Hòa Bình khẩn cấp thông đường, cứu trợ các vùng bị cô lập do mưa lũ

Ðã có 12 người chết, hai người mất tích, 193 ngôi nhà bị phá hủy hoàn toàn, 1.800 nhà dân bị ngập... Thiệt hại ước tính 150 tỷ đồng. Ðây là trận nước lũ lớn nhất kể từ 60 đến 70 năm nay.

 Con đường hưyết mạch, quốc lộ 6 bị sạt lở, xói trôi nền đường tại hàng trăm vị trí với tổng khối lượng 140 nghìn m3, giao thông tê liệt hoàn toàn. Các tỉnh lộ bị chia cắt bởi sạt lở lên tới hàng trăm nghìn m3 tại hàng nghìn điểm lớn, nhỏ. Hệ thống đường liên xã, giao thông nông thôn bị chia cắt, gián đoạn khoảng 50%. Trên quốc lộ 6, hai trăm xe ô-tô bị ùn tắc giữa các điểm sạt lở cả tuần nay. Chỉ riêng điểm sạt lở tại Km 139+400 (quốc lộ 6) đã có hơn một trăm xe ô-tô bị ùn tắc. Giá thực phẩm thiết yếu tăng khủng khiếp. Một kg gạo có lúc được bán giá 300 nghìn đồng.

Ngày 10-10, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hòa Bình Nguyễn Hữu Duyệt dẫn đầu đoàn cứu trợ đến hai xã Tân Mai và Phúc Sạn thuộc huyện Mai Châu, bằng đường lòng hồ sông Ðà. Do giao thông bộ bị tê liệt từ ngày 5-10, đời sống nhân dân cả hai xã cực kỳ khó khăn: một lít dầu hỏa giá 25 nghìn đồng, một cân muối giá 9.000 đồng, một gói mì tôm giá 17 nghìn đồng... và cũng không có để mà mua.

Từ lâu nay, dân vùng lòng hồ sông Ðà sống nhờ vào cây luồng. Mọi nhu cầu hằng ngày đều dựa vào tiền bán luồng. Giao thông bị chia cắt, luồng không bán được, lương thực thực phẩm không vào được, nguồn dự trữ không có. Ðoàn cứu trợ của tỉnh Hoà Bình đã mang tới hàng tấn gạo, mì tôm, dầu, muối...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hữu Duyệt cho biết: Tỉnh đã chỉ đạo các công ty thương mại của tỉnh đưa nhu yếu phẩm lên bán với giá bằng giá bán tại TP Hòa Bình. Tỉnh sẽ có chính sách hỗ trợ cước phí vận chuyển cho các công ty thương mại. Ngay sau khi đoàn cứu trợ đến, giá hàng hóa tại Tân Mai, Phúc Sạn hạ xuống, còn thấp hơn cả giá bán trước khi xảy ra lũ, lụt.

Trong trận mưa lũ lịch sử này, Mai Châu là huyện bị thiệt hại nặng nề nhất. Do địa hình phức tạp, có độ dốc cao, địa chất không ổn định nên sạt lở đất diễn ra trên diện rộng. Có quả núi đất sạt một nửa xuống lòng hồ sông Ðà gây nên đợt sóng cao tới 3 m, chấn động cả một vùng. Có huyện có 80 căn nhà bị cuốn trôi, 36 ngôi nhà bị sập hoàn toàn. Tỉnh đã hỗ trợ khẩn cấp 400 triệu đồng từ quỹ dự phòng: nhà bị trôi, sập đổ được hỗ trợ năm triệu đồng; người chết, gia đình được hỗ trợ ba triệu đồng; người bị thương nặng được hỗ trợ 1,5 triệu đồng; nhà bị xiêu vẹo, hỏng nặng được hỗ trợ ba triệu đồng. Qua thực tế cơ sở cho thấy mức hỗ trợ cho các nhà bị trôi (mất hoàn toàn) và các nhà bị sập cùng ở mức năm triệu đồng là chưa thỏa đáng. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hữu Duyệt, tỉnh sẽ điều chỉnh mức hỗ trợ tăng cao đối với các nhà bị trôi.

Ngày 11-10, đoàn công tác liên ngành Giao thông, Nông nghiệp, Tài chính của Hòa Bình đi khảo sát tình hình hậu quả lũ, lụt tại huyện Ðà Bắc. Ðây là huyện vùng cao hiểm trở nhất và dài nhất tỉnh, khoảng 100 km. Con đường độc đạo - tỉnh lộ 433 xuyên suốt huyện bị chia cắt hàng trăm điểm với 74 nghìn m3 đất đá sạt lở.

