Nhiều dự án chậm tiến độ
Trao đổi ý kiến với chúng tôi, hàng chục cán bộ, công nhân viên Công ty thép Miền Nam bức xúc trước tình trạng, họ mua đất từ nhiều năm tại dự án phường Bình Trưng Ðông (quận 2) do Công ty TNHH may thêu Trường Thịnh làm chủ đầu tư nhưng không thể xây nhà ở vì thiếu sổ đỏ. Sau nhiều lần hứa, mới đây nhất, chủ đầu tư cho biết, chưa làm được sổ vì phải chờ UBND quận 2 duyệt lại quy hoạch tổng thể. Liên hệ với UBND quận 2, chúng tôi được biết, dự án Công ty Trường Thịnh là dự án nằm trong tổng thể khu dân cư 154 ha phường Bình Trưng Ðông. Tuy nhiên, đến nay việc đấu nối hạ tầng cho toàn dự án này vẫn chưa hoàn thành; các công trình công cộng như công viên, trường học... vẫn chưa hoàn tất việc bồi thường giải phóng mặt bằng cho nên chưa thể thực hiện việc cấp GCN cho người dân.
Tương tự, sau hơn 10 năm mua đất tại dự án khu dân cư phường Tân Thới Nhất, quận 12 do Công ty TNHH Lê Minh làm chủ đầu tư, đến nay hàng chục hộ dân vẫn không nhận được sổ đỏ. Trong hợp đồng mua bán đất với người dân, chủ đầu tư đưa ra những cam kết như: chủ đầu tư sẽ hoàn thiện hệ thống kỹ thuật, cung cấp hệ thống điện, nước, xây dựng công viên cây xanh... Tuy nhiên, cho đến nay, không những không có sổ đỏ mà cả những cam kết nêu trên cũng còn nằm trên giấy. "Quá bức xúc, người dân tìm hiểu thì vỡ lẽ: sở dĩ đất của họ không làm được sổ đỏ vì chủ đầu tư đã đem sổ đỏ của phần lớn diện tích đất tại dự án đi cầm cố tại các ngân hàng để vay tiền, đến nay vẫn chưa giải chấp để hoàn công và làm sổ cho người dân" - một người dân cho biết như vậy.
Không chỉ tại những dự án nhỏ lẻ mà ngay tại khu dân cư có quy mô hoành tráng như khu dân cư Phú Mỹ, huyện Nhà Bè, người mua cũng lâm vào tình trạng "dài cổ" chờ sổ đỏ. Khu dân cư này có quy mô 22 ha, được đầu tư xây dựng từ năm 2003 với gần 500 căn nhà phố, chủ đầu tư là Công ty cổ phần Vạn Phát Hưng. Bà Trần Thị Thanh, nhà số 7 và 9, đường số 7 cho biết, bà hợp đồng hợp tác đầu tư với công ty để được giao đất rồi tự xây theo quy hoạch, kiến trúc chung được duyệt. Tuy nhiên, bà đã xây nhà để ở cách đây sáu năm, tiền đã đóng đủ cho công ty theo cam kết, nhưng đến nay vẫn chưa được cấp sổ. Nhiều lần liên hệ với chủ đầu tư thì đều được trả lời: đợi đến khi nào tất cả các khách hàng xây nhà xong công ty mới tiến hành làm thủ tục cấp sổ(?)
Ðẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận
Kết quả từ việc kiểm tra 10 dự án điểm trên địa bàn TP Hồ Chí Minh do đoàn kiểm tra liên ngành Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) và Sở TN-MT thành phố Hồ Chí Minh mới đây cho thấy, tiến độ cấp giấy của các dự án chỉ đạt 10%. Kết quả kiểm tra từ các quận, huyện cũng không khá hơn. Cụ thể như ở quận Gò Vấp, từ năm 2001 đến nay có 50 dự án phát triển nhà ở nhưng chỉ có tám dự án hoàn thành việc cấp GCN cho người mua. Tại các quận 6, 8, 12... tiến độ cấp GCN đều như "rùa lật ngửa".
Phó Giám đốc Sở TN-MT thành phố Nguyễn Hoài Nam, nguyên nhân chậm trễ chủ yếu xuất phát từ chủ đầu tư. Thí dụ, sau khi thu đủ tiền của khách hàng, chủ đầu tư không tiếp tục thực hiện phần hạ tầng còn lại của dự án, dẫn đến ách tắc trong việc cấp GCN. Có trường hợp, chủ đầu tư xây dựng sai phép buộc phải khắc phục; nhiều trường hợp chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính với cơ quan nhà nước; cầm cố sổ đỏ dự án không giải chấp được... Cụ thể, tại chung cư Mỹ Vinh (quận 3) đưa vào sử dụng từ năm 2003 đến nay chỉ một số hộ dân được cấp GCN. Nguyên nhân là do chủ đầu tư đã tự ý chuyển đổi công năng bảy tầng của tòa nhà từ văn phòng thành nhà ở; chung cư 198B Cống Quỳnh (quận 1) được xây dựng từ năm 1989 nhưng đến nay, 400 hộ dân trong chung cư này vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận chỉ vì chủ đầu tư xây dựng sai thiết kế.
Theo ông Nguyễn Hoài Nam, để hoàn thành chỉ tiêu mà Chính phủ đưa ra là đến tháng 9-2013, TP Hồ Chí Minh phải hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân. Thành phố sẽ có những chế tài để xử lý nghiêm những chủ đầu tư chây ỳ như: không phê duyệt dự án mới cho đến khi chủ đầu tư thực hiện xong việc cấp GCN tại dự án cũ cho khách hàng. Ðối với những dự án cố tình chây ỳ việc cấp giấy, sở sẽ tiến hành thanh tra toàn diện dự án... Sau đợt kiểm tra vừa qua, Sở TN-MT thành phố cũng đã tổng hợp một số dự án thuộc trường hợp đặc biệt như doanh nghiệp giải thể, chủ đầu tư mất khả năng trả nợ khi đem dự án thế chấp vay vốn ngân hàng... để xin ý kiến chỉ đạo của UBND thành phố.
Ông Nam cũng đưa ra lời khuyên: những chủ đầu tư chây ỳ, khách hàng có thể khởi kiện ra tòa án để đòi quyền lợi, những trường hợp nào có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cơ quan chức năng sẽ xem xét xử lý...
Tại cuộc họp về tiến độ cấp GCN cho dân mới đây, để đẩy nhanh tiến độ việc cấp giấy, ông Nguyễn Hữu Tín, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh đã chỉ đạo các quận, huyện, sở, ngành cho phép cấp sổ theo hạn mức đất ở đối với những trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất không đúng quy định nhưng đã làm nhà ở ổn định, lâu dài; cấp sổ cho những trường hợp xây sai thiết kế, nhà mẫu nhưng vẫn phù hợp với quy hoạch chung; những hộ dân không có khả năng tài chính để nộp tiền sử dụng đất (cho nợ). Đối với các dự án phát triển nhà ở, cho phép cấp sổ những người mua nhà đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính, những trường hợp chưa thực hiện xong nghĩa vụ tài chính vẫn được cấp nhưng ghi rõ số tiền nợ trên giấy chứng nhận...