấn khích khi nhận biên đạo cho chương trình Ðẹp Fashion show - một sự kiện thời trang lớn tổ chức năm 2006.

Nhưng tác phẩm ghi dấu ấn trong nghề phải kể đến là Một ngày và Cuộc sống trong chiếc hộp. Năm 2006 Một ngày, vở múa lớn nhất đầu tiên do chị làm biên đạo độc lập và công diễn lại năm 2007 được nhiều người yêu thích. Ý tưởng tác phẩm bắt nguồn từ cảm xúc của chị về một ngày mới với những suy nghĩ, tâm trạng và hành động khác nhau. Một ngày với người này thì nặng nhọc với người khác lại nhẹ nhàng, với người này sáng sủa với người khác là đen tối. Những cảm nhận đa dạng ấy được chị thể hiện nhuần nhị qua vũ điệu, ánh sáng và âm thanh. Các hình tĩnh và hình động, ma-nơ-canh và vũ công cùng hòa vào nhau trong ánh sáng kỳ diệu. Người xem được sống trong nhiều cảm xúc với những tư duy, chiêm nghiệm về một ngày trong đời sống bận bịu và ồn ào của Thủ đô Hà Nội.

Nếu Một ngày với những cảm xúc bộc trực, trong trẻo thì Cuộc sống trong chiếc hộp (dàn dựng và công diễn năm 2007) lại chất chứa nhiều trăn trở và suy tư. Vẫn sử dụng kỹ thuật hiện đại như ánh sáng và thiết kế sân khấu cùng kỹ thuật múa ballet hiện đại nhưng mang tư duy kiểu mới về sự giải phóng khỏi những khuôn mẫu, Cuộc sống trong chiếc hộp được tạo nên bởi những hình khối không gian rộng và mở cùng sự chuyển động linh hoạt của ánh sáng, của ngôn ngữ múa sống động lột tả sâu sắc suy nghĩ nội tâm của những người mắc bệnh nan y trong cuộc chiến với bệnh tật.

Ly Ly tâm sự: Lúc cô đơn, bệnh tật, con người thường hay lui vào thế giới nội tâm, cũng giống như lui vào trong một cái hộp vậy. Mỗi người đều sở hữu một chiếc hộp của riêng mình và liên lạc với thế giới bên ngoài qua sợi dây vô hình và hữu hình. Những chiếc hộp va chạm, đối thoại với nhau và tìm kiếm những cách thức thể hiện chính mình... Ðó là ý tưởng chính của vở múa  này.

Vốn say mê nhạc Trịnh Công Sơn, Ly Ly mong muốn tác phẩm của mình phải mang một triết lý về nhân tình thế thái như nhạc của Trịnh, phải có cái gì để người ta suy ngẫm, hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn. Chiều sâu tư tưởng, sự sâu sắc trong từng chi tiết, tính nhân văn và tất cả phải đẹp là điều mà Ly Ly muốn thể hiện ở đứa con tinh thần của mình.

Ngoài vai trò là một đạo diễn, Ly Ly còn là giảng viên chính của bộ môn múa hiện đại tại Trường cao đẳng Múa Việt Nam. Hai năm qua, với nhiều nỗ lực, sáng tạo không ngừng chị đã khẳng định được với ban lãnh đạo của trường để có một lớp chuyên về múa hiện đại.

Theo chị, không phải sinh viên nào cũng có thể múa ballet - một môn học rất khó, múa đương đại cũng là một sự lựa chọn phù hợp với năng khiếu của nhiều em. Và thực tế, chị đã khơi gợi ở các em những cảm xúc hồn nhiên ít trau chuốt để tự do sáng tạo trong từng động tác mà không phải múa theo một khuôn mẫu định sẵn nào.