Được phù sa bồi đắp liên tục, khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng màu mỡ, mảnh đất hơn 1.000 ha này trở thành môi trường lý tưởng cho các loại cây ăn trái phát triển, đồng thời tạo nên một điểm du lịch xanh tiêu biểu của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Từ vùng đất hoang đến điểm du lịch sinh thái
Cồn có hơn 400 hộ dân với hơn 2.000 nhân khẩu sinh sống. Từ lâu, Mỹ Phước đã nổi tiếng với các loại trái cây đặc sản như nhãn, xoài, sapôchê, chôm chôm, mãng cầu, măng cụt, sầu riêng... cùng nhiều vườn cây tỉa thêm dâu, cam, quýt, bưởi.
Tổng diện tích vườn hiện hơn 300 ha, tạo nên mảng xanh rộng lớn đặc trưng của vùng sông nước miệt vườn. Theo người dân địa phương, cồn Mỹ Phước từng có tên cồn Công Điền, rồi cồn Quốc Gia trước khi mang tên gọi như hiện nay.
Xưa kia, cồn chỉ toàn cây dại, nước lên xuống theo mùa.
Mốc khai phá quan trọng bắt đầu vào năm 1946, khi vợ chồng ông Thợ Sáu là những người đầu tiên quyết tâm lập nghiệp trên vùng đất còn hoang vu. Từ việc bao bờ, lập vườn, họ mở đường cho nhiều hộ nông dân nghèo từ đất liền đến khai phá, mở rộng diện tích canh tác và hình thành vùng chuyên canh cây ăn trái đặc sản như ngày nay.
Trên nền tảng sản xuất nông nghiệp lâu đời, trong những năm gần đây, người dân Mỹ Phước bắt đầu phát triển mô hình du lịch sinh thái miệt vườn. Nhiều hộ gia đình đã cải tạo vườn nhà thành những điểm dừng chân, nơi du khách có thể thưởng thức trái cây tại chỗ, mua đặc sản hoặc trải nghiệm hoạt động sinh hoạt truyền thống của người dân xứ cồn.
Ông Ngô Minh Sang cho biết: Các nhà vườn tại cồn tham gia tổ hợp tác du lịch cộng đồng để tiếp đón du khách. Chúng tôi làm vườn không phun hóa chất, trái sạch thì du khách mới yên tâm vào tham quan, hái trái và thưởng thức tại chỗ. Cồn Mỹ Phước đông vui nhất là vào dịp Tết Đoan Ngọ (mồng 5/5 âm lịch), mùa trái cây vào vụ chín rộ.
Đây cũng là thời điểm diễn ra Lễ hội Sông nước miệt vườn, kéo dài hai ngày với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống: hội thi trái cây, ẩm thực miệt vườn, đờn ca tài tử, đua thuyền rồng, đua vỏ lãi, nhảy bao bố, đập nồi… Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Nhơn Mỹ Cao Minh Thơm cho biết: Năm nay, lễ hội diễn ra đúng dịp cuối tuần nên lượng khách tăng mạnh, nhiều loại trái cây đặc sản được trưng bày bắt mắt thu hút đông du khách tham quan và thưởng thức Ngày thường, không khí du lịch tại cồn cũng rất nhộn nhịp.
Nhiều du khách từ các tỉnh An Giang, Cà Mau và các địa phương lân cận tìm đến tận hưởng bầu không khí trong lành, rợp bóng cây và thưởng thức trái cây sạch ngay tại vườn. “Vườn xanh mát, trái cây tươi, cảnh vật yên bình, đây thật sự là nơi lý tưởng để trải nghiệm”, anh Lý Vành Tha, du khách từ An Giang chia sẻ.