Chủ tịch UBND huyện Ðà Bắc Nguyễn Mạnh Hòa cho biết: Sau mưa lũ 16/21 xã, thị trấn bị chia cắt, mất liên lạc hoàn toàn. Từ ngày 6-10, huyện chỉ đạo các mũi, chia nhau cắt rừng đến từng xã nắm tình hình.  Mối lo lớn nhất là hệ thống giao thông liên xã, liên thôn bị sạt lở trầm trọng, mà nguồn lực của huyện thì quá mỏng. Hiện nay, huyện trưng dụng tất cả các máy ủi, xúc trên địa bàn,  khai thông các điểm ách tắc.

Ðoàn công tác của tỉnh Hòa Bình do đồng chí Nguyễn Hữu Duyệt, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh dẫn đầu về xã Yên Bồng và An Bình thăm hỏi và hỗ trợ gia đình nạn nhân. Ðây là hai xã của huyện Lạc Thủy bị thiệt hại nặng do lũ, lụt sau bão số 5 gây ra.

Tại nhà nạn nhân Nguyễn Văn Lực, 43 tuổi, ở thôn Ðồi Chùa, xã Yên Bồng, chúng tôi chứng kiến cảnh người mẹ thương con không cầm nổi nước mắt.  Người cha, ông Nguyễn Ðình Thanh, nắm chặt tay cán bộ trong đoàn, không ngớt lời cảm ơn của gia quyến trước sự quan tâm của chính quyền, đoàn thể, xóm làng. Ông Thanh nghẹn ngào kể lại: Hôm ấy thấy nước lên, 19 giờ ngày 5-10, cháu Lực đi mua lưới về quây ao cá. Trên đường về, bất ngờ gặp lũ, lại không biết bơi. Hai giờ sau thì tìm thấy "cháu".

Bị chia cắt bởi nước lũ, nhưng cấp ủy, chính quyền huyện, xã đi ca-nô vào nhà dự lễ khâm liệm, thăm hỏi, động viên gia đình. Chúng tôi đến nhà nạn nhân Ngô Chí Tuyến, sinh năm 1968, thôn Ðồng Bầu, xã An Bình, cách trung tâm huyện hơn 20 km. Ngôi nhà bặt tiếng anh từ ngày 5-10 trở nên lạnh lẽo. Người vợ, phần vì ốm đau, phần vì mất chỗ dựa tình cảm, tinh thần, như người mất hồn. May mà có họ hàng, làng xóm, chính quyền đặc biệt quan tâm, cho nên chị và hai con mới trụ được. Bà Ngô Thị Khang, dì của anh Tuyến vừa khóc vừa nói: Cháu Tuyến ở với bà ngoại (nay đã 88 tuổi) từ khi mẹ "đi bước nữa". Nó tàn tật cả tay, chân, nhà này đều do ông bà ngoại cho. Vợ nó vừa mổ u xơ cổ tử cung tháng 3 vừa qua, còn chưa hồi phục. Hôm mưa to, lũ về là ngày 4-10, lúc 11 giờ 30 phút nó và đứa con trai thứ hai ra vớt lưới ngoài sông Ðập. Không như mọi năm, nước lũ lên rất nhanh. Hai bố con bị nước cuốn. Mọi người chạy ra chỉ cứu được con, còn bố bị cuốn trôi.

Bà Khang nói với chúng tôi về sự biết ơn của gia đình đối với các cấp, thôn, bản, đội cứu hộ không quản mưa gió, lũ dữ để tìm xác anh Tuyến. Ðến 22 giờ đêm hôm sau thì tìm thấy xác. Nhà còn ít lúa đã bị nảy mầm cũng không có người làm, lại nhờ hàng xóm gặt rồi phơi hộ. Bà cũng động viên hai cháu trai con anh Tuyến (một học lớp 8, một học lớp 11) tiếp tục theo học trong sự đùm bọc, che chở của cộng đồng.

Huyện uỷ, UBND huyện Lạc Thủy chỉ đạo các ngành trợ cấp ban đầu hai trường hợp nói trên theo quy định của tỉnh. Ðồng thời, hỗ trợ tiền tàu xe cho gia đình một nạn nhân quê ở thị trấn Rịa (huyện Nho Quan, Ninh Bình) bị chết khi đi vào địa bàn xã Khoan Dụ.

