Từ ngày 17-12, hoạt động kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển nghệ thuật sân khấu cải lương bắt đầu với triển lãm sắp đặt và biểu diễn tại Nhà hát Trần Hữu Trang. Bước vào nhà hát, khán giả đắm mình trong không gian mô phỏng vùng đất Nam Bộ mênh mông sông nước với những hàng dừa xanh, những con đò lênh đênh trên sóng. Ở vùng đất ấy, những người dân hiền lành, chất phác sau mỗi vụ mùa lại quây quần bên nhau để cùng gảy lên những cung đờn, cất lên giai điệu quê hương mượt mà, tha thiết.
Những tiểu cảnh sắp đặt về sinh hoạt đờn ca tài tử của người dân Nam Bộ mang đến cho khán giả những hoài niệm đẹp. Trong không gian ấy, ban tổ chức giới thiệu đến người mộ điệu sân khấu cải lương những đạo cụ, phục trang của các nhân vật trong những vở cải lương nổi tiếng một thời. Đó là dàn lễ bộ trong vở Thái hậu Dương Vân Nga; là phục trang của quan văn, quan võ hay những chiếc áo dài là phục trang của các nghệ sĩ trong vở Nửa đời hương phấn và Đời cô Lựu. Chị Nguyễn Thị Yến (ở quận 8) thích thú khi nhìn thấy những bộ đạo cụ giới thiệu trong triển lãm. Chị chia sẻ: “Trước đây, tôi chỉ nhìn thấy những đạo cụ như đồ long đao, Long đầu trượng, hay… râu của Tạ Tôn trên sân khấu, ti-vi mà thôi. Nay mới thấy tận mắt nên thích lắm”.
Nghệ sĩ Bảo Ly, người chủ của nhiều phục trang, đạo cụ tham gia triển lãm cho biết, từ mấy chục năm trước, vợ chồng bà chuyên lo phục trang cho các đoàn cải lương nổi tiếng ở thành phố và các tỉnh. Nhiều bộ phục trang của các vai vua, chúa đã có hơn 40 năm tuổi, trở thành tài sản quý giá của gia đình bà.
Dịp này, những khán phòng tại Nhà hát Trần Hữu Trang giới thiệu đến người hâm mộ cải lương không gian biểu diễn đờn ca tài tử, biểu diễn trích đoạn những vở cải lương nổi tiếng một thời. Qua đó, người mộ điệu có dịp tìm hiểu chuyện diễn ra sau “cánh màn nhung” của những suất diễn cải lương cách nay mấy chục năm. Từ cách hóa trang, những kỹ xảo thực hiện các mảng miếng giao chiến, bay lượn trên sân khấu đều được “bật mí” với khán giả...Tuy nhiên, theo ban tổ chức, chỉ mới dựng lại khoảng 60 đến 70% sân khấu cải lương xưa, chính vì thế, khán giả vẫn còn nhiều nuối tiếc khi chưa cảm nhận hết vẻ đẹp của sân khấu cải lương thời hoàng kim.
Hoạt động ấn tượng khác là triển lãm chân dung nghệ sĩ cải lương qua nét vẽ của họa sĩ Trương Văn Ý. Là họa sĩ nổi tiếng thành công ở nhiều thể loại với nhiều chất liệu khác nhau, nhất là tranh lụa, họa sĩ Trương Văn Ý đến với sân khấu như một mối nhân duyên. Từ việc vẽ chân dung một người bạn (khi ấy cũng là họa sĩ đang đảm nhận thiết kế sân khấu cho một số đoàn), họa sĩ Trương Văn Ý làm quen và vẽ chân dung nhiều nghệ sĩ cải lương khác. Ý tưởng về bộ sưu tập chân dung nghệ sĩ cải lương được ông ấp ủ. Đến năm 2017, ông đã liên hệ nhiều đơn vị để tổ chức triển lãm chân dung nghệ sĩ cải lương nhân kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển môn nghệ thuật này.
Hơn 100 bức chân dung từ những tên tuổi gạo cội như Nghệ sĩ Nhân dân (NSND), soạn giả Viễn Châu; NSND, soạn giả Năm Châu; soạn giả Hoa Phượng; nhạc sĩ Cao Văn Lầu; NSND Phùng Há đến những thế hệ sau này như các Nghệ sĩ Ưu tú: Út Bạch Lan, Mỹ Châu, Vũ Linh, Lê Tứ…đã cho khán giả cái nhìn khái quát về những tên tuổi đã góp phần làm nên 100 năm nghệ thuật sân khấu cải lương. Với bộ sưu tập chân dung này, tấm lòng của họa sĩ Trương Văn Ý thật đáng trân trọng.
Trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 100 năm nghệ thuật sân khấu cải lương, Ban tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn TP Hồ Chí Minh cùng Sở Văn hóa và Thể thao thành phố tổ chức tôn vinh những nghệ sĩ, cá nhân, tập thể có nhiều cống hiến cho sân khấu cải lương; gặp gỡ, giao lưu giữa lãnh đạo thành phố với nghệ sĩ cải lương dàn dựng, biểu diễn vở cải lương nổi tiếng Giấc mộng đêm xuân (tác giả Nhị Kiều, Phi Hùng; đạo diễn NSND Trần Ngọc Giàu) với sự tham gia của những gương mặt tài danh như Thanh Ngân, Trọng Phúc, Lê Tứ, Tấn Giao…
Mỗi chương trình hứa hẹn mang đến cho khán giả, người mộ điệu những giây phút thăng hoa với cải lương. Đây cũng là dịp để những nhà quản lý, các nghệ sĩ cùng nhìn lại để phác họa con đường mới cho môn nghệ thuật độc đáo này tìm lại được ánh hào quang từng có...