Trên cồn, nhiều gia đình đã mạnh dạn phát triển mô hình du lịch sinh thái gắn với nông nghiệp. Nổi bật là homestay Minh Khang và vườn dâu của ông Lê Văn Duy, những điểm đến thuộc Tổ hợp tác du lịch cộng đồng cồn Mỹ Phước. Các vườn rộng từ 1 đến 4,5 ha, được chỉnh trang sạch đẹp, có khu vực nghỉ chân, phục vụ ăn uống và bán đặc sản cho khách.
Ông Lê Văn Duy cho biết: Ngoài nhãn và sapôchê, gia đình còn trồng thêm dừa xiêm và dâu xanh, mỗi năm cho thu nhập đáng kể. Dịp lễ, Tết, khách vào vườn được hái trái ăn và mua mang về.
Khách thích, mình cũng vui và có thêm thu nhập từ hoạt động du lịch. Nhờ các mô hình này, nhà vườn vừa tiêu thụ được nông sản, vừa nâng cao giá trị canh tác; đồng thời, góp phần xây dựng hình ảnh du lịch thân thiện, chất lượng cho Mỹ Phước.
Giá trị văn hóa được gìn giữ và lan tỏa
Địa phương đã quy hoạch và xây dựng khu du lịch văn hóa, lễ hội truyền thống cồn Mỹ Phước rộng 110 ha, với các hạng mục: quảng trường, sân khấu ngoài trời, cơ sở lưu trú, cầu tàu du lịch, hệ thống chiếu sáng, đường nội bộ…
Các hạng mục quan trọng như khu nhà mát, nhà làm việc, quảng trường trung tâm, cầu tàu, mở rộng đường từ 2m lên 4m… đã hoàn thành từ năm 2012, với tổng kinh phí hơn 13,8 tỷ đồng, phục vụ các kỳ lễ hội sông nước hằng năm.
Tỉnh Sóc Trăng (cũ) và nay là thành phố Cần Thơ xem du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, tiếp tục đầu tư tôn tạo cảnh quan, bảo tồn giá trị văn hóa lịch sử và hình thành các sản phẩm đặc trưng như du lịch sông nước miệt vườn, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch lễ hội.
Các doanh nghiệp lữ hành đã liên kết khai thác tuyến du lịch cuối tuần, đưa khách tham quan vườn, trải nghiệm làm nông dân, thưởng thức ẩm thực miệt vườn và khám phá sông nước Hậu Giang thơ mộng. Trên những tuyến lộ bê-tông xuyên suốt xứ cồn, tán cây xanh mướt của nhãn, xoài, mít… phủ mát hai bên, tạo nên cảnh quan đặc trưng mà ít nơi nào có được.
Dù mùa mưa hay nắng, mỗi ngày cồn vẫn đón hàng trăm lượt khách. Những vườn cây sum suê trĩu quả không chỉ là nguồn thu nhập chính của người dân, mà còn là linh hồn của du lịch xanh Mỹ Phước. Ông Cao Minh Thơm nhận định: “Cồn Mỹ Phước được thiên nhiên ưu đãi, nước ngọt quanh năm, đất đai màu mỡ.
Đây là điểm du lịch sinh thái độc đáo của miền Tây Nam Bộ và đang từng bước được đầu tư để trở thành điểm đến cấp quốc gia”. Sự phát triển du lịch tại cồn Mỹ Phước không chỉ góp phần tăng thu nhập cho người dân, mà còn làm sống lại những giá trị truyền thống của vùng sông nước: nghề làm vườn, lễ hội dân gian, đờn ca tài tử, ẩm thực miệt vườn…
Nông nghiệp sạch kết hợp du lịch trải nghiệm đang tạo nên thương hiệu đặc trưng cho cồn, cũng là hướng phát triển bền vững, hài hòa kinh tế-văn hóa-môi trường. Với sắc xanh miệt vườn, không gian sông nước hữu tình và những giá trị văn hóa dân gian được gìn giữ, cồn Mỹ Phước đã trở thành một điểm nhấn du lịch nổi bật của vùng hạ lưu sông Hậu, điểm đến không thể bỏ qua của du khách khi đến miền Tây Nam Bộ.