Phó Chủ tịch UBND huyện Lạc Thủy Bùi Thị Lan cho biết: Ngày 5-10, lũ lên quá nhanh và cao. Có nơi ngập đến mái nhà. Xã Phú Lão, 54 người được cứu thoát bằng xuồng máy của quân đội và công an. Lực lượng cứu hộ của huyện cứu được 43 người ở ven sông Bôi địa bàn xã Khoan Dụ. Nhưng, nếu không có phương án phân lũ Ninh Bình sớm thì số người chết và mất tích có thể hơn con số 3. Toàn bộ hơn 1.200 ha lúa và hoa màu bị ngập úng, trong đó mất trắng 192,6 ha. Mặt nước thả cá bị ngập gần 140 ha. Ven sông Bôi, 978 nhà dân bị ngập, trong đó đổ ba nhà, hỏng mười nhà. Tại xã Hưng Thi, Ðội 9, Nông trường Sông Bôi ngập 17 ha cam đang chuẩn bị cho thu hoạch; lũ cuốn trôi 12.300 gốc bương, tre trồng ven sông; nước tràn vùi lấp bốn ha đất sản xuất; sạt lở 1,6 ha đất ở xã Hưng Thi, Lạc Long và thị trấn Chi Nê. Trong lũ, nước ngập nhiều tuyến đường trong huyện, việc cứu hộ phải dựa vào xuồng máy, nhưng công suất nhỏ nên hoạt động có hạn chế. Trước đây, chúng tôi có ca-nô lai dắt phà của hạt giao thông hỗ trợ nên việc cứu hộ thuận lợi hơn. Các tuyến đường trục xã Hưng Thi, An Lạc, Liên Hoà, An Bình... bị sạt lở nhiều vị trí. Riêng tuyến đường Hồ Chí Minh qua địa bàn xã Hưng Thi bị sạt lở nặng. Thông tin liên lạc đến các xã An Bình, An Lạc, Liên Hòa, Hưng Thi bị gián đoạn do có sự cố về thiết bị tuyến An Lạc, An Bình và bị đứt dây ở Hưng Thi. Bưu điện huyện đã triển khai khắc phục, nhưng thông tin liên lạc chưa ổn định... Thiệt hại ước tính hơn 20 tỷ đồng.

Xã Yên Bồng bị lũ tàn phá nặng nhất trong huyện, ước tính thiệt hại hơn 3,1 tỷ đồng. Chủ tịch UBND xã Ðinh Hữu Lập khẳng định: Ðây là "rốn nước" của huyện Lạc Thủy và của tỉnh Hòa Bình. Năm nay, cao hơn đỉnh lũ năm 1986 hơn 80 cm. Tất cả 70 ha lúa và 96 ha cây vụ đông bị ngập. Mất trắng hơn 31 tấn cá của 200 ao và ba lồng. 15 km đường giao thông sạt lở, hư hỏng, 8 km mương cấp 1 bị bồi lấp...

Thực hiện chỉ đạo của huyện, xã huy động dân quân, đoàn viên, thanh niên xung kích giúp nhân dân thu hoạch lúa khi nước rút. Triển khai đến các thôn, HTX tiếp tục trồng cây vụ đông, rau đậu các loại do huyện hỗ trợ giống. Tiếp nhận và chuyển hàng cứu trợ đúng đối tượng. Phát động toàn dân khôi phục đường giao thông, thủy lợi, nạo vét kênh mương.

Ðược biết, xã Yên Bồng hằng năm đều ngập lụt nhưng chưa được hưởng dự án giao thông của vùng phân lũ sông Ðáy và hỗ trợ để kiên cố tuyến kênh mương cấp 1 hồ Yên Bồng 1. Cả xã có 1.057 hộ, 4.584 nhân khẩu, trước lũ đã có hơn 300 hộ nghèo. Sau lũ sẽ có nhiều hộ tái nghèo vì mất lúa, tài sản bị ngập trôi.

Ông Lập băn khoăn, hỗ trợ vụ đông chỉ là cứu đói trước mắt. Về lâu dài, Yên Bồng cần hỗ trợ giống và vật tư cho cả vụ đông xuân 2007-2008. Bởi lẽ, đây là vụ chính, giải quyết lương thực cho hai phần ba thời gian trong năm, bảo đảm cho xóa đói, giảm nghèo của các hộ.

Tại điểm sạt lở nặng nhất trên quốc lộ 6, Km 139, chúng tôi gặp Phó Giám đốc Công ty quản lý và sửa chữa đường bộ 222 (Khu quản lý đường bộ 2) Phạm Hồng Thịnh. Công ty 222 đang khẩn trương san ủi, sửa chữa, khai thông quốc lộ 6. Tất cả các thiết bị thi công đều hoạt động ba ca liên tục. Từ Mộc Châu (Sơn La), Công ty 224 cũng đang huy động toàn lực lượng mở đường xuống Hòa Bình. Theo Phó Giám đốc Phạm Hồng Thịnh, nếu trời không mưa gây sạt lở tiếp, phấn đấu đến ngày 15-10 sẽ thông đường. Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải tỉnh Hoà Bình Nguyễn Ngọc Việt cho biết: Tiếp sau các quốc lộ, tỉnh lộ là việc khai thông các huyện lộ, đường liên xã, liên thôn. Công việc sẽ còn kéo dài hằng tháng nữa.