Cố gắng tìm mọi cách để cho con được vào học những trường ưng ý là hiện tượng phổ biến ở nước ta từ nhiều năm nay, nhất là ở những đô thị lớn như TP Hồ Chí Minh. Hiện tượng này (nhiều người gọi nôm na là “chạy”) không chỉ gây bức xúc trong xã hội, làm méo mó nền giáo dục nước nhà, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng dạy và học, tâm lý học sinh, mà còn là tiền đề tiềm ẩn phát sinh nhiều tiêu cực.
Nhằm khắc phục tình trạng này, thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT); UBND; Sở GD-ĐT các tỉnh, thành phố đã ban hành nhiều văn bản; triển khai nhiều giải pháp nhằm chấn chỉnh công tác tuyển sinh, hạn chế những hiện tượng tiêu cực trong việc giải quyết tiếp nhận học sinh trái tuyến, chọn trường, chọn lớp... Tuy nhiên, hiện tượng “chạy” trường, “chạy” lớp vẫn chưa được khắc phục một cách triệt để, vẫn tồn tại khá phổ biến ở các thành phố lớn và dường như mỗi năm một “nóng” hơn lên.
Ở TP Hồ Chí Minh, tất cả các phường, xã, thị trấn đều có trường tiểu học. Nhiều phường ở khu vực nội thành có nhiều hơn một trường tiểu học. Các xã vùng nông thôn ngoại thành, trường tiểu học còn được bố trí thành nhiều điểm trường "đứng chân" ở các xóm, ấp... đáp ứng đủ nhu cầu và tạo thuận lợi cho việc học tập của học sinh. Hằng năm, thành phố dành hàng trăm tỷ đồng xây mới, sửa chữa, nâng cấp hàng nghìn phòng học; mua sắm trang, thiết bị dạy học; đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên, tạo điều kiện tốt nhất để học sinh học tập. Không chỉ khu vực nội thành, nhiều trường ở vùng nông thôn ngoại thành nhưng cũng được xây dựng rất khang trang, đạt chuẩn quốc gia.
Hiện tượng “chạy” trường, “chạy’ lớp ở TP Hồ Chí Minh chủ yếu diễn ra đối với học sinh bắt đầu vào lớp 1. Mặc dù phường, xã nào cũng có trường tiểu học nhưng những trường được gọi là chất lượng cao, trường điểm, trường có tên tuổi, có cơ sở vật chất khang trang luôn là mục tiêu mà các bậc cha mẹ mong muốn cho con được vào học. Để đạt được nguyện vọng này, nhiều gia đình có bước chuẩn bị từ xa như cho các cháu học trước tiếng Anh để xin vào những trường có mở lớp tăng cường tiếng Anh; chuyển hộ khẩu thường trú cho con từ nhiều năm trước về địa phương nơi những trường có tiếng "đứng chân" để học sinh mặc nhiên được nhận vào trường từ năm lớp 1. Nhiều người tìm đến những mối quan hệ quen biết và không loại trừ những trường hợp tiêu cực như dùng tiền, quà cáp... để “chạy”. Biết rằng, mong muốn cho con được học ở ngôi trường khang trang, chất lượng giảng dạy tốt, thuận tiện trong việc đưa đón các cháu hằng ngày là nguyện vọng chính đáng của bất kỳ bậc làm cha mẹ học sinh nào nhưng việc “chạy" lộn xộn, không chính đáng này trong nhiều năm qua đã gây áp lực không nhỏ cho những trường có truyền thống học tốt, dạy tốt. Không ít trường có tiếng, số học sinh mỗi lớp luôn cao hơn quy định, ảnh hưởng đến chất lượng học tập, sinh hoạt, vui chơi của các cháu.
Để hạn thế, tiến tới loại bỏ tình trạng “chạy” trường, “chạy” lớp, việc rút ngắn khoảng cách chênh lệch về cơ sở vật chất, chất lượng giảng dạy giữa các trường có tiếng với những trường bình thường khác trong hệ thống giáo dục có vai trò rất quan trọng. Ngoài việc thành phố, các quận, huyện cần quan tâm hơn nữa việc đầu tư sửa chữa, nâng cấp cơ sở vật chất, mua sắm trang, thiết bị giảng dạy, đề nghị Sở GD-ĐT thành phố đặc biệt quan tâm nâng cao chất lượng chuyên môn, kỹ năng sư phạm của đội ngũ giáo viên... Khi sự chênh lệch cả về cơ sở vật chất lẫn chất lượng dạy và học giữa những trường điểm và trường bình thường không còn hoặc còn không đáng kể, nghĩa là tạo được môi trường giáo dục công bằng cho học sinh, mới là giải pháp căn cơ khắc phục tình trạng “chạy” trường, “chạy” lớp”.
Các trường trong thành phố đang khẩn trương chuẩn bị cho kỳ tuyển sinh vào các lớp đầu cấp. Bên cạnh việc siết chặt các quy định; công bố công khai, minh bạch các tiêu chí tuyển sinh, đề nghị ngành giáo dục thành phố chú trọng hơn nữa công tác tuyên truyền, giải thích cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý các trường, cha mẹ học sinh về những điều kiện xét tuyển vào các lớp đầu cấp đối với các trường danh tiếng. Cùng với đó là tăng cường thanh tra, kiểm tra, phát hiện xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm...
