Làm mới những bài hát cũ
Đây là tháng mà nhiều chương trình giao hưởng nhạc vũ kịch được dàn dựng trình diễn tại Nhà hát Lớn thành phố. Đêm 19-6 là đêm nhạc Beethoven và Prokoflev với sự góp mặt của nghệ sĩ Bùi Công Duy. Đây là đêm thứ hai của tháng. Trước đó đêm nghệ thuật mang tựa đề "Việt Nam nước non ngàn dặm" mang lại ngạc nhiên về dàn dựng tiết mục, chuyển biến cách hát không khuôn mẫu, cố định như trước đây.
"Việt Nam nước non ngàn dặm" là những bản phối mới, phối lại các bài dân ca ba miền trên nền nhạc giao hưởng do nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng sưu tầm, phối khí. Qua dự khán (ngày 8-6), nhà thơ trẻ Lê Nguyệt Minh cảm xúc: "Cùng với thời gian lao động, con người cô đơn trên lối về. Đó là con đường chon von vách núi, một cánh đồng mờ nhòa trong chiều vắng, một con kênh xa xóm cách thôn...".
Trên chiều dài đất Việt, những biến thiên theo địa hình, tạo nên con người tính cách gắn liền đời sống lao động, gắn bó quê hương. Làm gì để biến con đường dài thành niềm vui, nhịp bước chân thành câu hát, bến nước mái chèo khua trong dòng chảy cũng thành câu hò gọi bến bờ xa. Hoài vọng nhớ thương và từ đó tiếng hát tự nghĩ, tự ngân cho mình nghe, cho mình hay, xua tan mệt nhọc. Mỗi một làng quê, một xóm thôn bình dị, mang vào trong âm nhạc thành kỷ niệm, thành bản sắc và rồi lại được phát hiện lại trong dòng chảy của thời hiện đại hôm nay.
Cũng đêm đó, những bài hát một thời sáng giá sân khấu, được các nhạc sĩ đầu tư dàn dựng: Nhẹ mà thấm, mới mà vẫn chất chứa cung bậc một thời chưa xa. Những kỷ niệm quê hương (Hoàng Dương), Đàn chim Việt (Văn Cao) náo nức về trong gió mùa, trong thơm ngát. "Ơi... Chẳng có chi ngoài phong ba bão táp/ Con chim tan đàn xao xác về đâu? là những khúc ngân trầm buồn hùng tráng qua bản aria Cô Sao (Đỗ Nhuận), NSƯT Hồng Vy lấp lánh trang phục cùng giọng hát, một Cô Sao "đau đớn" trong khúc cuối của bài hát. Từ trong đớn đau vươn lên ngân vang, cảm động, lay thức người nghe...
Hòa quyện trong dòng chảy
Mỗi thời kỳ, mỗi một giai đoạn đi qua trong hành trình của dân tộc bước về phía trước, âm nhạc như một nhật ký phản ánh tình hình xã hội cùng những tâm tư nguyện vọng của con người. Khi tiếng nói ấy ngân lên theo nhịp, cùng thanh âm của tiếng Việt phong phú nó đã thành khúc hát. Rất may, trong ngàn dặm nước non, dân tộc ta nhiều lúc chỉ rau cháo qua ngày, vật chất tối thiểu chỉ để tồn tại nhưng âm thanh luôn thường trực, lời hát luôn cất lên, kế thừa và sáng tạo, mang cho nó những chất liệu mới. Âm nhạc Đỗ Nhuận, Văn Cao, Hoàng Dương, Nguyễn Đình Thi, Lệ Giang và Đàm Thanh gửi gắm những tình yêu đôi lứa, quê hương, đất nước... một thời sáng chắn bão dông, chiều ngăn nắng lửa, một thời tiễn con đi, một thời chia tay trong rực màu hoa đỏ...
Có một câu thơ: Khi em cất tiếng hát, em sẽ hiểu vì sao chim hót. Lắng nghe tiếng chim ta thấy một bầu trời, một khoảng rừng xanh, những dòng suối mát lành, tiếng chim hót là tiếng gọi của niềm vui, của náo nức hòa âm. Tiếng hát con người cũng vậy, trong không gian nghệ thuật phải có lý tưởng âm nhạc của mình. NSƯT Hồng Vy từng giới thiệu album Hoa lửa và Vy với bản phối mới, cách hát nhẹ nhàng, hiện đại. Cũng từ album này, nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng nhận ra kho tàng âm nhạc Việt còn nhiều trầm tích cho sáng tạo. Phần hai đêm diễn, Trần Mạnh Hùng phối khí cho những bài dân ca quen thuộc của Việt Nam với tinh thần mới, sự độc đáo mới qua giao hưởng. Nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng cho biết: "Dòng đời của mỗi con người có thể ví như dòng chảy của thời gian, trải dài từ những tháng ngày còn nằm nôi... Dòng chảy tự nhiên ấy là dòng chảy của suối - sông -biển mà ở đó tuổi thơ sẽ trong như suối...".
Với trực cảm âm nhạc, Trần Mạnh Hùng "thai nghén" ba tổ khúc SuốiSông- Biển. Lựa chọn từ hàng nghìn bài dân ca ba miền, bài Hoa đào bên suối nghiêng cành qua Bắc kim thang, Cây trúc xinh tâm tình Hò ba lý, Bèo dạt mây trôi trong Xuân phong long hồ cùng nhau hát Lý ngựa ô, và Lý kéo chài mướt mồ hôi trong Hạnh phúc... trong biển khơi của Tổ quốc thiêng liêng, đêm nhạc lấy lại tinh thần cho khán giả về kho tàng âm nhạc giàu bản sắc của Việt Nam...
