Thứ dễ nhận thấy nhất là rác. Có thể nói rác xuất hiện ở mọi nơi và vào bất cứ lúc nào. Nơi nhiều rác hơn cả là tụ điểm tập kết rác ở đường Phan Bội Châu, cửa đông chợ Bến Thành gần như lúc nào cũng có hàng chục xe rác ngổn ngang và bốc mùi hôi thối. Nước từ các xe rác rỉ ra suốt ngày, đọng thành vũng nhầy nhụa kể cả những ngày trời nắng. Chung quanh các khu chợ trong nội thành, lúc nào cũng ngập trong các loại rác thải. Còn tại các thùng rác công cộng đặt trên các tuyến phố thì rác không ở trong thùng mà lại nằm tung tóe ở chung quanh. Cảnh sinh hoạt bừa bãi nơi công cộng của người dân diễn ra dưới mọi hình thức và ở mọi chốn. Các nhà chờ xe buýt trở thành nơi trú ngụ của các gánh hàng rong và là nơi ngủ trưa lý tưởng cho không ít người. Thậm chí, trở thành nhà của những người lang thang và nơi chờ khách của những người hành nghề xe ôm. Còn vỉa hè ở trên các tuyến đường lớn thì từ lâu đã bị biến thành quán nhậu cho đủ mọi thành phần và các quán trà chanh cho lớp trẻ giết thời gian bằng những câu chuyện vô bổ, trên trời, dưới đất; hoặc bị biến thành bãi đỗ xe phục vụ các văn phòng, công sở trong tòa nhà cao tầng cận kề. Các góc công viên trở thành phòng ngủ, nhà riêng của không ít người. Thật không khó bắt gặp cảnh những "đấng mày râu" mặc quần lửng, cởi trần ngồi nhậu trên vỉa hè, nói năng ầm ĩ và vô tư xả rác xuống hè phố. Các gốc cây lớn ở không ít con phố trở thành nhà vệ sinh công cộng cho bất cứ ai đang đi trên đường bỗng nhiên có nhu cầu. Ðó là trên mặt đất. Còn cao hơn một chút thì các cột điện, cột đèn đường, các bờ tường, nhà chờ xe buýt trở thành nơi treo, dán các loại tờ rơi quảng cáo hay trưng số điện thoại khoan, cắt bê-tông. Có những cột đèn bị dán quảng cáo kín mít từ đầu đến chân, gặp mưa gió rách tơ tướp trông rất nhếch nhác. Cao hơn chút nữa, trên đầu mọi người là các loại dây điện, cáp viễn thông lủng lẳng, chằng chịt như mạng nhện hiện hữu ở không ít con phố. Cho dù, việc ngầm hóa dây điện và cáp thông tin đã được thành phố ưu tiên thực hiện từ mấy năm nay nhưng vẫn chưa làm triệt để được, do không có sự phối hợp chặt chẽ giữa Tổng công ty điện lực và các đơn vị viễn thông, cho nên nhiều nơi lưới điện đã được ngầm hóa nhưng vẫn còn dây thông tin treo cột điện khiến hiệu quả công tác ngầm hóa và mỹ quan đô thị không cao.
Có thể nói, để bộ mặt đô thị xuất hiện những hình ảnh phản cảm chủ yếu là do người dân thiếu ý thức. Ði cùng với đó là sự nửa vời, thiếu kiên quyết của các lực lượng chức năng trong xử lý các vi phạm về vệ sinh môi trường và làm mất mỹ quan đô thị. Cụ thể như trước đây thành phố đã xử lý khá mạnh tay những hành vi quảng cáo rao vặt không đúng nơi, đúng chỗ bằng cách cắt thuê bao điện thoại quảng cáo, ra quân xóa các quảng cáo rao vặt vi phạm quy định về quảng cáo, phạt nóng hành vi xả rác và phóng uế nơi công cộng... Tuy nhiên, tất cả những biện pháp nêu trên đều không phát huy tác dụng do chưa có số điện thoại nào bị cắt vĩnh viễn do việc giám sát các số điện thoại rất phức tạp, các quảng cáo vừa xóa, lại tái xuất trong thời gian ngắn. Còn việc phạt nóng thì người vi phạm không có tiền đóng phạt và lực lượng để thực hiện việc phạt nóng cũng không đủ người. Mỹ quan đô thị vì thế mà không được cải thiện đến nơi, đến chốn.
Còn nhớ, những năm 2008, 2009 thành phố đã thực hiện Năm thực hiện nếp sống văn minh đô thị và quyết định xây dựng bốn tuyến đường kiểu mẫu cấp thành phố (các tuyến đường này nằm trên địa bàn quận 1); 11 tuyến đường xây dựng điểm cấp thành phố, trong đó địa bàn quận 3 có bốn tuyến đường, một tuyến thuộc quận 4, hai tuyến thuộc quận 5, hai tuyến thuộc địa bàn quận 10 và một tuyến thuộc quận Tân Bình để làm cơ sở nhân rộng trên các tuyến đường khác trên địa bàn. Thành phố cũng đã có phong trào xây dựng các khu phố tự quản do các tổ chức đoàn thể đảm nhận như: khu phố Thanh niên tự quản, khu phố Phụ nữ tự quản, khu phố Cựu chiến binh tự quản. Nhưng đến nay, các chủ trương, phong trào đó hình như chưa phát huy được hiệu quả. Vì thế, để lập lại mỹ quan đô thị, thành phố nên khởi động lại chương trình xây dựng các tuyến phố kiểu mẫu, củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của các khu phố tự quản. Ðồng thời giao thêm nhiệm vụ bảo đảm trật tự và mỹ quan đô thị tới các chi bộ khu dân cư, chi bộ đường phố và tổ dân phố để nhắc nhở và ngăn chặn kịp thời các hành vi gây mất mỹ quan đô thị. Phải làm quyết liệt và đồng bộ như vậy thì mới có thể khắc phục được tình trạng mất mỹ quan đô thị.
