Nói về lý do vì sao thiếu vắng Bà mẹ của một trong số 63 tỉnh thành, nữ hoạ sĩ cho biết: khi bà lên đến tỉnh Lào Cai thì người mẹ Việt Nam Anh hùng cuối cùng ở đây đã mất. Bà biết, mình đã đến trễ rồi.
Cuộc hành trình kỳ lạ
Cuộc hành trình đi khắp đất nước vẽ chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng của hoạ sĩ bắt đầu từ tháng 2 – 2010. Khi đó bà đã bước vào tuổi 62. Với chiếc xe Chaly bé nhỏ, bà đã rong ruổi trên chừng 35.600km. 863 bức chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng là con số kỷ lục. Chính vì thế, Trung tâm Sách kỷ lịch Việt Nam đã hai lần xác lập bà là nữ hoạ sĩ vẽ chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng nhiều nhất. Các tác phẩm ký hoạ của bà, qua từng chặng đường đã được giới thiệu trong ba cuộc triển lãm ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
Cuộc triển lãm đầu tiên mang tên “Hành trình nét thời gian” tổ chức năm 2010, hoạ sĩ Đặng Ái Việt giới thiệu 100 bức ký hoạ đầu tiên chân dung về các Mẹ. Đó là điểm đánh dấu chặng đường qua 24 tỉnh thành trong hành trình của hoạ sĩ.
Triển lãm “Nét vẽ tri ân” của hoạ sĩ Đặng Ái Việt vừa khai mạc sáng nay 24-7 tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, giới thiệu 300 bức ký hoạ Mẹ Việt Nam Anh hùng. Hoạ sĩ nói rằng, bà vẫn còn tiếp tục hành trình của mình trên khắp đất nước, tiếp tục vẽ các bà mẹ Việt Nam Anh hùng và sau đây, bà tiếp tục thực hiện dự án vẽ chân dung đồng đội.
Những câu chuyện xúc động
Cùng với những bức chân dung ký hoạ, triển lãm lần này của nữ hoạ sĩ còn giới thiệu một phần Nhật ký hành trình vẽ Mẹ Việt Nam Anh hùng của bà. Mỗi dòng nhật ký là một câu chuyện cảm động. Bà viết giản dị, nhưng đọc thấy nhói lòng.
“ Dẫu đã dồn hết sức lực, nhưng không vượt nổi cái dốc đứng, bùn dẻo, bánh xe không bám được. Xe Chaly và mình ngã ngang giữa dốc. Đến nơi biết tin Mẹ còn sống, tuy có nhọc mệt nhưng nghe lòng thanh thản. Lai Châu chỉ còn duy nhất một Mẹ...”.
“Đến nhà mẹ Nguyễn Thị Nghí, xã Đại Minh, Yên Bình. Mẹ 92 tuổi có ba con hy sinh. Mẹ bị ốm, nằm sát giường gầy gò nhưng tai thính và đôi mắt còn lanh. Định không vẽ vì vẽ Mẹ trong trạng thái này tội lắm. Nhưng người con trai út tha thiết muốn vẽ… Nhìn lên bàn thờ, ba bằng Tổ quốc ghi công và những di ảnh liệt sĩ… Vẽ trong nước mắt, đây có thể là hình ảnh cuối cùng của mẹ”.
.Mặc dù tìm thông tin về mẹ, vượt qua chặng đường gian khó, nhưng khi đến nơi thì mẹ đã không còn. Phần nhiều trong các điểm đến của cuộc hành trình mà hoạ sĩ thực hiện trong suốt ba năm ròng là đến trễ. Bà mẹ Việt Nam Anh hùng ở tỉnh Lào Cai là một trường hợp khiến hoạ sĩ day dứt.
Hoạ sĩ Đặng Ái Việt sinh năm 1948, quê ở Tân Bình, Cai Lậy, Tiền Giang. Bà từng công tác tại báo Phụ nữ Giải phóng. Tốt nghiệp Trường ĐH Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh năm 1981, bà giảng dạy tại Trường Văn hóa Nghệ thuật Campuchia và sau đó, bà có 20 năm giảnh dạy tại Trường Đại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh.
